Саҥа «омикрон» вирус туһунан тугу билэбит?
Саха сирин бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Ольга Балабкина телеграм-ханаалыгар иһитиннэрбитинэн, өрөспүүбүлүкэҕэ коронавирус инфекциятын саҥа «омикрон» вируһа булуллубут дьоҥҥо анаан эмтиир салааны арыйбыттарын туһунан иһитиннэрбитэ. Саҥа вируһу кытта охсуһарга туспа былаан оҥоһуллубут.
Саҥа вирус сыстыбыт бэлиэтэ – киһи олус күүскэ тоҥор, титириир, кыраадыһа тахсар, тиритэр, күөмэйэ ыалдьар, ол эрэн сөтөллүбэт. Ити көрүҥ биир ураты бэлиэтэ – киһи олус сылайар, сэниэтэ эстэр. Медиктэр этэллэринэн, үс-түөрт хонугунан үтүөрүөххэ сөп эбит. Биллэн турар, ити кэмигэр уонна сөптөөхтүк эмтэннэххэ буолара чуолкай.
Ахсынньы 13 күнүгэр биллибитинэн, Соҕуруу Африкаттан эргиллибит Арассыыйа 177 гражданнарыттан 16 киһитигэр «омикрон» вирус булуллубут. Суруйалларынан, саҥа вирус коронавирус дьаҥыттан ордук сыстыганнаах. Билиҥҥи туругунан, Роспотребнадзор регионнааҕы Управлениетын информациятынан, Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр айаннаан кэлбит гражданнарга саҥа штамм булулла илик. Илик эрэ диирбитигэр тиийэбит. Коронавирус дьаҥа арыый хаптайаары гыннаҕына аны атын вирус күөрэйэн таҕыста диэн дьон-сэргэ сөпкө долгуйар. Ол эрэн, чинчийээччилэр иһитиннэрэллэринэн, саҥа көрүҥ төһө да ордук сыстыганнааҕын иһин, коронавирус дьаҥыттан арыый да чэпчэкитик аһардыллар эбит. Холобур, Энгельгард аатынан молекулярнай биология институтун килиэккэлэр пролиферацияларын салаатын салайааччыта Петр Чумаков этэринэн, «омикрон» чэпчэкитик аһардыллар уонна коронавирус дьаҥын курдук ыарытыннарбат, өлүү түбэлтэлэрэ тахсаллара билиҥҥитэ биллибэт. «Саҥа штамм аттенуацияны (вирус мөлтөөһүнэ) ааспыт. Онон, «омикрон» коронавирус дьаҥын бүтүүтүн бэлиэтинэн буолуон сөп диэн эрэл баар», – диэн бэлиэтээбит Петр Чумаков. Кини ыарыы күүһэ мөлтүөҕэ диэн этэр.
Оннук эрэ буоллар ханнык диэн эрэниэҕи баҕарыллар. Коронавирус дьаҥын содулун эппитинэн-хааммытынан биллибит, элбэх киһи чугас дьонун сүтэрдэ. Бары да хааччахтартан сылайдыбыт. Манна даҕатан эттэххэ, «Арассыыйа хаһыата» иһитиннэрбитинэн, Гамалея киинэ «Спутник V» вакцинаны саҥа көстүбүт «омикрон» штамҥа эмиэ барсар гына оҥорбут эбит, онон эрэх-турах сананыаҕыҥ. Кылаабынайа, быһыыны ылартан аккаастаныа суохха наада.
Төһө да биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр вирус саҥа көрүҥэ кэлэ илигин иһин, сэрэнэр-сэрбэнэр буолуоҕуҥ. Уопсастыбаннай миэстэлэргэ мааскалаах сылдьыаҕыҥ, бэйэ-бэйэбитин харыстаһыаҕыҥ.