24.11.2023 | 10:00

Сүүстэ истибиттээҕэр биирдэ көрбүт ордук

Өрөспүүбүлүкэҕэ 2006 сылтан сэтинньи 25 күнүгэр Олоҥхо күнэ бэлиэтэнэр. Сэбиэскэй кэм саҕаттан сүдү баайбытыгар дьон болҕомтотун тардыбыт, олоҥхо уобарастарын дьүһүйбүт киһинэн СӨ норуодунай худуоһунньуга Тимофей Андреевич Степанов буолар.
Сүүстэ истибиттээҕэр биирдэ көрбүт ордук
Ааптар: Айыына ДОНСКАЯ
Бөлөххө киир

Сэтинньи 10 - 30 күннэригэр Өрөспүүбүлүкэтээҕи национальнай уус-уран музейга «Тимофей Степанов – олоҥхо аптаах эйгэтэ» быыстапка ыытыллар. Манна кини олоҥхоҕо анаабыт 28 сүрүн үлэтэ киэҥ араҥаҕа таҕыста. Сэтинньи 22 күнүгэр худуоһунньук төрөөбүтэ 80 сылын туолла.

Тимофей Андреевич олоҕун 30-ча сылын музей үлэтигэр анаабыта, айар мастарыскыайын утумнаахтык сайыннарбыта, элбэх үөрэнээччини уһуйбута, «Олоҥхо героическай эпоһа» циклын сүрүн үлэлэрин суруйбута. Кэллиэгэлэрэ кинини уһулуччу киэҥ билиилээх, историяны, олоҥхону үөрэтэр-чинчийэр уонна уус-уран, баай тыллаах киһинэн билэллэр. Ол кэмнэргэ Тимофей Степановтыын бииргэ үлэлээбит, алтыспыт, худуоһунньугу олус ытыктыыр киһинэн музей старшай научнай үлэһитэ Галина Афанасьевна Софронова буолар.

Галина Софронова, музей старшай научнай сотруднига:

Тимофей Андреевичтыын музейга бииргэ үлэлээн саҕалаабыппыт.  Кини 1977 сыллаахха үлэҕэ киирээт, реставрациялыыр мастарыскыайыгар өрөбүл күннэригэр кытта кэлэн, олоҥхо тиэмэтигэр үлэлэрин суруйара. 1983 сылтан мастарыскыай сэбиэдиссэйинэн ананан, эдэр реставратордары уһуйбута. Манна даҕатан эттэххэ, Тимофей Степанов – Саха сиригэр эрэ буолбакка, бүтүн Уһук Илиҥҥэ бастакы реставратор дипломнаах худуоһунньук. Ол курдук, бастаан Дьокуускайдааҕы художественнай училищены, салгыы Ленинградтааҕы художественнай академияны үөрэнэн бүтэрбитэ.

Сэрии саҕанааҕы оҕо буолан, олох ыарахаттарын барытын ааспыта, эрдэ тулаайах хаалан, Тойбохойдооҕу оҕо дьиэтигэр улааппыта. Оскуола кэнниттэн холкуоска хаалан ыанньыксыттаабыта, онтон оҕуһунан ууну таһааччы буолбута. Ол эрэн хаһан даҕаны дьылҕатыгар үҥсэргээбэт, хом санаабат этэ.  Тимофей Андреевич мэлдьи үөрэ-көтө сылдьар, элбэҕи билэргэ-көрөргө дьулуһар, наһаа үчүгэйдик уустаан-ураннаан кэпсиир дьоҕурдаах этэ. Аны наһаа элбэхтик ааҕара, ордук историяҕа сыһыаннаах литератураны сөбүлүүрэ. Бэйэтэ кэпсииринэн, оҕо сылдьан олоҥхо туһунан кинигэҕэ түбэһэн, умсугуйан туран хос-хос аахпыт. Билбитин-көрбүтүн өйүгэр-санаатыгар хатаан, сүрэҕэр-быарыгар иҥэринэн, олоҥхону дьүһүйэр ураты үлэлэринэн таһаарара. Биллэн турар, устудьуон сыллара үрдүк култуура сайдыбыт куоратыгар – Ленинградка ааспыта эмиэ улахан сабыдыалы оҥорбута.

Үөрэҕин бүтэрэн Дьокуускайга кэлээт, тута иитиэхтии сылдьыбыт сүрүн соругун – худуоһунньук быһыытынан олоҥхо уобарастарын хоһуйан саҕалаабыта. Дьиҥэр, олоҥхо тиэмэтигэр суруйбут атын худуоһунньуктар эмиэ бааллар эрээри, Тимофей Андреевич ити тиэмэҕэ бастакынан киирбит, үөрэппит-чинчийбит, олоҥхо эйгэтигэр төбөтүн оройунан түспүт, итинэн эрэ олорбут соҕотох худуоһунньук буолар. Атын тиэмэлэргэ эмиэ суруйара эрээри, олоҥхону дьүһүйүү олоҕун сүрүн дьыалата этэ диэххэ наада.

 Тимофей Степанов бастакы тус (персональнай) быыстапката музейбытыгар 1983 сыллаахха тэриллибитэ уонна дьон улахан болҕомтотун, сэҥээриитин ылбыта. Ахсынньы ый этэ, олус тымныы күннэр турбуттара, туман бөҕөтө, ону ол диэбэккэ наһаа элбэх киһи кэлэрэ, өр уочараттаан туран худуоһунньук ураты, уһулуччу үлэлэрин сөҕө-махтайа, астына-дуоһуйа көрөллөрө. Ити кэмҥэ Тимофей Андреевич туһунан хаһыаттарга наһаа элбэхтик суруйбуттара. Буола турар быйылгы быыстапкатыгар эмиэ элбэх киһи кэлэрэ биһиэхэ олус үөрүүлээх.

Тимофей Степанов олоҥхоҕо анаабыт үлэлэрэ киһи тылынан сатаан эппэт сөҕүмэр тыыннаахтар, этиҥ сааһынан киирэр күүстээх ньэгирдээхтэр, абылыыр күүстээхтэр. Сүүстэ истибиттээҕэр  биирдэ көрбүт ордук. Кэлиҥ, сылдьыҥ, сэргээҥ!

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Дьон | 20.12.2024 | 12:00
Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Олус ыарахан кэпсэтии буолла. Ааҕааччыга тиэрдэр гына суруйуохха наада. Дьоруойум сөбүлэҥин ылыахпын наада. Тоҕо диэтэххэ кини анал байыаннай дьайыыга сылдьыбыт кэрэ аҥаар,  ийэ, медик. Кэпсии олорон ытаатаҕына, сырҕан бааһын таарыйаммын диэн кэмсинэн ылабын, онтон эмиэ чочумча буолан баран салгыыбыт.   Кини позывнойун кистиир, ханна баарын, билигин ханна олорорун эмиэ эппэппит. Сөбүлэһэн...
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сонуннар | 14.12.2024 | 13:15
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сиэн көрө куоракка кыстыыбын. Күн аайы оптуобуһунан оҕобун оскуолаҕа илдьэбин-аҕалабын. Быйыл, дьэ, этэргэ дылы, үйэ тухары хамсаабатах маршруттарга уларыйыылар таҕыстылар. Бассаапка үөхсэн туох туһа кэлиэй, төттөрүтүн, дьону күөртээн эрэ биэрии курдук. Ол иһин бу турунан туран Дьокуускай куорат сахалыы тыллаах хаһыатыгар санаабын тиэрдэргэ соруннум.  Бииринэн, нэһилиэнньэбит ахсаана күн-түүн улаата турар....
Сатаан салайыы, тэрийии — эмиэ талаан
Дьон | 14.12.2024 | 18:00
Сатаан салайыы, тэрийии — эмиэ талаан
Харах ыларынан хаһан да бүппэттии көбүүс-көнөтүк тыргыллар бэс чагда устун айан суолунан сыыйылыннаран иһэн, «Дьиикимдэ» диэн суруктаах бэлиэҕэ биирдэ баар буола түстүбүт. Туох-хайдах дьарыктаах, тугунан тыынар нэһилиэккэ киирэн эрэрбитин аартыкка баар суруктаах бэлиэ кэпсииргэ дылы.  Бүгүн биһиги “Дьиикимдэ дьээбэлэрэ” көр-күлүү тыйаатырын артыыһа, режиссера, продюсера Артур Николаевич Егоровтыын нэһилиэк култуурунай олоҕун...