24.11.2023 | 10:00

Сүүстэ истибиттээҕэр биирдэ көрбүт ордук

Өрөспүүбүлүкэҕэ 2006 сылтан сэтинньи 25 күнүгэр Олоҥхо күнэ бэлиэтэнэр. Сэбиэскэй кэм саҕаттан сүдү баайбытыгар дьон болҕомтотун тардыбыт, олоҥхо уобарастарын дьүһүйбүт киһинэн СӨ норуодунай худуоһунньуга Тимофей Андреевич Степанов буолар.
Сүүстэ истибиттээҕэр биирдэ көрбүт ордук
Ааптар: Айыына ДОНСКАЯ
Бөлөххө киир

Сэтинньи 10 - 30 күннэригэр Өрөспүүбүлүкэтээҕи национальнай уус-уран музейга «Тимофей Степанов – олоҥхо аптаах эйгэтэ» быыстапка ыытыллар. Манна кини олоҥхоҕо анаабыт 28 сүрүн үлэтэ киэҥ араҥаҕа таҕыста. Сэтинньи 22 күнүгэр худуоһунньук төрөөбүтэ 80 сылын туолла.

Тимофей Андреевич олоҕун 30-ча сылын музей үлэтигэр анаабыта, айар мастарыскыайын утумнаахтык сайыннарбыта, элбэх үөрэнээччини уһуйбута, «Олоҥхо героическай эпоһа» циклын сүрүн үлэлэрин суруйбута. Кэллиэгэлэрэ кинини уһулуччу киэҥ билиилээх, историяны, олоҥхону үөрэтэр-чинчийэр уонна уус-уран, баай тыллаах киһинэн билэллэр. Ол кэмнэргэ Тимофей Степановтыын бииргэ үлэлээбит, алтыспыт, худуоһунньугу олус ытыктыыр киһинэн музей старшай научнай үлэһитэ Галина Афанасьевна Софронова буолар.

Галина Софронова, музей старшай научнай сотруднига:

Тимофей Андреевичтыын музейга бииргэ үлэлээн саҕалаабыппыт.  Кини 1977 сыллаахха үлэҕэ киирээт, реставрациялыыр мастарыскыайыгар өрөбүл күннэригэр кытта кэлэн, олоҥхо тиэмэтигэр үлэлэрин суруйара. 1983 сылтан мастарыскыай сэбиэдиссэйинэн ананан, эдэр реставратордары уһуйбута. Манна даҕатан эттэххэ, Тимофей Степанов – Саха сиригэр эрэ буолбакка, бүтүн Уһук Илиҥҥэ бастакы реставратор дипломнаах худуоһунньук. Ол курдук, бастаан Дьокуускайдааҕы художественнай училищены, салгыы Ленинградтааҕы художественнай академияны үөрэнэн бүтэрбитэ.

Сэрии саҕанааҕы оҕо буолан, олох ыарахаттарын барытын ааспыта, эрдэ тулаайах хаалан, Тойбохойдооҕу оҕо дьиэтигэр улааппыта. Оскуола кэнниттэн холкуоска хаалан ыанньыксыттаабыта, онтон оҕуһунан ууну таһааччы буолбута. Ол эрэн хаһан даҕаны дьылҕатыгар үҥсэргээбэт, хом санаабат этэ.  Тимофей Андреевич мэлдьи үөрэ-көтө сылдьар, элбэҕи билэргэ-көрөргө дьулуһар, наһаа үчүгэйдик уустаан-ураннаан кэпсиир дьоҕурдаах этэ. Аны наһаа элбэхтик ааҕара, ордук историяҕа сыһыаннаах литератураны сөбүлүүрэ. Бэйэтэ кэпсииринэн, оҕо сылдьан олоҥхо туһунан кинигэҕэ түбэһэн, умсугуйан туран хос-хос аахпыт. Билбитин-көрбүтүн өйүгэр-санаатыгар хатаан, сүрэҕэр-быарыгар иҥэринэн, олоҥхону дьүһүйэр ураты үлэлэринэн таһаарара. Биллэн турар, устудьуон сыллара үрдүк култуура сайдыбыт куоратыгар – Ленинградка ааспыта эмиэ улахан сабыдыалы оҥорбута.

Үөрэҕин бүтэрэн Дьокуускайга кэлээт, тута иитиэхтии сылдьыбыт сүрүн соругун – худуоһунньук быһыытынан олоҥхо уобарастарын хоһуйан саҕалаабыта. Дьиҥэр, олоҥхо тиэмэтигэр суруйбут атын худуоһунньуктар эмиэ бааллар эрээри, Тимофей Андреевич ити тиэмэҕэ бастакынан киирбит, үөрэппит-чинчийбит, олоҥхо эйгэтигэр төбөтүн оройунан түспүт, итинэн эрэ олорбут соҕотох худуоһунньук буолар. Атын тиэмэлэргэ эмиэ суруйара эрээри, олоҥхону дьүһүйүү олоҕун сүрүн дьыалата этэ диэххэ наада.

 Тимофей Степанов бастакы тус (персональнай) быыстапката музейбытыгар 1983 сыллаахха тэриллибитэ уонна дьон улахан болҕомтотун, сэҥээриитин ылбыта. Ахсынньы ый этэ, олус тымныы күннэр турбуттара, туман бөҕөтө, ону ол диэбэккэ наһаа элбэх киһи кэлэрэ, өр уочараттаан туран худуоһунньук ураты, уһулуччу үлэлэрин сөҕө-махтайа, астына-дуоһуйа көрөллөрө. Ити кэмҥэ Тимофей Андреевич туһунан хаһыаттарга наһаа элбэхтик суруйбуттара. Буола турар быйылгы быыстапкатыгар эмиэ элбэх киһи кэлэрэ биһиэхэ олус үөрүүлээх.

Тимофей Степанов олоҥхоҕо анаабыт үлэлэрэ киһи тылынан сатаан эппэт сөҕүмэр тыыннаахтар, этиҥ сааһынан киирэр күүстээх ньэгирдээхтэр, абылыыр күүстээхтэр. Сүүстэ истибиттээҕэр  биирдэ көрбүт ордук. Кэлиҥ, сылдьыҥ, сэргээҥ!

Сонуннар

25.07.2024 | 12:00
Сокуон-тойон

Ордук ааҕаллар

Мария Мигалкина:   «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Дьон | 19.07.2024 | 10:00
Мария Мигалкина: «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Мин бүгүн ааҕааччыларбар, ордук хаһаайкаларга, 35 сыл үлэлээбит уопуттаах агроном, билигин биэнсийэлээх, дойдутугар сайылыы сылдьар Мария Семеновна Мигалкинаны кытта тэлгэһэтигэр тиийэн, үүнээйитин, сибэккитин көрө-көрө, дуоһуйа, астына кэпсэттим.   Сибэккигэ уоҕурдууну хото туттабын Бастатан туран ааҕааччыларга циния диэн сибэкки туһунан кэпсиэҕим. Урут биһиги “Циния обыкновенная” диэни олордор этибит, билигин “Циния кустовая” диэн...
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Дьон | 19.07.2024 | 12:00
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Арассыыйа үөрэҕириитин туйгуна, Саха сирин үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, хас да кинигэ ааптара Изабелла Ильинична Попова бүгүн өрөгөйдөөх үбүлүөйүн көрсө өссө биир кинигэтин сүрэхтиир. Дьэ, кырдьык, сүрэхтиир... Сүрэҕин сылааһын иҥэрбит кинигэтин!   Ахтар-саныыр дьүөгэлэрим, Аламаҕай сэгэрдэрим, Саһарҕалаах сарсыардабын Сандаарытар куоларым!   Сүр... Сүрэх, сүрдээх, сүрэхтиир... Сахабыт тыла барахсан тугун бэрдэй! Биир тылтан силистэнэн-мутуктанан...
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Сонуннар | 22.07.2024 | 14:00
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Ойуур баһаара – дьоҥҥо, кыылларга, окко-маска, үүнээйигэ улахан охсууну оҥорор. Ойуур хаһаайыстыбатын сулууспатын биир кэлим төлөпүөнэ: 8-800-100-94-00 Саха Өрөспүүбүлүкэтин ойуур хаһаайыстыбатын регионнааҕы диспетчерскэй сулууспата: 8(4112)44-74-76, 8(4112) 44-77-76 Маны таһынан оройуоҥҥутугар ойуур хаһаайыстыбатыгар эбэтэр лесничествоҕа биллэриэххитин сөп.  Ойуур баһаарын таһаарыыга буруйдаах киһи туһунан кырдьыктаах иһитиннэриини биэрбит гражданиҥҥа 10 тыһыынчаттан 50 тыһыынчаҕа...
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Сонуннар | 15.07.2024 | 14:00
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын 2№-дээх дьиэтигэр Мелиорация уобалаһыгар уонна тыа хаһаайыстыбатын уунан хааччыйыыга судаарыстыбаннай управление тэриллибитэ 75 сылынан үөрүүлээх мунньах буолан ааста. «Саҥа тэриллэригэр баара суоҕа икки-үс испэлиистээх тэрилтэ 70-80 сылларга баараҕай мелиоративнай үлэлэри ыытар бөдөҥ салааҕа кубулуйбута. Мелиорацияҕа уонна уу хаһаайыстыбатыгар бүтүн министиэристибэ тэриллибитэ. Тыа хаһаайыстыбатын култуураларыттан өлгөм үүнүүнү ылары...