«Саюри» комплексын тутуута түмүктэннэ
Куорат уокуругун Сыырдаах сэлиэнньэтигэр «Саюри» тэпилииссэ комплексата Арасыыйаҕа аан бастакынан ирбэт тоҥ усулуобуйатыгар төгүрүк сыл устата нэһилиэнньэни сибиэһэй оҕурсуунан, томаатынан уонна да атын күөх үүнээйинэн хааччыйар. «Саха сирэ» ТОР резиденэ «Саюри» – Саха сирэ Японияны кытта өр сыллаах ситиһиилээх бииргэ үлэлээһиннэрин холобура буолар. Бу туһунан Уокуруктааҕы дьаһалта пресс-сулууспата иһитиннэрдэ.
2016 сыл кулун тутар 4 күнүгэр «Төгүрүк сыллаах тэпилииссэ комплексын оҥоруу» инвестиционнай бырайыак олоххо киириитин туһунан олохтоох дьаһалта, «Алмазэргиэнбанк» АКБ уонна «Хоккайдо корпорэйшн» АХ Меморандумҥа илии баттаабыттар.
«Саюри» ХЭТ төрүттээччилэрэ – куорат уокуругунааҕы «Горснаб» МУТ, «ВЭБ.ДВ» АУо (бу иннинэ «Уһук Илин сайдыытын Пуондата» АУо), «Алмазэргиэнбанк» АКБ уонна «Хоккайдо корпорэйшн» АХ.
Бырайыак 2016 сыллаахха экспериментальнай тэпилииссэ тутуутуттан саҕаламмыт, манна японскай тэрили, F-Clean фтор-каучуковай пленканы, итини сэргэ Япония уонна Арассыыйа инженердэрин ыллыктаах быһаарыыларын туһаммыттар. Ити кэмтэн ыла экспериментальнай тэпилииссэ кыһыҥҥы уһулуччу намыһах температураны уонна сайыҥҥы куйааһы тулуйарын дакаастаабыт. Кэккэ исписэлиистэр Японияҕа тиийэн төгүрүк сыл үлэлиир тэпилииссэлэргэ оҕуруот аһын үүннэриигэ стажировканы ааспыттар.
2018 сыл балаҕан ыйыгар Владивостокка ыытыллыбыт Илиҥҥи экономическай форумҥа Дьокуускай куорат Уокуруктааҕы дьаһалтата, «Саюри» ХЭТ уонна «Хоккайдо Корпорэйшн Ко ЛТД» «Дьокуускай куорат уокуругун Сыырдаах сэлиэнньэтигэр төгүрүк сыллаах тэпилииссэ комплексын тутуу» инвестиционнай бырайыак үһүс түһүмэҕин олоххо киллэрэр туһунан сөбүлэһиигэ илии баттаабыттар.
2020 сыллаахха «Защищенный грунт России» XVII анал быыстапка чэрчитинэн ыытыллыбыт куонкуруска «Саюри» тэпилииссэ тутуутугар бастыҥ инновационнай бырайыагынан билиниллибит.
Бырайыак үс уочаракка үллэһиллэн түһүмэхтэринэн олоххо киирбит. Тэпилииссэ комплексатын икки уочарата (2,0 га) тутуллан бүтэн үлэҕэ киирбиттэр. Үһүс уочарат тутуута (1,2 га) 2021 сыл ахсынньы ыйыгар түмүктэннэ.
«Саюри» ХЭТ – «Саха сирэ» ТОР резиденэ. 2021 сыл ахсынньы 7 күнүнээҕи туругунан экспериментальнай тэпилииссэ үлэҕэ киириэҕиттэн ыла «Саюри» ХЭТ 480 мөл. тахса солкуобайдаах 2 тыһ. тахса туонна бородууксуйаны үүннэрэн таһаарбыт.
Быйыл 1 438 туонна оҕуруот аһа хомуллара былааннанар, ол иһигэр оҕурсуу – 1 105 т., томаат – 314 т., бытархай күөх үүнээйи – 19 т. Билиҥҥи туругунан 2021 сыллааҕы былаан 89 % толоруллубут.
«Саюри» ХЭТ комплексын тутуута бүттэҕинэ бородууксуйатынан киин куорат ырыынагын 20-25 %, Саха сирин үрдүнэн 10% кэриҥин хабыахтаах.