Ууга сэрэхтээх буолуоҕуҥ
Сайыҥҥы өҥүрүк куйаас күннэргэ сөтүөлүүртэн ордук туох кэлиэй? Ол эрэн, этэргэ дылы, таҥара сэрэҕи таптыыр.
Статистика көрдөрөрүнэн, дойду үрдүнэн сылын аайы 10 тыһ. тахса киһи ууга былдьанар. Сөтүөлүүр сатаан харбаабат дьоҥҥо эрэ сэрэхтээх буолбатах. Ханнык баҕарар киһи, ордук билбэт сиригэр, сэрэнэн сылдьыахтаах.
Биллэн турар, олох үчүгэйдик харбыыр киһи бэйэтигэр эрэллээхтик сылдьар. Ыксал тирээтэҕинэ, тимирэн эрэр да киһини быыһыан сөп.
Ууга былдьаныы сүрүн төрүөттэринэн манныктары ааттыыллар:
1. Сатаан харбаабат буолуу;
2. Итирдэр утахтары иһии;
3. Оҕолору көрүүтэ-истиитэ суох хаалларыы;
4. Ууга сэрэҕэ суох сылдьыы.
Статистика этэринэн, ууга үксүгэр 16 саастарын ситэ илик оҕолор былдьаналлар эбит. Сөтүөлүү бардахха оҕолору хонтуруоллааһын, бэйэлэрин эрэ ыыппат ордук. Ууга мэниктээһин, сэрэҕэ суох үөскэ киирии хомолтолоох түбэлтэҕэ тиэрдиэн сөп.
*Аналлаах оҥоһуллубут пляжтарга, ууга сэрэтэр бэлиэлэр уонна быыһыыр үлэһиттэр баар сирдэригэр сөтүөлүүр ордук.
*Сөтүөлүү сылдьан ууга баар сэрэтэр бэлиэлэр анараа өттүлэригэр харбыыр көҥүллэммэт.
*Катердар, гидроцикллар, мотуордаах тыылар диэки сөтүөлээмэҥ, эргийэ турар тэрилгэ (винталарга) киирэн биэриэххитин сөп.
*Көҥүллэммэт сирдэргэ сөтүөлээмэҥ, билбэт уугутугар үөһэттэн ыстанан кииримэҥ.
*Наһаа ыраах харбаамаҥ, сылайан хаалан төннөргүтүгэр күүскүт тиийиэ суоҕун сөп. Сылайдаххытына көхсүгүтүгэр сытан сынньана түһүҥ.
*Уу эргииригэр түбэстэххитинэ, салгынна эҕирийэн баран, ууга киирэн ылаат күүскэ туора харбыы сатааҥ.
*Сүүрүк илдьэ бардаҕына барсыҥ, онтон аа-дьуо биэрэк диэки устуҥ.
*Үрүллүбүт матарааска устумаҥ, тыал эбэтэр сүүрүк ыраах илдьэн кэбиһиэн, матарааскыт тэстиэн сөп.
*Элбэх оҕону илдьэ сылдьар буоллаххытына, бастаан ууга хайдах сылдьыллыахтааҕын өйдөтүҥ, оҕо ахсаанын ааҕыҥ. Сатаан харбаабат оҕолору курданалларыгар эрэ диэри ууга киллэриҥ. Ууттан тахсыбыттарын кэннэ оҕолор ахсааннарын бэрэбиэркэлээҥ.
Сөтүөлүүргэ саамай табыгастаах кэм – сарсыарда эбэтэр киэһэ. Уу сылааһа 17-19° кыраадыстан намыһах буолуо суохтаах. Эмискэ наһаа өр сөтүөлээбэккэ, кыра-кыралаан уһатан 15-20 мүнүүтэҕэ тиэрдэр үчүгэй диэн сүбэлииллэр.