17.12.2021 | 14:00

Саҥа «омикрон» вирус туһунан тугу билэбит?

Саҥа «омикрон» вирус туһунан тугу билэбит?
Ааптар: Айыына ДОНСКАЯ
Бөлөххө киир

Саха сирин бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлин солбуйааччы Ольга Балабкина телеграм-ханаалыгар иһитиннэрбитинэн, өрөспүүбүлүкэҕэ коронавирус инфекциятын саҥа «омикрон» вируһа булуллубут дьоҥҥо анаан эмтиир салааны арыйбыттарын туһунан иһитиннэрбитэ. Саҥа вируһу кытта охсуһарга туспа былаан оҥоһуллубут. 
Саҥа вирус сыстыбыт бэлиэтэ – киһи олус күүскэ тоҥор, титириир, кыраадыһа тахсар, тиритэр, күөмэйэ ыалдьар, ол эрэн сөтөллүбэт. Ити көрүҥ биир ураты бэлиэтэ – киһи олус сылайар, сэниэтэ эстэр. Медиктэр этэллэринэн, үс-түөрт хонугунан үтүөрүөххэ сөп эбит. Биллэн турар, ити кэмигэр уонна сөптөөхтүк эмтэннэххэ буолара чуолкай.
Ахсынньы 13 күнүгэр биллибитинэн, Соҕуруу Африкаттан эргиллибит Арассыыйа 177 гражданнарыттан 16 киһитигэр «омикрон» вирус булуллубут. Суруйалларынан, саҥа вирус коронавирус дьаҥыттан ордук сыстыганнаах. Билиҥҥи туругунан, Роспотребнадзор регионнааҕы Управлениетын информациятынан,  Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр айаннаан кэлбит гражданнарга саҥа штамм булулла илик. Илик эрэ диирбитигэр тиийэбит. Коронавирус дьаҥа арыый хаптайаары гыннаҕына аны атын вирус күөрэйэн таҕыста диэн дьон-сэргэ сөпкө долгуйар. Ол эрэн, чинчийээччилэр иһитиннэрэллэринэн, саҥа көрүҥ төһө да ордук сыстыганнааҕын иһин, коронавирус дьаҥыттан арыый да чэпчэкитик аһардыллар эбит. Холобур, Энгельгард аатынан молекулярнай биология институтун килиэккэлэр пролиферацияларын салаатын салайааччыта Петр Чумаков этэринэн, «омикрон» чэпчэкитик аһардыллар уонна коронавирус дьаҥын курдук ыарытыннарбат, өлүү түбэлтэлэрэ тахсаллара билиҥҥитэ биллибэт. «Саҥа штамм аттенуацияны (вирус мөлтөөһүнэ) ааспыт. Онон, «омикрон» коронавирус дьаҥын бүтүүтүн бэлиэтинэн буолуон сөп диэн эрэл баар», – диэн бэлиэтээбит Петр Чумаков. Кини ыарыы күүһэ мөлтүөҕэ диэн этэр. 
Оннук эрэ буоллар ханнык диэн эрэниэҕи баҕарыллар. Коронавирус дьаҥын содулун эппитинэн-хааммытынан биллибит, элбэх киһи чугас дьонун сүтэрдэ. Бары да хааччахтартан сылайдыбыт. Манна даҕатан эттэххэ, «Арассыыйа хаһыата» иһитиннэрбитинэн, Гамалея киинэ «Спутник V» вакцинаны саҥа көстүбүт «омикрон» штамҥа эмиэ барсар гына оҥорбут эбит, онон эрэх-турах сананыаҕыҥ. Кылаабынайа, быһыыны ылартан аккаастаныа суохха наада.
Төһө да биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр вирус саҥа көрүҥэ кэлэ илигин иһин, сэрэнэр-сэрбэнэр буолуоҕуҥ. Уопсастыбаннай миэстэлэргэ мааскалаах сылдьыаҕыҥ, бэйэ-бэйэбитин харыстаһыаҕыҥ.

Сонуннар

25.07.2024 | 12:00
Сокуон-тойон

Ордук ааҕаллар

Мария Мигалкина:   «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Дьон | 19.07.2024 | 10:00
Мария Мигалкина: «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Мин бүгүн ааҕааччыларбар, ордук хаһаайкаларга, 35 сыл үлэлээбит уопуттаах агроном, билигин биэнсийэлээх, дойдутугар сайылыы сылдьар Мария Семеновна Мигалкинаны кытта тэлгэһэтигэр тиийэн, үүнээйитин, сибэккитин көрө-көрө, дуоһуйа, астына кэпсэттим.   Сибэккигэ уоҕурдууну хото туттабын Бастатан туран ааҕааччыларга циния диэн сибэкки туһунан кэпсиэҕим. Урут биһиги “Циния обыкновенная” диэни олордор этибит, билигин “Циния кустовая” диэн...
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Дьон | 19.07.2024 | 12:00
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Арассыыйа үөрэҕириитин туйгуна, Саха сирин үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, хас да кинигэ ааптара Изабелла Ильинична Попова бүгүн өрөгөйдөөх үбүлүөйүн көрсө өссө биир кинигэтин сүрэхтиир. Дьэ, кырдьык, сүрэхтиир... Сүрэҕин сылааһын иҥэрбит кинигэтин!   Ахтар-саныыр дьүөгэлэрим, Аламаҕай сэгэрдэрим, Саһарҕалаах сарсыардабын Сандаарытар куоларым!   Сүр... Сүрэх, сүрдээх, сүрэхтиир... Сахабыт тыла барахсан тугун бэрдэй! Биир тылтан силистэнэн-мутуктанан...
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Сонуннар | 22.07.2024 | 14:00
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Ойуур баһаара – дьоҥҥо, кыылларга, окко-маска, үүнээйигэ улахан охсууну оҥорор. Ойуур хаһаайыстыбатын сулууспатын биир кэлим төлөпүөнэ: 8-800-100-94-00 Саха Өрөспүүбүлүкэтин ойуур хаһаайыстыбатын регионнааҕы диспетчерскэй сулууспата: 8(4112)44-74-76, 8(4112) 44-77-76 Маны таһынан оройуоҥҥутугар ойуур хаһаайыстыбатыгар эбэтэр лесничествоҕа биллэриэххитин сөп.  Ойуур баһаарын таһаарыыга буруйдаах киһи туһунан кырдьыктаах иһитиннэриини биэрбит гражданиҥҥа 10 тыһыынчаттан 50 тыһыынчаҕа...
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Сонуннар | 15.07.2024 | 14:00
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын 2№-дээх дьиэтигэр Мелиорация уобалаһыгар уонна тыа хаһаайыстыбатын уунан хааччыйыыга судаарыстыбаннай управление тэриллибитэ 75 сылынан үөрүүлээх мунньах буолан ааста. «Саҥа тэриллэригэр баара суоҕа икки-үс испэлиистээх тэрилтэ 70-80 сылларга баараҕай мелиоративнай үлэлэри ыытар бөдөҥ салааҕа кубулуйбута. Мелиорацияҕа уонна уу хаһаайыстыбатыгар бүтүн министиэристибэ тэриллибитэ. Тыа хаһаайыстыбатын култуураларыттан өлгөм үүнүүнү ылары...