23.03.2022 | 16:00

Саха сиригэр түөрт сылгы собуота баар буолуоҕа

Саха сиригэр түөрт сылгы собуота баар буолуоҕа
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Ньурба улууһугар ыытыллыбыт сылгы иитиитин сайыннарыыга анаммыт мунньахха түөрт хандьыдаакка «саха боруодатын үөскэтэр сылгы собуота» статус иҥэриллэр буолла. Бу туһунан өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын миниистирэ Александр Атласов иһитиннэрдэ. 
«Саха боруодатын үөскэтэр сылгы собуота» статус иҥэриллэр хаһаайыстыбалара – «Хорообут» ХЭТ (Мэҥэ Хаҥалас улууһа), «Победа» ХЭТ (Таатта улууһа), Иван Яковлевич Строд аатынан СХПК (Амма улууһа) уонна «Арыылах» ПК (Үөһээ Дьааҥы оройуона).
Ити этиллибит сылгы собуоттарыгар статустара муус устар ыйга өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын Министиэристибэтин иһинэн ыытыллар экспертнэй сүбэ мунньахха иҥэриллэрэ былааннанар. Инники өттүгэр кинилэргэ племенной үлэҕэ судаарыстыбаннай өйөбүл эбии миэрэлэрэ көрүллүөхтээхтэр.
«Өрөспүүбүлүкэ салалтата үөр сылгыны иитиигэ улахан болҕомтону уурар. 2017-2019 сылларга регион сылгы иитээччилэригэр 250 баазаны туттарга хас биирдии эбийиэккэ биирдии мөлүйүөн солкуобайдаах субсидия көрүллүбүтэ. Былырыын өрөспүүбүлүкэҕэ сылгы иитиитэ сайдарыгар 427 мөлүйүөн солкуобайтан тахса судаарыстыбаннай өйөбүл оҥоһуллубута», - диэн бэлиэтиир Ил Дархан Айсен Николаев. 
Ил Дархан «Өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын сайыннарыы стратегическай хайысхаларын туһунан» Ыйааҕар сылгы собуоттарын ахсаанын 4-тэн 8-ка диэри элбэтэр соругу туруорбута. Билиҥҥи туругунан өрөспүүбүлүкэ территориятыгар 4 сылгы собуота үлэлиир, кинилэргэ 4 саҥа статуһу ылааччы эбилиннэ. 
Регион үрдүнэн сылгы иитиитинэн дьарыктанар хаһаайыстыбаларга 1631 сылгыһыт үлэлиир. Хаһаайыстыбалар бары категорияларыгар 182 тыһыынча кэриҥэ сылгы баар. Сылгы ахсаанынан Саха сирэ Уһук Илиҥҥи федеральнай уокурукка эрэ буолбакка, РФ атын субъектарын ортотугар эмиэ бастакы миэстэҕэ сылдьар. 
Үөр сылгыны иитии хаһаайыстыбаларыгар аадырыстаах көмөнөн саҥа саҕалыыр уонна дьиэ кэргэнинэн үлэлиир фермердэргэ гыраанынан өйөбүл буолар. 2012-2021 сылларга 1 тыһыынчаттан тахса гыраан бэриллибит, итинтэн 273-һэ – сылгы иитиитинэн дьарыктанар хаһаайыстыбалары тэрийиигэ уонна сайыннарыыга. Саха сирин фермердара 548 мөлүйүөн солкуобайдаах граннары ылбыттар.
Ил Дархан «Өрөспүүбүлүкэ тыатын хаһаайыстыбатын сайыннарыы стратегическай хайысхаларын туһунан» Ыйааҕар 200 типовой сылгы баазатын тутуу соруга киирэн сылдьар. 2021 сылга 10 баазаны тутууга 3-түү мөлүйүөн солкуобайдаах субсидия көрүллүбүт. Быйыл өссө 18 бааза тутуллара былааннанар, хаһаайыстыбаларга ити сыалга эмиэ 3-түү мөлүйүөн солкуобайдаах субсидия бэриллибит.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Ылланарга айыллыбыт олох
Дьон | 11.10.2024 | 12:00
Ылланарга айыллыбыт олох
Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар.   Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины”  нойосуус билиим»
Дьон | 10.10.2024 | 10:00
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины” нойосуус билиим»
Саха киһитэ тыйаатыры, артыыстары олус ытыгылаан  ылынар ураты көрөөччү. Ол оруоллары ураннык толорор артыыстартан сүдү тутулуктааҕын саарбахтаабаппын. Оннук биир үтүө киһи, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа, Щепкин аатынан Үрдүкү театральнай училище “көмүс выпускнига” Борис Иванович Борисовы кытта өрөгөйдөөх 75 сааһынан сэһэргэстибит.   – Артыыс буолар баҕа санаа оҕо эрдэххиттэн баара дуу? –...
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Дьон | 11.10.2024 | 10:00
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Кинилэр – биһиги дьоруойдарбыт, кинилэр – өлөллөрүн кэрэйбэккэ эйэлээх олох туһугар охсуһаллар, бааһырбыт доҕотторун өстөөх уотун аннынан быыһыыллар, бука бары быраат, убай диэн ыҥырсаллар.   Бу анал байыаннай дьайыы бүттэҕинэ, элбэх кэпсэниэ, элбэх кистэлэҥ арыллыа, ким эрэ ол саҕана кимиэхэ да эппэтэх санаатын дьэ этиэ турдаҕа. Сорох ардыгар киһи дьиибэргиир, итэҕэйиэ...
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Тускар туһан | 17.10.2024 | 12:00
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Судаарыстыба социальнай өттүнэн көмүскэлэ суох нэһилиэнньэҕэ араас суол чэпчэтиилэри көрөр. Оттон ону бары билэбит, бырааппытын толору туһанабыт дуо?  Мантан аллара биэнсийэ уонна онно сыһыаннаах уларыйыылар, чэпчэтиилэр тустарынан санатыһан, быһаарсан ааһыаҕыҥ.   Үлэлиир уонна үлэлээбэт киһи биэнсийэтэ Биэнсийэ күннээҕи наадыйыыны толуйбатын быһыытынан, сынньалаҥҥа тахсан да баран салгыы үлэлии хаалааччы үгүс. Оччотугар кинилэр,...