15.08.2024 | 12:00

Промышленнай уокурукка тэрилтэлэр ааттара сахалыы суруллар эбит дуо?

Промышленнай уокурукка тэрилтэлэр ааттара сахалыы суруллар эбит дуо?
Ааптар: Анна-Сайдыына Варламова, саха тылын истилиистикэтин уонна нууччалыы-сахалыы тылбаас хаапыдыратын аҕа уһуйааччыта
Бөлөххө киир

Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай уонна дьиҥ таһымнаах тылларын харыстыыр уонна сайыннарар барыл үбүлээһининэн 2023 с. ыытыллыбыт “Саха Өрөспүүбүлүкэтигэр Тыллар туһунан сокуон толоруллуутун кэтээн көрүү” чинчийии сорох түмүктэрэ

 

Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай үнүбэрситиэт уһуйааччылара «Саха Өрөспүүбүлүкэтин судаарыстыбаннай уонна дьиҥ таһымнаах тылларын харыстыыр уонна сайыннарар барыл» судаарыстыбаннай бырагыраама чэрчитинэн Дьокуускай куорат уокуруктарын үллэстэн, судаарыстыбаннай тэрилтэлэр вывескаларыгар, дьиэлэр эркиннэригэр ыйаммыт өйдөбүнньүк-дуоскаларга, устуоруйаны кэрэһилиир пааматынньыктарга, ыйынньыктарга саха тыла төһө туттулларын чинчийэн көрдүлэр.

 

Мин Промышленнай уокуругу кэрийэ сылдьан уопсайа 68 эбийиэги хаартыскаҕа түһэрэн ыллым. Олортон 58-һа – судаарыстыбаннай тэрилтэ аата, 3 – искибиэр, 4 – дьиэ эркинигэр ыйаммыт өйдөбүнньүк-дуоска, 2 – бүүс (бюст), 1 – өйдөбүнньүк сэргэ. Бу 58 тэрилтэттэн 34-гэр эрэ сахалыы аата суруллубут. Искибиэрдэр, дьиэ эркинигэр ыйаммыт өйдөбүнньүк-дуоскалар, бүүс-пааматынньыктар бары нуучча тылынан суруллан тураллар.

Сахалыы суруктаах 34 тэрилтэ аатын эйгэлэринэн арааран, сахалыы тылбааһын ырытан көрүөххэ.

 

Быраабы араҥаччылыыр тэрилтэлэр

Уопсайа 9 быраабы араҥаччылыыр тэрилтэ баарыттан, хомойуох иһин, үһэ эрэ сахалыы аата суруллан турар. Эрдэ этэн аһарбыппыт курдук, министиэристибэ аата маннык суруллуохтаах: Ис дьыала министиэристибэтэ. Оттон «МВД» диэн аббревиатура сахалыы «ИДьМ» диэн бэриллиэхтээх.

Оскуола, уһуйаан

Промышленнай уокурукка уопсайа 3 оскуола, 5 уһуйаан баар. Тэрилтэлэрин аатын сыыһалаах-халтылаах да буоллар, икки тылынан ыйаан тураллар. Ордук нууччалыыттан киирии тылы бэйэтинэн хаалларбыттар. Бу улахан алҕас буолбатах эрээри, төрөөбүт тылбыт чөл туруктаах буоларын туһугар киирии тылы төһө кыалларынан сахатыта сатыахтаахпыт. Холобур: округ – уокурук, бюджет – бүддьүөт, спорт – успуорт. Этиигэ тыл бэрээдэгин кэһии эмиэ үгүстүк көстөр. Холобур: Муниципальнай бүлдьүөт уопсай үөрэхтээһин тэрилтэтэ «Д.Г. Новопашин аатынан 10 №-дээх орто уопсай үөрэхтээһин оскуолата» «Дьокуускай куорат» куорат округа. Дьиҥинэн, «Дьокуускай куорат» куораттааҕы уокурук. «Уопсай үөрэхтээһин Д.Г. Новопашин аатынан 10 №-дээх орто оскуолата» уопсай үөрэхтээһин бүддьүөттэн үбүлэнэр муниципальнай тэрилтэтэ буолуохтаах этэ. «Уһуйаан» диэн тыл билигин улахан мөккүөрэ суох, туттулла сылдьар, онон «оҕо саада» оннугар «уһуйаан» диэн суруйар ордук. Хомойуох иһин, Дьокуускайдааҕы 1-кы №-дээх «Сулусчаан» уһуйаан суругун көрөн баран соһуйдум, олус хомойдум. «Уокуруктаа5а Администрация. Муниципальнай үбүнэн хааччыллар оскуола5а киириэн иннинээ5и о5олор үөрэхтэрин тэрилтэтэ «№1 тулалыыр эйгэ5э о5о тус сайдыытын дириҥэтэн сайыннарар «Сулусчаан» о5о уһуйаана» Дьокуускай куораттаа5ы киин уокурук» диэн ыйаан тураллар. «Уокуруктаа5а Администрация» буолбут, ««Дьокуускай куорат» куораттааҕы уокурук» оннугар. «Муниципальнай үбүнэн хааччыллар оскуола5а киириэн иннинээ5и о5олор үөрэхтэрин тэрилтэтэ» оннугар «Оскуола иннинээҕи үөрэхтээһин бүддьүөттэн үбүлэнэр муниципальнай тэрилтэтэ» буолуохтаах. «№1» оннугар «1-кы №-дээх». Киһи хомойуох, сахалыы «ҕ» оннугар «5» сыыппараны туттубуттар.

Мэдиссиинэ

Промышленнай уокурукка син элбэх мэдиссиинэ киинэ баарыттан 1-гэр эрэ сахалыы сурук суоҕун көрөн, үөрэ санаатым. Богдан Чижик уулуссатыгар баар Дьокуускайдааҕы наркодиспансер аата да, үлэлиир кэмэ да, хомойуох иһин, нууччалыы эрэ суруллан турар.

Орто анал үөрэх тэрилтэтэ

4 орто анал үөрэх тэрилтэтэ баарыттан үһэ сахалыы аата суруллубут, арай Т.Г. Десяткин аатынан Дьокуускайдааҕы промышленнай техникум үлэлиир кэмэ эрэ сахалыы суруллан турар. Салгыы үөрэххэ уонна наукаҕа министиэристибэтэ оннугар үөрэх уонна наука министиэристибэтэ буолуохтаах этэ. «Туохха министиэристибэ?» диэн сыыһа халыып буолар. Дьокуускайдааҕы коммунальнай-строительнай техникум аатыгар эмиэ «ҕ» буукуба оннугар «5» сыыппараны туттубуттар.

 

Араас судаарыстыбаннай тэрилтэ

Хата, «Водоканал» АУо таһынааҕы аатын көрөн хайҕаатым. Салаа аайы тылбааһа баар, саха тылыгар суолта уурбуттара көстөр. Ону тэҥэ Фёдор Попов уулуссатын 6/1 дьиэтигэр турар «Якутскэнергосбыт» тэрилтэ аатын эрэ буолбакка, үлэлиир кэмин эмиэ толору сахалыы тылбаастаан ыйаан туралларын көрөн астынным. Дьокуускайдааҕы үүт собуота, килиэп кэмбинээтэ ааттарын иккилии тылынан суруйан ыйаабыттарын көрөн үөрдүм. Сонньуйбутум диэн, үлэ уонна социальнай сайдыы министиэристибэтин тэрилтэлэрэ сахалыы аата суох тураллар: «Отделение сопровождаемого проживания «Тренировочная квартира»» уонна «Республиканский социально-оздоровительный центр комплексной реабилитации инвалидов».

Саха тыла судаарыстыбаннай тыл буоларын быһыытынан, тэрилтэ аата нууччалыы эрэ буолбакка, сахалыы эмиэ суруллара ирдэнэр диэн СӨ Тыллар туһунан сокуонун 35-с ыстатыйатыгар сурулла сылдьар. Онон Дьокуускай куоракка баар судаарыстыбаннай тэрилтэлэр ааттара сахалыы сыыһата суох суруллан ыйаныахтаахтар.

 

Ааптар хаартыскаҕа түһэриилэрэ

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Дьон | 20.12.2024 | 12:00
Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Олус ыарахан кэпсэтии буолла. Ааҕааччыга тиэрдэр гына суруйуохха наада. Дьоруойум сөбүлэҥин ылыахпын наада. Тоҕо диэтэххэ кини анал байыаннай дьайыыга сылдьыбыт кэрэ аҥаар,  ийэ, медик. Кэпсии олорон ытаатаҕына, сырҕан бааһын таарыйаммын диэн кэмсинэн ылабын, онтон эмиэ чочумча буолан баран салгыыбыт.   Кини позывнойун кистиир, ханна баарын, билигин ханна олорорун эмиэ эппэппит. Сөбүлэһэн...
Валентин Баһылайап: «Эмээхсин өтө көрбүт быһыылаах»
Дьон | 08.12.2024 | 14:00
Валентин Баһылайап: «Эмээхсин өтө көрбүт быһыылаах»
Биһиги ортобутугар араас дьылҕалаах, үлэлээх-хамнастаах, дьарыктаах дьон элбэх. Хас биирдии киһи син биир туох эрэ уратылаах, талааннаах, киһи кэрэхсиир кэпсээннээх. Биир оннук киһини кытта сэһэргэспиппин ааҕааччыларбар тиэрдиэхпин баҕарабын.   — Валентин Титович, кэпсэтиибитин билсиһииттэн саҕалыахха. — Бэйэм Сунтаартан төрүттээхпин, Хатырыкка олохсуйбутум 44 сыл буолла. Хадан нэһилиэгэр 1951 сыллаахха төрөөбүтүм. Бииргэ төрөөбүт...
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сонуннар | 14.12.2024 | 13:15
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сиэн көрө куоракка кыстыыбын. Күн аайы оптуобуһунан оҕобун оскуолаҕа илдьэбин-аҕалабын. Быйыл, дьэ, этэргэ дылы, үйэ тухары хамсаабатах маршруттарга уларыйыылар таҕыстылар. Бассаапка үөхсэн туох туһа кэлиэй, төттөрүтүн, дьону күөртээн эрэ биэрии курдук. Ол иһин бу турунан туран Дьокуускай куорат сахалыы тыллаах хаһыатыгар санаабын тиэрдэргэ соруннум.  Бииринэн, нэһилиэнньэбит ахсаана күн-түүн улаата турар....