19.05.2022 | 11:00

Пионерия 100 сылынан!

Ааптар: Наталья Кычкина
Бөлөххө киир

Ким өйдөөбөт буолуой, кыыһар кыһыл хаалтыһы бааммыт күнүн? Оруобуна 100 сыл анараа өттүгэр, 1922 сыл ыам ыйын 19 күнүгэр, Владимир Ильич Ленин аатынан Пионерскай тэрилтэ баар буолбута. Оччолорго Сэбиэскэй Сойуус оҕолоро 9 саастарыттан пионер кэккэтигэр киирэллэрэ. Билигин 35-тэн үөһэ саастаах дьон бу кэмнэри олус истиҥник, сэргэхтик, дьоллоох оҕо саастарын кытта ситимнээн ахтан-санаан ааһаллар.

Пионер сааһым доҕотторо

1984-85 сс. мин пионерскай дружина бэрэссэдээтэлинэн талыллыбытым. Оччолорго оскуолаларга КИД (Клуб интернациональной дружбы) үлэлиирэ. Биһиги онно актыыбынай чилиэннэр этибит. Баһаатайбыт сүбэтинэн союзнай өрөспүүбүлүкэлэр хаһыаттарыгар бэйэбит оскуолабыт туһунан суруйбуппут. Мин Молдавскай ССР хаһыатыгар сурук ыыппытым. Биир күн почтальон суумкатын толору сурук аҕалан соһуппута. Ити курдук биһиги кылааһынан Молдавия 11 оҕотун кытта доҕордоспуппут. Биирдэ өссө баһыылка туппутум. Алена Жидраш диэн кыыс фрукта, барыанньа баһыылкалаан ыыппыт этэ. Мин хойукка диэри Алена Жидраштыын, Таня Переулуун суруйсар этим. Маннык үтүө доҕордоһуу баар этэ биһиги оҕо сааспытыгар.

 

Александра Матвеева, Хаҥалас улууһа

 

Пионерия күнүн олус кэтэһэрбит

Биһиги Уус Алдан улууһун Түүлээх аҕыс кылаастаах оскуолатын  6 кыыс, 6 уол буолан 1984 сыллаахха бүтэрбиппит. Кылааспыт салайааччыта Варвара Семеновна Попова этэ.

Ганя Старостин аатынан пионерскай дружинаҕа пионерга киирбиппит. Этэрээппит “Улыбка” диэн ааттааҕа, “Один за всех, все за одного” диэн девизтээх этибит, ол девизпитин күн бүгүнүгэр диэри илдьэ сылдьабыт. Мин, Люба Турантаева, этэрээт бэрэссэдээтэлэ этим.

Пионерия күнүн олус кэтэһэрбит. Онно элбэх күрэхтэһии буолара: кистэммит испиискэни булан түргэнник кулуһун уматыы, хайа этэрээт чэйэ түргэнник оргуйара, сүүрүүлээх-көтүүлээх оонньуулар. Ону таһынан кулуһун тула айылҕаҕа олорон аһааһын.

Пионерия эппиэтинэстээх буолууга, үөрэххэ ситиһиигэ, туох баар үчүгэйгэ сирдиирэ. Этэрээттэринэн былах быһыытыгар, сэбирдэх хомуйуутугар, мас саһааннааһыҥҥа, мутук ыраастааһыҥҥа, ыанньыксыттары солбуйууга субуотунньуктар буолаллара.

Хаһан да умнубат сылларбыт

Мин Хачыкаат орто оскуолатыгар 1984 сыллаахха пионер баһаатайынан ананан үлэлии кэлбитим. Пионерскай дружина Иван Федорович Ларионов аатын сүгэрэ, 200-тэн тахса пионер баара. Оччотооҕу кэм ирдэбилинэн ленинскэй үлэ бөҕө ыытыллара. Оҕону иитиигэ олус туһалаах туһаайыы этэ. Чиэһинэй буолуу, доҕордуу сыһыан, бэйэ-бэйэҕэ көмөлөһүү. Наһаа көхтөөх ''уҥа илии'' буолар оҕолордоох этим: Шура Ефимова, Ася Солдатова, Шура Васильева, Лена Галимон, Витя Архипов уо.д.а. Пионерскай сбордар, тимуровскай көмөлөр, туристическай слёттар умнуллубат өйдөбүл буолан хаалбыттар.

Пионерия үбүлүөйүн көрсө

Уус Алдан улууһун Уһун Күөл орто оскуолатын кэлэктиибигэр бу күннэргэ Пионерия 100 сылын бэлиэтиир тэрээһин олус киэҥник, үрдүк далааһыннаахтык буолан ааста.

А.А. Васильева салайааччылаах «Үһүс саас оскуолата” түмсүү кэлэн кыттыыны ылла.

Нэһилиэк библиотекара М.Н. Алексеева пионер диэн кимин, атрибуттара туох суолталааҕын, үлэлии сылдьыбыт пионер баһаатайдарын туһунан кэпсээбитэ киэҥ сэҥээриини ылла.

Уһун-Күөл олохтооҕо, билигин биһиги ортобутугар суох, СӨ норуотун хаһаайыстыбатын үтүөлээх үлэһитэ, Мүрү, 1-кы Өспөх, Баатаҕай нэһилиэктэрин бочуоттаах олохтооҕо Николай Николаевич Оллонов көҕүлээһининэн 2011 сылтан "Пионерская зорька" оҕо түмсүүтэ үлэтин саҕалаабыта. Пионер баһаатайдарынан Л.М. Лукина, А.П. Федорова, Л.Ф. Жиркова, Н.Г. Турантаева, Е.Д.  Сивцева үлэлээбиттэрэ. Оччолортон ыам ыйын 19 күнүгэр Пионерия күнүн ылар этибит. Ол үгэһи тутуһан, быйыл эмиэ бараары сылдьабыт.

Пионерия 100 сылын көрсө СӨ үөрэҕириитин, култуура туйгуна, бэтэрээн учууталбыт И.И. Бурцевка “тимуровецтар” буолан, саһаанын хайытан, сааһылаан биэрдибит.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Хатас нэһилиэгэ үбүлүөйдээх ыһыаҕын Ойуу Хатыҥ  сиригэр ыытта
Сонуннар | 22.06.2025 | 15:03
Хатас нэһилиэгэ үбүлүөйдээх ыһыаҕын Ойуу Хатыҥ сиригэр ыытта
Бу дьиктилээх кэмнэргэ, сардаҥалаах сайыҥҥы күннэргэ күөххэ үктэммит, санныттан хаары түһэрбит киһи эрэ барыта сүргэтэ көтөҕүллэр, сүрэҕэ сүр күүскэ битигириир, сылы быһа тикпит мааны таҥаһын таҥнар, хамсаатар эрэ үрүҥ көмүһүн  күҥҥэ күлүмүрдэтэр, алтан чуораанын чугдаардар, уохтаах кымыһынан утахтанар, үтэһэлээх этинэн күндүлэнэр туоната – ЫҺЫАХ! Дьэ, манна буоллаҕа ахтылҕаннаах алтыһыы, үөрүүлээх...
Тааттаҕа Кыайыы ыһыахтара хайдах тэриллибиттэрэй?
Сонуннар | 19.06.2025 | 10:00
Тааттаҕа Кыайыы ыһыахтара хайдах тэриллибиттэрэй?
Таатта улууһун муниципальнай архыыбыгар харалла сытар сэдэх докумуоннарга олоҕуран, 1944-1945 сс. Кыайыы ыһыахтара хайдах  тэриллибиттэрин билсиэҕиҥ. Бу сырыыга Улуу Кыайыы 80 сылынан, ааспыты эргитэ, Кыайыы ыһыахтарын сырдатарга сананныбыт.   Бастакы докумуону көрүөххэ (оччотооҕу кэм суруйуута уларытыллыбата, хайдах баарынан бэчээттэннэ): Протокол №28. Очередного заседания Исполкома  Таттинского РСДТ. От 20 мая 1944 г.”...
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Дьон | 12.06.2025 | 16:00
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Олорор эйгэбитин киэргэтэр дьон олохпутун сырдаталлар, кэҥэтэллэр. Кинилэр нарын куоластарынан, уус тылларынан, уран оҥоһуктарынан биһигини угуттууллар, үөрдэллэр. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр биир оннук киһи – СӨ Куукула оҥорооччуларын сойууһун чилиэнэ, уус-уран оҥоһук маастара Саргылана Слепцова хараҕы сылаанньытар, дууһаны кынаттыыр дьарыгын туһунан кэпсэтиэхпит.  – Самаан сайын салаллан кэлбитинэн, Саргылана Живкустовна! Сэһэргэһиибитин саха дьонун...
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
Дьон | 11.06.2025 | 10:00
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
«Талааннаах киһи барытыгар талааннаах» диэн мээнэҕэ эппэттэр. Бүгүҥҥү дьоруойбут, кырдьыга да, барытыгар дьоҕурдаах ийэ, эбэ, кэргэн, дьүөгэ. Баайар, иистэнэр, амтаннаах ас да астыыр. Уһанан да ылыан сөп, оннооҕор түннүк өстүөкүлэтин тарбаҕынан эрэ кээмэйдээн сөрү-сөп гына быһан олордоро. Эдэригэр тэлэбиисэри, магнитофоннары кытта өрөмүөннүүрэ үһү. Туруорар үҥкүүтүн муусукатын бэйэтэ сааһылаан, “нарылаан” быһан,...