Ууну аһардар систиэмэ кыһалҕабытын быһаарыа

Киин куорат кэлэр кэскилэ, саргылаах сарсыҥҥыта хас биирдии ыал тиэргэниттэн, уокурук, нэһилиэк үлэтиттэн, кини хайдах дьаһанан олороруттан тутулуктаах.

Ааспыт сыл сэтинньитигэр Сайсары уокуругун управлениетын салайааччытынан Владислав Григорьевич Слепцов анаммыта. Бүгүн кинини кытта ыраастааһын, көҕөрдүү, тупсарыы үлэтин тула кэпсэттибит.  

– Тупсарыы сылларыгар үгүс үлэ ыытыллыахтаах. Эһиги сүрүн болҕомтону туохха уурдугутуй?

–Бастаан быйылгы былааммытыттан саҕалыахха. Кутуу суолларбытын оҥоруохтаахпыт, грейдеринэн тэҥниэхтээхпит. Ону таһынан хаптаһынынан уонна плитканан тротуардары оҥоруохтаахпыт. Сайыҥҥы өттүгэр субуотунньуктары ыытыахпыт. 78-с кыбаарталга уу ааһар лотуоктарын оҥоруохтаахпыт. Онно ыччаты кытыннарар, спонсордары көмөлөһүннэрэр санаалаахпыт.

Уопсайынан, Дьокуускай үрдүнэн ууну аһардар систиэмэ схемата оҥоһуллуохтаах. Онно биһиги уокурукпут пилотнай бырайыакка киириэхтээх. Тохсунньуга куорат дьаһалтатыгар улахан мунньах буолан ааспыта.

Төһө да суолбутун куппуппут иһин, чалбахпыт утары тахса турар. Бу – биһиги уокурукпут сытыы кыһалҕата. Ууну аһардар систиэмэ баар буоллаҕына, суолбут ууга барыа суоҕа этэ.  Ону куорат салалтата өйдөөн, өйөөн, билигин бу боппуруоһу быһаарар соругу туруорбута.

Быйыл “Куттала суох уонна хаачыстыбалаах айан суоллара” национальнай бырайыак чэрчитинэн Ильменскэй уонна Винокуров уулуссаларыгар хапытаалынай өрөмүөн үлэтэ ыытыллар. Бу эбийиэктэр уу ааһар лотуоктаах тутуллуохтара. Оччоҕуна инникитин сэргэстэһэ сытар уулуссалары онно сыһыарыахпыт. Маны таһынан, Широких-Полянскай уонна Шевченко уулуссалара өрөмүөннэниэхтэрэ.

–Бука, күннээҕи түбүккүт үгүс буолуо? Үс ыйдаах ыраастааһын үлэтиттэн кэпсии түһүөҥ дуо?

–Бу күннэргэ Советскай, Макаренко, Парковай уулуссаларыгар хаары тиэйии күргүөмнээхтик ыытыллар. Сотору ууну хачайдыыр үлэлэр саҕаланыахтара, тустаах тэрилтэни кытта хантараакпытын номнуо түһэрсибиппит.

“Якутдорстрой” үлэһиттэрэ уу ааһар лотуоктарын ыраастаатылар – Ильменскэй, Парковай, Билибин уулуссаларыгар. Уопсайынан, ыраастааһын үс ыйын чэрчитинэн хас биирдии күммүт былдьаһык.

Сотору кыһыны быһа хаар анныгар сыппыт бөх-сыыс тахсан кэлиэ. Онон тэрилтэлэринэн, управанан, кыбаарталларынан, тиэргэннэринэн – бүтүн уокуругунан субуотунньуктары ыытыахпыт. Ыҥырыы таһаараары сылдьабыт.

Мантан саас көҥүлэ суох сыбаалкалары тиэйиэхпит. Сайын устата сибэкки олордуута, от охсуута, докумуона суох тимир гараастары тиэйии, о.д.а. үгүс үлэ күүтэр. 

Соторутааҕыта Сайсары күөлгэ “Водоканал” АУо, “СеверПроект 14” ХЭТ, “Манжеева” ИП, “Монтажгазстрой” ХЭТ, Автодорожнай техникум  уонна “Якутдорстрой” тэрилтэни кытта каток уонна оҕолор сыырдарын оҥордубут. Дьон олорон сынньанар ыскамыайкаларын туруордубут, түһэр-тахсар кирилиэс оҥордубут. Бүддьүөттэн биир да солкуобайы туһамматыбыт. Бу үлэни спонсордар көмөлөрүнэн ыыттыбыт. Түгэнинэн туһанан, кинилэргэ махталбытын тиэрдэбит.

–Сквердэри тупсарыыга туох үлэ ыытылларый?

Мантан саас көҕөрдүү үлэтин күүһүрдүөхпүт, дьон-сэргэ сынньанарыгар сөптөөх усулуобуйаны тэрийэргэ кыһаллыахпыт.

Холобур, Ийэ болуоссата билигин мээнэ турар. Сайыҥҥы, күһүҥҥү өттүгэр атыы-тутуу тэриллэригэр аукцион биллэриэхтээхпит. Холобур, мороженай, утах атыылыыр лааппылар баар буолуохтара этэ. Аны араас тэрээһиннэри ыытыахха сөп. Итиччэ улахан болуоссат кураанах туруо суохтаах.

Владимир Лонгинов скверигэр бэдэрээтчит сырдатыы үлэтин бүтэрбитэ. Докумуоннара ситтэҕинэ, уота холбонуохтаах. Манна даҕатан эттэххэ, “Сырдык киин куорат” бырагыраама күүскэ үлэлиир.

Билибин уул., 17/1, “Куорат эйгэтин табыгастаах оҥоруу” бырагырааманан  воркаут балаһаакка оҥоһуллуохтаах, бу эргин олорор дьон спордунан дьарыктанар усулуобуйалара тэриллиэхтээх. Уопсайынан, ыччат талаһар киинэ буолуохтаах.  Бу бырагырааманан маннык эбийиэктэр элбиэхтээхтэр. Үс сыл устата биһиги уокурукпутугар уон саҥа балаһаакка үлэҕэ киириэхтээх.   

Эһиилгиттэн Ийэ болуоссатын уларытан, тупсаран тутуу саҕаланыахтаах (Бу туһунан “Киин куорат” хаһыакка элбэхтэ суруйбуппут – Аапт.). Аҕыйах сылынан Сайсары күөл кытыла өссө киэркэйэн, дьон-сэргэ өйдүүн-санаалыын сынньанар, нэһилиэнньэ кыралыын-улаханныын тоҕуоруһар кэрэхсэбиллээх сиригэр кубулуйуохтаах.