Сөтүө туох туһалааҕый?

Уу уонна ууга чомполонуу саамай улахан туһата – былчыҥнары сымнатар, күүрүүнү намыратар. Киһи этэ-сиинэ хамсаннаҕына-имсэннэҕинэ, организм хааҥҥа эндорфиннары оҥорон барар, ол иһин киһи сөтүөттэн дуоһуйууну тута ылар.

Ууга киирии – үчүгэй массааска сылдьыбыт кэриэтэ, эккэ-сииҥҥэ үтүө дьайыылаах.

Сөтүө араас ыарыыттан эмтэнэргэ көмөлөһөр кыахтаах. Ол курдук, ордук хааннарын баттааһына үрдүк дьоҥҥо туһалаах, хаан баттааһынын намтатарын таһынан, тоноҕос ноҕоруускатын устар, сүһүөхтэри сынньатар.

Утуйбат буолууну эмиэ сөтүөнэн эмтиэххэ сөп эбит. Былчыҥнары үлэлэтэр, массаастыыр уонна сымнатар буолан, сылайыаххытыгар диэри сөтүөлээтэххитинэ, түүн олус үчүгэйдик утуйан хаалаҕыт.

Сымнаҕас эттээх-сииннээх, мөлтөх былчыҥнардаах дьон баар буолар, олорго сөтүө олус туһалаах. Бөгдьөгөр дьон тутта-хапта сылдьаллара кытта көнөн тахсыан сөп. Бу ордук билигин, гаджеттарга бүк түһэн олоруу-сытыы элбээбит үйэтигэр, аһара эрдэ бөгдьөйүүнү уонна көҕүс араас ыарыыларын сэрэтии быһыытынан буолуон сөп.

Ууга физкультура хамсаныыларын оҥорор организмҥа быдан чэпчэки буолар, оттон ноҕорууската сиргэ туран оҥорбукка тэҥнэһэр. Уу иһигэр хамсаныылары оҥорор уустук курдук буолбутун иһин, былчыҥнарга ордук үтүө дьайыылаах. Онон ырыан, бүгүүрэлэрин тупсарыан баҕалаахтарга сөтүө эмиэ олус көдьүүстээх.

Сөрүүн, тымныы ууга сөтүөлүүр киһи сылыйаары дэлби хамсанан биэрэр. Бу кэмҥэ хаан эргиирэ хас да төгүл түргэтиир, эттиктэр атастаһыылара тэтимирэр уонна эт-хаан итийэн барар. Тымырдарынан хаан сүүрэрэ түргэтиир буолан, тымырдар ситимнэрэ толору үлэлээн барар. Тыҥа үлэтэ дириҥиир, салгын килиэккэлэрэ организмҥа барытыгар тарҕаналлар.

Сөтүө сөрүүкэтэрин уонна сылаанньытарын таһынан, тымырдар уунаҥнас буолууларын тупсарар – сүрэх-тымыр ыарыыларын сэрэтиигэ саамай туһалаах.

Сайыҥҥы кэмҥэ билигин үгүстэр бассейн туруорунар буоллулар – бу олус туһалаах уонна көдьүүстээх даҕаны. Ыраас ууга киһи күҥҥэ 45 мүнүүтэттэн итэҕэһэ суох сөтүөлүүр буоллаҕына, сылайбыта түргэнник ааһар. Сөтүөлүүргүтүгэр муннугутунан салгыны эҕирийиэхтээххит уонна бытааннык айаххытынан үрэн таһаарыахтааххыт – маннык тыыныы тыҥа ыарыылаахтарга, астмалаахтарга, бронхиттаахтарга ордук туһалаах. Сөтүөлүү сылдьан хайаан да умсан ылыахтааххыт.

Уу температурата 20-25 кыраадыс буолара ордук. Тымныы ууга  бастаан киирэн баран дэлби хамсанан-имсэнэн, эккитин сылытан биэриҥ.