Сир атыылаһааччылар болҕомтолоругар

Саас, сайын үүнэрин саҕана Саха сирин үгүс олохтоохторо сир атыылаһар туһунан толкуйданар буолуохтаахтар. Саас хаар ирбитин, сайын айылҕа силигилээбитин кэннэ киһи илэ хараҕынан көрөн сири атыылаһара ордук. Сир атыылаһарбытыгар былыр-былыргыттан ууттан чугаһы тала сатыыр үгэстээхпит – сирбитигэр күөл, көлүччэ, үрүйэ, үрэх баар буоларын ордоробут.

Өлүөнэ бассейнын уутун управлениетын Уу хаһаайыстыбатын отделын специалистара сир атыылаһааччыларга сүбэлииллэр:

- Бүтэһик кэмнэргэ дьон бэйэтэ билбэтиттэн уул ылар сиригэр дьиэ-уот туттара элбээтэ. Халаан уута тахсар сирэ уратытык туһаныллар сир быһыытынан докумуоҥҥа киирэр. Нэһилиэнньэлээх пуун сайдыытын былааныгар ол барыта киирэ сылдьар буолар.

Маннык сирдэргэ, бастатан туран, дьиэни-уоту туттуу бобуллар. Халаан түмүгэр баай-дуол хоромньутун таһынан киһи өлүүтэ тахсыан сөп. Ол иһин уу ыларыттан инженернэй харысхал туруоруллар.

Халаан уутун хоромньутун аҕыйатар сыаллаах, 2014 сыллаахха муус устар 18 күнүгэр РФ Бырабыыталыстыбатын  «Об определении границ зон затопления, подтопления» диэн уурааҕа тахсыбыта. Барыллаан суотааһыҥҥа олоҕуран, 100 сылга биирдэ ууга барар сирдэр, ууга барар зоналар диэн олохтоммуттара.

Саха сиригэр уопсайа 128 нэһилиэнньэлээх пуун ууга барар зонаҕа киирэр. Испииһэк ЛБВУ (lbvu.ru) сайтыгар баар. Испииһэк оҥоһулларыгар ЫБММ, Экология министиэристибэтин дааннайдара олохтоох бэйэни салайыныы уорганнарын үлэлэрэ туһаныллыбыттара. Салҕыы ЫБММ, Росприроднадзор, Росгидромет, Росреестр сөбүлэҥин ааспыттара.

Өлүөнэ бассейнын уутун управлениета бу дааннайдары судаарыстыбаннай уу  росреестрыгар киллэрэр. Онтон ЕГРН киирэр гына Росреестрга ыытар.

Билиҥҥи кэмҕэ Саха өрөспүүбүлүкэтигэр 71 нэһилиэнньэлээх пуун ууга былдьанар кыраныыссата чуолкайданан киирдэ. Нам, Таатта, Чурапчы, Амма, Мэҥэ Хаҥалас, Хаҥалас улуустарыгар, Дьокуускайга халаан уутугар барар сирдэр киирдилэр.

 РФ Уу кодексатыгар олоҕуран, бу зоналарга территориялары былааннааһын, тутууну ыытыы докумуоннарыгар киирэллэр. Бу сирдэргэ нэһилиэнньэлээх пууннары тэрийэр, хапытаалынай тутууну ыытар бобуулаах.

Нэһилиэк баһылыктара уонна олотоохтор, тутууну былаанныыр, сир атыылаһар саҕана бу боппуруоска болҕомтолоох буолалларыгар ыҥырабыт.