16.12.2020 | 17:20

«Саха суруйааччылара оҕолорго» электроннай сыһыарыы

«Саха суруйааччылара оҕолорго» электроннай сыһыарыы
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Билигин  олох-дьаhах  уларыйа,  сайда  турар  кэмигэр, нууччалыы эттэххэ «информационнай эпохаҕа”, дьон-сэргэ  өйө-санаата,  дьулуура,  олохтон  дуоhуйуута  тосту  уларыйда.  Онон,  алын кылаас оҕотун  үөрэтии  лаппа  уларыйда. Ити  барыта  олох  ирдэбилэ  буолар.

Билиҥҥи  оскуола   сүрүн  соруга – оҕону  наука  төрүттэригэр үөрэтии  уонна  иитии.  Билиҥҥи  оҕону  иитии, үөрэтии  уустугурбут  кэмигэр  сүрүн  оруолу  учуутал  толорор.  Ханнык  баҕарар уруокка  учуутал  ИКТ туттан үлэлиир  эрэ  буоллаҕына,  үлэтин  көдьүүhэ  үрдүүр,  ситиhиилэнэр. 

Бары билэрбит курдук, нуучча тылын уруоктарыгар эрэ буолбакка, атын да предметтэргэ ананан оңоһуллубут мультимедийнай уруоктар, электроннай босуобуйалар уонна сыһыарыылар элбэхтэр. Онтон алын кылаас учууталыгар төрөөбүт тылы, ааҕыыны үөрэтиигэ бэлэм электроннай сыһыарыыны  туттара  наадалааҕа көстөр. Ол курдук, аныгы олоҕу кытта тэңңэ хардыылыыр  учуутал үлэтигэр учебнигынан эрэ муҥурдаммакка,  бэйэтин кыаҕынан презентация оҥорон,  интэриниэттэн матырыйаал хомуйан уруоктарга туһанар. ИКТ көмөтүнэн оңоһуллубут уруок алын кылаас үөрэнээччилэригэр ордук өйдөнүмтүө, тиийимтиэ буолар.

Онон, алын кылааска ааҕыы уруогар аҥаардас учебнигынан үөрэтии улахан көдьүүhэ суох буолар. Мантан  сиэттэрэн ааҕыы уруоктара оҕолорго интэриэhинэй, тиийимтиэ, өйдөнүмтүө буоларын иннигэр, биhиги бэйэбит «Саха суруйааччылара оҕолорго» диэн көмө сыһыарыы оҥордубут.

Бу электроннай сыһыарыыбытын 2 уонна 4 кылаас учебниктарыгар киирбит суруйааччылар айымньыларыгар олоҕуран оҥордубут: Л.В. Захарова, Л.К. Избекова «Саhарҕа» уонна Л.К. Избекова «Ньургуhун».

Иккис кылааска – биэс саха суруйааччыларын, төрдүс кылааска – сэттэ суруйааччыны  киллэрдибит. Хас биирдии суруйааччыга хаартыскаларын, кылгас биографиятын, айар үлэтин, айымньыларын, сорох суруйааччылар айымньыларыгар викториналары оҥорон, киинэттэн быhа тардан киллэрдибит.   

Холобур, биир суруйааччыны ылан көрдөххө:

Бастакынан, хаартыскалаах биографията. Бу иккис кылаас үөрэнээччилэригэр анаммыт презентация, онтон төрдүс кылаас оҕолоругар суруйааччы биографията арыый кэҥээн киирэр. Учуутал талан наадалаах этиилэрин уhултарыан сөп.

Иккиhинэн, айар үлэтэ. Суруйааччы айар үлэлэригэр биллэр айымньыларын ааттарын уонна хаhан суруллубутун информация быhыытынан киллэрдибит.

Үсүhүнэн, айымньылара. Манна суруйааччы айымньылара хронологическай таблица быhыытынан киирэр, сорох айымньыларыгар аудиозапись уонна уруhуйдары, хаартыскалары оҕолорго тиийимтиэ буоллун диэн киллэрэн биэрдибит.

Көннөрү суруйааччыны кытта билсиhии буолбакка викторина, таайбараҥ эбии киллэрдибит. Маннык сорудахтар оҕо толкуйдуур дьоҕурун сайыннараллар. Учуутал бу үлэни бэйэтэ көрөн уруокка сөптөөх, туhалаах диэтэҕинэ киллэриэн сөп, эбэтэр кылаас таhынан ааҕыы уруоктарыгар туттуон сөп.

Бу электроннай сыһыарыыны ааҕыы уруоктарыгар туhанан оҕо билиитэ үрдүүрүгэр, сайдарыгар учебнигынан эрэ муӊурдаммакка, эбии матырыйаалы, аудиозапиhы туhаннахха үөрэнээччи  билэрэ-көрөрө кэӊиир, төрөөбүт литературатын  үөрэтэригэр  интэриэhэ үрдүүр, көдьүүстээх, туhалаах  буолар  дии саныыбыт.

Евдокия Афанасьева,

Дьокуускай куорат

26-с №-дээх оскуолатын учуутала

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Дьэңкир таас
Сынньалаңңа | 12.03.2023 | 20:00
Дьэңкир таас
Киһи барахсан олоҕун тухары санаатынан салайыллар буоллаҕа. Күннээҕи олох бытархай түгэннэриттэн тиһиллэн олох оҥкула таҥыллар. Кыра да түгэн икки атах олоҕун огдолутара, төлкөтүн түҥнэрэрэ ханна барыай. Оччотугар иннинэн сирэйдээх иинигэр киириэр диэри курус санаа кулута, санньыар санаа саллаата буолан олоҕун моҥуур муҥа дуо? Муунтуйуу.. тууйуллуу... Киһиэхэ ис-иһиттэн иэтэн ииригирдиэх айылаахтык...
Үгэскэ киирбит “Байанай күрэҕэ-2023”
Сонуннар | 18.03.2023 | 20:12
Үгэскэ киирбит “Байанай күрэҕэ-2023”
Төрүт өбүгэбит удьуорун төрдүн ытык ситимин тутаммыт, сардаҥалаах сырдык санаанан салайтаран, өбүгэлэрбит өйүө гынан хаалларбыт үтүөкэн үгэстэрин инники күөҥҥэ тутан, кыһарҕаннаах олохтоох кырыа кыһын кыйданыыта Хатаспытыгар 9-с төгүлүн “Байанай күрэҕин” ыыттыбыт.
Бэйэҕиттэн эрэ тутулуктаах
Сынньалаңңа | 17.03.2023 | 21:00
Бэйэҕиттэн эрэ тутулуктаах
Балаҕан ыйын ортото. Үөрэх маҥнайгы нэдиэлэтэ. Алтыс кылаас үөрэнээччитэ Айыына соччо баҕата суох аа-дьуо кылааһын диэки баран истэ. Сайыҥҥы сынньалаҥтан ситэ тэйэ илик оҕолор сүүрүү-көтүү, мэниктээһин кытаанаҕа.
Каролина Парфенова:  Чопчу Мандары оҥорор сыал суох этэ
Дьон | 18.03.2023 | 14:00
Каролина Парфенова: Чопчу Мандары оҥорор сыал суох этэ
Өрөспүүбүлүкэҕэ биир бастакынан сахалыы куукула оҥоруутунан дьарыктаммыт туспа суоллаах-иистээх ​Каролина Парфенова куукула нөҥүө бэйэм омугум дьүһүнүн, омук быһыытынан таҥаһын-сабын уратытын көрдөрөбүн диэн санаалаах.