10.05.2021 | 17:26

Саха сирин 4 өрүһүгэр ураты бэлэмнээх буолуу эрэсиимэ биллэрилиннэ

Саха сирин 4 өрүһүгэр ураты бэлэмнээх буолуу эрэсиимэ биллэрилиннэ
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Өлүөнэ өрүскэ муус күүскэ барыыта Иркутскай уобаласка бэлиэтэнэр. Саха сирин кыраныыссатыгар чугаһыыра 407 км хаалбыт. Дьокуускайдааҕы күнү-дьылы кэтээн көрөр сулууспа билгэлээһининэн, Саха сиригэр муус ыам ыйын 12-13 күннэригэр чугаһыаҕа. Ленскэй уонна Өлүөхүмэ оройуоннарыгар уу таһыма сууккаҕа 20-240 см эбиллэр. Билиҥҥи туругунан уу таһыма нуорма иһинэн. 


Өлүөнэ өрүс хаҥас тардыытыгар Нүүйэ өрүскэ муус хамсааһына сэдэх, уу таһыма 345 см, нуорма иһинэн. 
Өлүөхүмэ өрүскэ муус хойуутук устар, алын уонна үөһээ кытыылара Куду Күөл нэһилиэнньэлээх пууҥҥа бэлиэтэнэр. 100 км усталаах хамсааһын сууккаҕа 100 км сыҕарыйбыт.  
Алдан өрүскэ уонна кини тардыыларыгар уу таһыма эбиллэн иһэр, ол курдук сууккаҕа 10-80 см үрдээбит. Уҥа тардыытыгар муус бара турар.   
Амма өрүс мууһа Алдан уонна Амма оройуоннарыгар күүскэ хамсыыр. Устар муус уһуна 423 км. Аны 1-2 суукканан муус Амма, Чурапчы оройуоннарынан ааһыаҕа. Аллараа тардыытыгар, Таатта улууһун Төрүт гидропуоһугар 2-3 суукканан муус хамсыыра күүтүллэр. 
Бүлүү өрүскэ уу эбиллэ турар, таһыма сууккаҕа 10-65 см үрдээбит. Сунтаар учаастагар Бүлүү өрүс мууһа ыам ыйын 12-17 күннэригэр хамсыыра сабаҕаланар. 


Дьааҥы, Индигиир уонна Халыма өрүстэргэ уу таһыма сууккаҕа 3-13 см эбиллибит. 
«Халаан уутун кэмэ саҕаламмытынан сибээстээн РСЧС Саха сиригэр Ленскэйдээҕи, Амматааҕы, Өлүөхүмэтээҕи уонна Алданнааҕы салаалара ураты бэлэмнээх буолуу эрэсиимигэр киирэн үлэлииллэр. Муус харарыгар бэлэмнэнэн 30 туонна дэлби тэбэр эттиктэр саппаастара хараллан сытар. Ону ыытар 2 хамаанда үлэлииргэ бэлэм», – диир СӨ Ыксаллаах быһыыга-майгыга министиэристибэтин Кылаабынай управлениетын начаалынньыга Павел Гарин.

Сонуннар

07.12.2023 | 10:00
Сокуон-тойон

Ордук ааҕаллар

Афанасий Романов:  «Сорох үлэбин ситэрэргэ үөһэттэн күүс киирэр»
Дьон | 30.11.2023 | 16:00
Афанасий Романов: «Сорох үлэбин ситэрэргэ үөһэттэн күүс киирэр»
Бүгүҥҥү кэпсиир киһим – “СӨ худуоһунньуктарын айар сойууһа” уопсастыбаннай тэрилтэ бэрэссэдэтээлэ, СӨ норуодунай худуоһунньуга, СӨ искусствотын үтүөлээх деятелэ, РФ үтүөлээх худуоһунньуга, Дьокуускай куорат бочуоттаах олохтооҕо Афанасий Афанасьевич Романов. Сэтинньи ыйга Дьокуускай куорат 203-с түөлбэтигэр 24 №-дээх «Сардаана» оҕо саадын кэлэктиибин көҕүлээһининэн уонна төрөппүттэр, уопсастыбаннас өйөбүллэринэн Саха сирин историятыгар бастакы уонна...
Саха сирин 2024 сыллааҕы бүддьүөтүн сокуона ылылынна
Сонуннар | 01.12.2023 | 15:00
Саха сирин 2024 сыллааҕы бүддьүөтүн сокуона ылылынна
Ил Түмэн мунньаҕар, тиһэх иккис ааҕыыга, Саха Өрөспүүбүлүкэтин 2024 уонна былааннаммыт 2025-2026 сыллардааҕы судаарыстыбаннай бүддьүөтүн туһунан сокуона ылылынна.
Мас тардыһыытын айти технология тупсарыаҕа
Дьон | 01.12.2023 | 10:00
Мас тардыһыытын айти технология тупсарыаҕа
Оскуола биэрэр билиитин таһынан оҕолору дьоҕурдарынан, талааннарынан, туохха тыыппалаахтарынан көрөн эбии үөрэхтээһини тэрийии киин куораппытыгар үрдүк таһымҥа барар. Бу күннэргэ Дьокуускай куорат Оҕо айымньытын дыбарыаһын “Кванториум” технопааркатын иһинэн үлэлиир “IT-Энерджи” куруһуок уһуйуллааччыта Арсений Колесов уонна салайааччыта Денис Алексеевич Данилов “Мас тардыһыытыгар аналлаах модифицированнай тэрил” диэн бырайыактарыгар патент ылары ситистилэр.   Патеннаммыт...
Уон ыйдаах көрдөрүү куһаҕана суох
Сонуннар | 01.12.2023 | 12:30
Уон ыйдаах көрдөрүү куһаҕана суох
Саха сирин тыатын хаһаайыстыбатын тэрилтэлэрэ сүрүннээн ынах-сүөһү, сылгы, сибиинньэ, таба уонна көтөр иитиитинэн дьарыктаналлар. Былырыыҥҥы, алтынньы ыйдааҕы көрдөрүүнү кытта тэҥнээтэххэ, өрөспүүбүлүкэ үрдүнэн ынах-сүөһү ахсаана 1,1%-нан, сибиинньэ – 4,4%-нан, сылгы – 5,3%-нан аҕыйаата. Таба ахсаана 2,9%-нан уонна көтөр 0,2%-нан эбилиннэ.   Быйыл, 2023 сыл уон ыйын түмүгүнэн, өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын тэрилтэлэригэр уопсайа...