16.02.2022 | 14:00

Саха сиригэр былырыын 4 тыһыынча саҥа үлэ миэстэтэ оҥоһулунна

Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Саха сиригэр үлэнэн хааччыллыбыт нэһилиэнньэ ахсаанын элбэтэргэ туһаайыллыбыт миэрэлэр чэрчилэринэн, былырыын 4414 саҥа үлэ миэстэтэ оҥоһуллубут, олортон тутууга – 2681, промышленноска – 1292, тырааныспарга уонна суол хаһаайыстыбатыгар – 148, экологияҕа, айылҕаны туһаныыга уонна ойуур хаһаайыстыбатыгар – 85, олох-дьаһах хомунаалынай хаһаайыстыбатыгар – 20, Арктическай зуонаҕа – 98 (резиденнар). Бу туһунан Саха Өрөспүүбүлүкэтин Баһылыгын уонна Бырабыыталыстыбатын пресс-сулууспата иһитиннэрдэ.
«Өрөспүүбүлүкэ бэлиитикэтин биир дьоһун хайысхатынан саҥа үлэ миэстэлэрин тэрийии буолар. Ити – Саха сирин нэһилиэнньэтин олоҕун хаачыстыбатын үрдэтиигэ төһүү күүһүнэн буолар. Хайысха сүрүн кыаҕа промышленноска уонна ИТ эйгэҕэ сытар», – диэн бэлиэтээтэ Ил Дархан Айсен Николаев.
Бүгүҥҥү күҥҥэ саҥа үлэ миэстэтин таһаарар Саха сирин сүрүн инвестициялаах бырайыактарынан Эльгинскай чох хостуур сир үс хайаны байытар фабрикатын үлэҕэ киллэрии, кыра күүрүүлээх атом станциятын тутааһыннаах «Кючус» көмүс хостуур сири баһылыырга бэлэмнэнии түһүмэх саҕаланыыта, Сиваглинскай тимир рудатын карьерыттан бастакы руданы тиэйии, Сыллахтааҕы чох разреһын үлэҕэ киллэрии буолаллар. Ити түөрт бырайыак өрөспүүбүлүкэҕэ 20 тыһыынчаттан тахса саҥа үлэ миэстэтин таһаарыахтаах.
 Итини таһынан, Нежданинскайдааҕы саҥа хайаны байытар фабрика бырайыактаммыт таһымыгар тиийдэҕинэ тыһыынчаттан тахса үлэ миэстэтэ тахсыахтаах. Эмиэ итиччэ миэстэ Өлүөнэ эбэни туоруур муостаны тутуу саҕаланнаҕына баар буолуоҕа.
«ИТ-пааркаҕа» уонна  «Якутия» технопааркаҕа былырыын 367 саҥа үлэ миэстэтэ арыллыбыт. ИТ-салааҕа инновационнай экосистиэмэ сайыннаҕына итиннэ үлэлээччи ахсаана 2024 сылга диэри 10 тыһыынча киһиэхэ тиийиэхтээх.
Промышленность эйгэтигэр сүрүн суолталааҕынан «Олохтоох кадрдары промышленноска» бырагыраама буолар, кини чэрчитинэн промышленнай хампаанньалары, тутуу тэрилтэлэрин, суол, энергетика уонна тырааныспар хаһаайыстыбаларын кытта үлэҕэ уонна анал үөрэххэ киллэрэр туһунан 43 сөбүлэҥ түһэрсиллибит. 2021 сыл түмүгүнэн ити бырагырааманан 11 тыһыынча олохтоох дьон үлэҕэ киирбит.  Саҥа оробуочай миэстэлэр Саха сирин көмүс хостуур салаатыгар эмиэ тахсыбыттар. Ол курдук былырыын итиннэ 1811 киһи үлэ булбут.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Хатас нэһилиэгэ үбүлүөйдээх ыһыаҕын Ойуу Хатыҥ  сиригэр ыытта
Сонуннар | 22.06.2025 | 15:03
Хатас нэһилиэгэ үбүлүөйдээх ыһыаҕын Ойуу Хатыҥ сиригэр ыытта
Бу дьиктилээх кэмнэргэ, сардаҥалаах сайыҥҥы күннэргэ күөххэ үктэммит, санныттан хаары түһэрбит киһи эрэ барыта сүргэтэ көтөҕүллэр, сүрэҕэ сүр күүскэ битигириир, сылы быһа тикпит мааны таҥаһын таҥнар, хамсаатар эрэ үрүҥ көмүһүн  күҥҥэ күлүмүрдэтэр, алтан чуораанын чугдаардар, уохтаах кымыһынан утахтанар, үтэһэлээх этинэн күндүлэнэр туоната – ЫҺЫАХ! Дьэ, манна буоллаҕа ахтылҕаннаах алтыһыы, үөрүүлээх...
Тааттаҕа Кыайыы ыһыахтара хайдах тэриллибиттэрэй?
Сонуннар | 19.06.2025 | 10:00
Тааттаҕа Кыайыы ыһыахтара хайдах тэриллибиттэрэй?
Таатта улууһун муниципальнай архыыбыгар харалла сытар сэдэх докумуоннарга олоҕуран, 1944-1945 сс. Кыайыы ыһыахтара хайдах  тэриллибиттэрин билсиэҕиҥ. Бу сырыыга Улуу Кыайыы 80 сылынан, ааспыты эргитэ, Кыайыы ыһыахтарын сырдатарга сананныбыт.   Бастакы докумуону көрүөххэ (оччотооҕу кэм суруйуута уларытыллыбата, хайдах баарынан бэчээттэннэ): Протокол №28. Очередного заседания Исполкома  Таттинского РСДТ. От 20 мая 1944 г.”...
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Дьон | 12.06.2025 | 16:00
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Олорор эйгэбитин киэргэтэр дьон олохпутун сырдаталлар, кэҥэтэллэр. Кинилэр нарын куоластарынан, уус тылларынан, уран оҥоһуктарынан биһигини угуттууллар, үөрдэллэр. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр биир оннук киһи – СӨ Куукула оҥорооччуларын сойууһун чилиэнэ, уус-уран оҥоһук маастара Саргылана Слепцова хараҕы сылаанньытар, дууһаны кынаттыыр дьарыгын туһунан кэпсэтиэхпит.  – Самаан сайын салаллан кэлбитинэн, Саргылана Живкустовна! Сэһэргэһиибитин саха дьонун...
Билбэти билэргэ дьулуһабын
Дьон | 13.06.2025 | 16:00
Билбэти билэргэ дьулуһабын
Уһун кыһыннаах Саха сирин  олохтоохторо итии дойдуга сайыннарын уһата бараллар, сорохтор кыстаан да кэлэллэр. Маннык көстүү олохпутугар киирбитэ син ыраатта диэххэ сөп. Дьокуускай куорат олохтооҕо Елена Толстоухова биһиги самаан сайыммытын санатар кэрэ сирдэри кэрийэр, үһүс сылын итии дойдуга кыстаан кэлэр. Тэгил сирдэргэ тэлэһийэ сылдьар киһи кэпсээнэ үгүс, олоҕу көрүүтэ да...