17.12.2021 | 14:00

Саҥа «омикрон» вирус туһунан тугу билэбит?

Саҥа «омикрон» вирус туһунан тугу билэбит?
Ааптар: Айыына ДОНСКАЯ
Бөлөххө киир

Саха сирин бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Ольга Балабкина телеграм-ханаалыгар иһитиннэрбитинэн, өрөспүүбүлүкэҕэ коронавирус инфекциятын саҥа «омикрон» вируһа булуллубут дьоҥҥо анаан эмтиир салааны арыйбыттарын туһунан иһитиннэрбитэ. Саҥа вируһу кытта охсуһарга туспа былаан оҥоһуллубут. 
Саҥа вирус сыстыбыт бэлиэтэ – киһи олус күүскэ тоҥор, титириир, кыраадыһа тахсар, тиритэр, күөмэйэ ыалдьар, ол эрэн сөтөллүбэт. Ити көрүҥ биир ураты бэлиэтэ – киһи олус сылайар, сэниэтэ эстэр. Медиктэр этэллэринэн, үс-түөрт хонугунан үтүөрүөххэ сөп эбит. Биллэн турар, ити кэмигэр уонна сөптөөхтүк эмтэннэххэ буолара чуолкай.
Ахсынньы 13 күнүгэр биллибитинэн, Соҕуруу Африкаттан эргиллибит Арассыыйа 177 гражданнарыттан 16 киһитигэр «омикрон» вирус булуллубут. Суруйалларынан, саҥа вирус коронавирус дьаҥыттан ордук сыстыганнаах. Билиҥҥи туругунан, Роспотребнадзор регионнааҕы Управлениетын информациятынан,  Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр айаннаан кэлбит гражданнарга саҥа штамм булулла илик. Илик эрэ диирбитигэр тиийэбит. Коронавирус дьаҥа арыый хаптайаары гыннаҕына аны атын вирус күөрэйэн таҕыста диэн дьон-сэргэ сөпкө долгуйар. Ол эрэн, чинчийээччилэр иһитиннэрэллэринэн, саҥа көрүҥ төһө да ордук сыстыганнааҕын иһин, коронавирус дьаҥыттан арыый да чэпчэкитик аһардыллар эбит. Холобур, Энгельгард аатынан молекулярнай биология институтун килиэккэлэр пролиферацияларын салаатын салайааччыта Петр Чумаков этэринэн, «омикрон» чэпчэкитик аһардыллар уонна коронавирус дьаҥын курдук ыарытыннарбат, өлүү түбэлтэлэрэ тахсаллара билиҥҥитэ биллибэт. «Саҥа штамм аттенуацияны (вирус мөлтөөһүнэ) ааспыт. Онон, «омикрон» коронавирус дьаҥын бүтүүтүн бэлиэтинэн буолуон сөп диэн эрэл баар», – диэн бэлиэтээбит Петр Чумаков. Кини ыарыы күүһэ мөлтүөҕэ диэн этэр. 
Оннук эрэ буоллар ханнык диэн эрэниэҕи баҕарыллар. Коронавирус дьаҥын содулун эппитинэн-хааммытынан биллибит, элбэх киһи чугас дьонун сүтэрдэ. Бары да хааччахтартан сылайдыбыт. Манна даҕатан эттэххэ, «Арассыыйа хаһыата» иһитиннэрбитинэн, Гамалея киинэ «Спутник V» вакцинаны саҥа көстүбүт «омикрон» штамҥа эмиэ барсар гына оҥорбут эбит, онон эрэх-турах сананыаҕыҥ. Кылаабынайа, быһыыны ылартан аккаастаныа суохха наада.
Төһө да биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр вирус саҥа көрүҥэ кэлэ илигин иһин, сэрэнэр-сэрбэнэр буолуоҕуҥ. Уопсастыбаннай миэстэлэргэ мааскалаах сылдьыаҕыҥ, бэйэ-бэйэбитин харыстаһыаҕыҥ.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Сири иилии эргийиэм!
Дьон | 12.04.2024 | 18:00
Сири иилии эргийиэм!
Кэбээйи Арыктааҕыттан төрүттээх Иннокентий Ноговицын бэлисипиэтинэн аан дойдуну биир гына айанныыр хоббилааҕын туһунан хас да сыллааҕыта суруйан турабыт. Иннокентий киһини кытта кэпсэтэригэр элбэх ууну-хаары эрдибэккэ, аҕыйах тылынан чуо ыйытыыга эрэ хоруйдуурун  билэр буоламмын, Кытайга тиийбититтэн саҕалаан, бассаабынан элбэх да элбэх ыйытыыларбынан көмөн туран, наадалаах информациябын хостоон ыллым. Кинини ыра санаатын...
Зоя Желобцова:  «Олох толору үөрүүтүн, кэрэтин билэн сылдьабын»
Дьон | 11.04.2024 | 10:00
Зоя Желобцова: «Олох толору үөрүүтүн, кэрэтин билэн сылдьабын»
«Үчүгэй киһи» диэн хайдах киһини ааттыылларый? Арааһа, бастатан туран, дьоҥҥо эйэҕэс, аламаҕай, үөрэ-көтө сылдьар, барыга-бары кыһамньылаах, үлэһит киһини ааттыыр буолуохтаахтар. Дьэ, оччотугар, биһиги дьүөгэбит Зоя Константиновна Желобцова онуоха сүүс бырыһыан эппиэттэһэр. Киһи киһитэ буоллаҕа биһиги Зоябыт!   Оттон киһи барахсан мутугунан быраҕар муҥур үйэтигэр дьонугар-сэргэтигэр, ыччаттарыгар хайдах суолу-ииһи, ааты, өйдөбүлү хаалларара...
«Доҕордоһуу» — оҕо саас ыллыга
Сонуннар | 11.04.2024 | 18:00
«Доҕордоһуу» — оҕо саас ыллыга
Бу күннэргэ өрөспүүбүлүкэҕэ бастакынан тэриллибит “Доҕордоһуу” оҕо үҥкүү норуодунай ансаамбыла 55-с сылын бэлиэтээтэ. Өрөспүүбүлүкэ үҥкүүтүн эйгэтигэр суолу тэлбит ансаамбыл үөрүүлээх тэрээһинин туһунан санаа атастаһыыларын ааҕыҥ.
Нэһилиэстибэ тула
Тускар туһан | 11.04.2024 | 12:00
Нэһилиэстибэ тула
Киһи бу олохтон барыыта, ыал арахсыыта, төрөппүтэ суох хаалыы – орто дойду сокуоннара. Онуоха биһиги сорох ардыгар хойутаан нэһилиэстибэни оҥотторор түгэммит баар. Өскөтүн кэргэниҥ, ийэҥ, аҕаҥ, чугас киһиҥ суох буоллаҕына, кини нэһилиэстибэтин алта ыйынан сокуонунан оҥотторуохтааххын.   Билэр чугас дьонум аҕалара орто дойдуттан барбытын кэннэ хас да сыл буолан баран биирдэ...