26.11.2023 | 12:00

Тотоойу бүлүүдэлэри ким баҕарар астыан сөп

Тотоойу бүлүүдэлэри ким баҕарар астыан сөп
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Аныгы сайдыылаах үйэҕэ маҕаһыынтан талбыт аспытын бэлэми атыылаһан аһыахпытын сөп. Ол эрээри хас биирдии хаһаайка ис дууһатын, сүрэҕин сылааһын ууран бэйэтэ бэлэмниир аһа хаһан даҕаны ордук минньигэс уонна тус уратылаах буолар. Онон, күннээҕи түбүккүтүттэн быыс булан, дьиэ кэргэҥҥитин бэйэ буһарбыт судургу аһынан күндүлээн үөрдэргэ кыһаллыҥ.

Эттээх розалар

Фарш састааба: эриллибит эт эбэтэр кыра гына кырбаммыт убаһа этэ, туус, хара биэрэс. Бэйэ сөбүлүүрүнэн кыратык хортуоппуй эбэтэр хаппыыста эбиэххэ сөп.

Бэлимиэн тиэстэтигэр чаайынай ньуоска ½ доруоһа кутан мэһийэбит. Кыра өлүүлэргэ арааран быһабыт, бөлүөгүнэн төгүрүк гына тэнитэбит. Төгүрүк тиэстэни, ортотугар фарш уурарга миэстэ хаалларан, 4 сиринэн утарыта быһабыт. Тиэстэ ортотугар фаршы уурабыт уонна тиэстэнэн фаршы куустаран икки кытыытынан тарбахпытынан баттаан сыһыаран биэрэбит. Эттээх розалары мас арыытынан сотуллубут лиискэ ууран, духуопкаҕа буһарабыт.

Түргэн лазанья

Састааба: 3 устуука лаваш, 500 г эриллибит эт, 1 улахан эриэппэ луук, 2 помидор, ½ ыстакаан үүт, 1 ыстакаан бурдук, сыыр, туус, укуруоп.

Эриллибит эппитин хобордооххо 4-5 мүнүүтэ буһаран ылабыт, кыратык туустуубут. Онтон кыра гына кырбастаммыт луугу, помидору уонна укуруобу ыһаарылыыбыт. Соус оҥоробут: 1 остолобуой ньуоска бурдугу, ыстакаан аҥаара үүтү, тууһу холбоон, мөлтөх уокка туруоран, хойдуор диэри булкуйабыт. Духуопка лииһин аллараа өттүгэр лавашпытын уурабыт, онтон буспут эппитин кутан баран, иккис лавашпытын уурабыт, ол үрдүгэр помидордаах луукпутун кутабыт, үһүс лавашпытын уурабыт, ол үрдүгэр соуспутун кутабыт уонна түөркэлэммит сыыры таммалатабыт. 180 кыраадыска тиийэ сылыйбыт духуопкаҕа 30 мүнүүтэ буһарабыт.

Куурусса эттээх запеканка

Састааба: 500 г эриллибит куурусса этэ, 1 улахан эриэппэ луук, 2 помидор, 1 минньигэс биэрэс, 1 хортуоппуй, 3-4 остолобуой ньуоска сүөгэй, 1 остолобуой ньуоска мас арыыта, түөркэлэммит кытаанах сыыр.

Куурусса фаршыгар кыра гына кырбаммыт луук, туус, хара биэрэс эбэбит, булкуйабыт уонна буһарар иһиппитигэр тэнитэн кутабыт. Фарш үрдүгэр помидору, минньигэс биэрэһи кырбаан, араҥанан уурабыт. Түөркэлэммит мас арыылаах хортуоппуйу тэнитэн кутабыт, үөһээ өттүн сүөгэйдиибит уонна сыыры таммалатабыт. 190 кыраадыс итии духуопкаҕа 40 мүнүүтэ буһарабыт.

Ананаастаах сибиинньэ этэ

Састааба: 500 г сибиинньэ этэ, ыыһаммыт халбаһы, кэнсиэрбэлэммит ананаас, чеснок, хара биэрэс, сүөгэй, туус.

Сибиинньэ этин 2 см халыҥнаах гына пластиналыы быһабыт. Онтон тэлгэтэ сытан чеснок, ананаас, халбаһы куһуоччуктарын ас өтүйэтинэн ньыһыйан, эт сааһын быыһыгар кыбыта охсобут. Мас арыытыгар ыһаарылыыбыт, онтон сүөгэйинэн сотон баран, духуопкаҕа 180 кыраадыска 15 мүнүүтэ туруорабыт.

Собону фарштаан буһарыы

Састааба: биир орто (200 г кэриҥэ) собону буһарарга 20 г буспут рис, 25 г соркуойдаммыт луук, 5 г ынах арыыта, балтараа остолобуой ньуоска мас арыыта, 2 остолобуой ньуоска 25 % сүөгэй, балык тас өртүн булкуйарга анаан 10 г бурдук.

Билиҥҥи кэмҥэ собону симии оһоҕос ньыматынан бэлэмнээн буһарары үгүстүк туһаналлар. Балык өлүн, искэҕин үөстүүргэ хайытыллыбыт сиринэн ороон ылыллар уонна ынах арыытыгар соркуойданар. Эриэппэ эбэтэр күөх луугу туспа соркуойдуу түһэн ылыллар уонна соркуойдаммыт искэххэ, өлгө булкуйуллар. Итинник буспут искэххэ, өлгө риһи холбоон фарш оҥоһуллар. Өскөтүн итинник бэлэмнэниллибит фарш бытарыйа сылдьар буоллаҕына, сүөгэйинэн убатыллар. Фаршы собоҕо төттөрү симиллэр уонна инники ньыманан соркуойдуу буһарыллар. Ол эрээри бастаан собо хайытыллыбыт өртүнэн буһарыыны умнуллуо суохтаах. Фарштаах собону сылаастыы сиир ордук даҕаны, минньигэс да буолар.

Эчпочмак (хортуоппуйдаах, эттээх үс муннуктуу бөрүөк)

Тиэстэ састааба: 850 г бурдук, 500 мл үүт, 2 сымыыт, 5 г доруоһа, 70 г ынах арыыта, 1 остолобуой ньуоска мас арыыта, 1 чаайынай ньуоска туус, 1 остолобуой ньуоска саахар, бөрүөк таһын соторго 1 сымыыт.

Начыына: 800 г эт, 6 бөдөҥ хортуоппуй, 4-5 эриэппэ луук, туус, хара биэрэс, 0,5 л ынах этин миинэ.

Сылаас үүккэ доруоһаны суурайабыт, ууллубут ынах арыытын, мас арыытын, сымыыты, тууһу, саахары, бурдугу кутан тиэстэ мэһийэбит. Начыыны бэлэмниир кэмҥэ салапаан мөһөөччүккэ уган, остуолга уурабыт. Эти, хортуоппуйу түөрт муннуктуу, луугу кыра гына кырбыыбыт, туус, биэрэс кутабыт. Тиэстэни мандарин саҕа 16-18 тэҥ куһуокка арааран быһабыт, бүлүүһэ саҕа буолар гына лэппиэскэ курдук тэнитэбит, ортотугар начыыны уурабыт уонна, ортотугар төгүрүктээх буоларын курдук, үс муннуктуу быһыылаан хам тутан холбуубут. Эчпочмактары оҕунуохтаммыт лиискэ уурабыт. 200 кыраадыс итии духуопкаҕа уган, биэс мүнүүтэ буһарабыт. Онтон 170 кыраадыска диэри аччатан, 20 мүнүүтэ туруорабыт. Лииһи таһааран, бөрүөктэри сымыытынан сотобут, ортоку хайаҕаһынан төһө киирэринэн бульону кутабыт уонна өссө сүүрбэ мүнүүтэ буһарабыт.

Дьаабылыкаттан чизкейк

Састааба: 250 г слоенай тиэстэ, 750 г иэдьэгэй, 3 сымыыт, 2 дьаабылыка, 200 мл сүөгэй, 1 чаайынай ньуоска корица, 1 остолобуой ньуоска мас арыыта, 1 ыстакаан саахар.

Бэлэм слоенай тиэстэттэн 23-25 см диаметрдаах төгүрүктэри быһабыт, мас арыытынан сотуллубут анал халыыпка угабыт, биилкэнэн дьөлүтэ анньабыт уонна 177-180 кыраадыс итии духуопкаҕа 13-15 мүнүүтэҕэ угабыт. Сымыыт уоһаҕын корицаны уонна биир ыстакаан саахары кытта булкуйабыт, сүөгэй кутабыт. Онтон сымыыт үрүҥүн күүгэннэриэр диэри миксердээн баран, иэдьэгэйдээх маассаны кытта холбуубут уонна халыыпка эбии кутабыт. Дьаабылыкалары чараас гына бысталаан үрдүгэр уурабыт, 50 мүнүүтэ духуопкаҕа буһарабыт. Чизкейк бэлэм буолла!

Башкирдыы миин

Састааба: 1,5 кг ынах этэ, 5 хортуоппуй, 3 моркуоп, 1 эриэппэ луук, 2 остолобуой ньуоска кырбаммыт укуруоп, туус, биэрэс. Лапсатыгар 1 ыстакаан уу, 2 сымыыт, туус, бурдук.

Эт 40-45 мүнүүтэ буһар. Ол кэмҥэ лапсабытын оҥоробут. Тиэстэбитин чараас гына тэнитэбит уонна быһаҕынан үс муннук гына быһабыт. Миин оргуйбутун кэннэ хортуоппуйу, онтон лапсабытын кутабыт. Моркуоп, луук эбэбит. Лапсабыт буспутун кэннэ күөспүтүн араарабыт, укуруобу, онтон амтаһыйан көрөн хара биэрэс, лавровай лиис кутабыт. Хаппахтаан баран, 15 мүнүүтэ туруора түһэбит.

Сонуннар

25.07.2024 | 12:00
Сокуон-тойон

Ордук ааҕаллар

Мария Мигалкина:   «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Дьон | 19.07.2024 | 10:00
Мария Мигалкина: «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Мин бүгүн ааҕааччыларбар, ордук хаһаайкаларга, 35 сыл үлэлээбит уопуттаах агроном, билигин биэнсийэлээх, дойдутугар сайылыы сылдьар Мария Семеновна Мигалкинаны кытта тэлгэһэтигэр тиийэн, үүнээйитин, сибэккитин көрө-көрө, дуоһуйа, астына кэпсэттим.   Сибэккигэ уоҕурдууну хото туттабын Бастатан туран ааҕааччыларга циния диэн сибэкки туһунан кэпсиэҕим. Урут биһиги “Циния обыкновенная” диэни олордор этибит, билигин “Циния кустовая” диэн...
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Дьон | 19.07.2024 | 12:00
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Арассыыйа үөрэҕириитин туйгуна, Саха сирин үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, хас да кинигэ ааптара Изабелла Ильинична Попова бүгүн өрөгөйдөөх үбүлүөйүн көрсө өссө биир кинигэтин сүрэхтиир. Дьэ, кырдьык, сүрэхтиир... Сүрэҕин сылааһын иҥэрбит кинигэтин!   Ахтар-саныыр дьүөгэлэрим, Аламаҕай сэгэрдэрим, Саһарҕалаах сарсыардабын Сандаарытар куоларым!   Сүр... Сүрэх, сүрдээх, сүрэхтиир... Сахабыт тыла барахсан тугун бэрдэй! Биир тылтан силистэнэн-мутуктанан...
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Сонуннар | 22.07.2024 | 14:00
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Ойуур баһаара – дьоҥҥо, кыылларга, окко-маска, үүнээйигэ улахан охсууну оҥорор. Ойуур хаһаайыстыбатын сулууспатын биир кэлим төлөпүөнэ: 8-800-100-94-00 Саха Өрөспүүбүлүкэтин ойуур хаһаайыстыбатын регионнааҕы диспетчерскэй сулууспата: 8(4112)44-74-76, 8(4112) 44-77-76 Маны таһынан оройуоҥҥутугар ойуур хаһаайыстыбатыгар эбэтэр лесничествоҕа биллэриэххитин сөп.  Ойуур баһаарын таһаарыыга буруйдаах киһи туһунан кырдьыктаах иһитиннэриини биэрбит гражданиҥҥа 10 тыһыынчаттан 50 тыһыынчаҕа...
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Сонуннар | 15.07.2024 | 14:00
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын 2№-дээх дьиэтигэр Мелиорация уобалаһыгар уонна тыа хаһаайыстыбатын уунан хааччыйыыга судаарыстыбаннай управление тэриллибитэ 75 сылынан үөрүүлээх мунньах буолан ааста. «Саҥа тэриллэригэр баара суоҕа икки-үс испэлиистээх тэрилтэ 70-80 сылларга баараҕай мелиоративнай үлэлэри ыытар бөдөҥ салааҕа кубулуйбута. Мелиорацияҕа уонна уу хаһаайыстыбатыгар бүтүн министиэристибэ тэриллибитэ. Тыа хаһаайыстыбатын култуураларыттан өлгөм үүнүүнү ылары...