05.02.2021 | 07:25

Ожоговайга былырыыҥҥытааҕар икки төгүл элбэх киһи эмтэнэр

Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

2-с нүөмэрдээх Өрөспүүбүлүкэтээҕи балыыһа – Суһал медицинскэй көмө киинин пресс-сулууспата (@rb2_cemp) Ожоговай отделениеҕа, ордук тымныы күннэр турар кэмнэригэр, сыллата 200 киһи киирэн тахсарын туһунан иһитиннэрэр.

Оттон официальнай сыыппаралар көрдөрөллөрүнэн, үлүйүү араас эчэйииттэн суорума суолланыы статистикатыгар үһүс миэстэни ылар.

“Биһиэхэ сыллата 200 кэриҥэ киһи тымныыттан эмсэҕэлээн киирэр: онно уопсай тымныйыы уонна улаханнык үлүйүү баар буолар. Ол киирэр дьон иһигэр, хомойуох иһин, оҕолор кытта бааллар. Сыл саҕаланыаҕыттан биһиги балыыһабытыгар 114 киһи тымныыттан эчэйэн, ол иһигэр 11 оҕо эмтэннэ. Ол былырыыҥҥыга тэҥнээтэххэ, икки төгүл элбэх”, – диэн Ожоговай отделение сэбиэдиссэйэ Светлана Владимирована Семенова кэпсиир.

Ожоговайга улахан үлүйүүлээх эрэ дьон сыталлар. Билиҥҥи туругунан 70 ыарыһахтан 53-һэ үлүйүүлээх, ол иһигэр 3 оҕо баар эбит.

Үлүйүүнү хайдах быһаарабыт?

Бастакы истиэпэннээх үлүйүүгэ тирии тугу да билбэт буолар, кыратык анньыалаан ыалдьыан сөп, утуйбут курдук буолар. Сылааска киирэн кытарар, иһэр уонна ыалдьан барар.

Иккис истиэпэннээх үлүйүүгэ тоҥмут киһини дьиэҕэ киллэрдэххэ үлүппүт сирдэрэ хабыллан, хабаҕын иһигэр ууланан бараллар.

Үһүс истиэпэннээххэ – эт эчэйбитэ тута көстө сылдьар. Тоҥорбут сирэ тугу да билбэт буолар. Хааннаах, уулаах хабахтар тахсаллар.

Төрдүс истиэпэннээххэ – киһи этэ-сиинэ тугу да билбэт буола дөйөр. Үлүппүт сирдэрэ маҥхайан, мрамор курдук уруһуйданан, мас курдук кытаатан, устунан көҕөрөн бараллар. Салгыы кураанах гангрена сайдан барар – ол аата киһи этэ өлөр, некроз үөскүүр. Манныкка ампутация эрэ оҥоһуллар. Улахан үлүйүүнү бастакы күннэригэр быһаарар олус уустук буолар.

Бастакы көмө хайдах оҥоһуллуохтааҕый?

1. Үлүппүт сири илбийиллибэт, имэрийиллибэт, хайдах да  аалыллыбат: сирэйи, тарбахтары, муруну олох тыытыллыбат.

2. Хаарынан, мууһунан тутуллубат. Кураанах сиэрис таҥаһы ууруохха сөп – үтүлүгү, саарпыгы кураанах өттүнэн. Түргэнник сылаас дьиэҕэ киирэ охсуохха наада.

3. Үлүппүт тарбаххытын, илиигитин-атаххытын хамнатаргыт сыыһа. Үлүйбүт атахха үктэммэккит, тарбахтаргытын мускуйбаккыт.

4. Туох баарынан бэрэбээскилэниллэр (саарпыгынан, суорҕанынан, баата, маарыла көмөтүнэн халыҥ гына суулуохха сөп).

Уонна олох табахтаамаҥ! Бэйэҕит эмтэнэ сатаамаҥ!

Суһал көмөнү суукканы эргиччи ыҥырыахха сөп, Ожоговай быыстала суох үлэлиир.

Томороон тымныы күннэргэ халыҥнык таҥна сылдьыҥ. Эккит-сииҥҥит барыта сабыылаах буолуохтаах. Атах таҥаһа халыҥ истээх, таҥаскыт хас да хос буолуохтаах. Таҥас киһи этигэр чугас өттө натуральнай састааптаах матырыйаал буолара ордук.

Аһыы утаҕы амсайан эбэтэр ыарытыйан баран кыһын таһырдьа тахсан барымаҥ. Тоҥмут, үлүйэн эрэр киһини көрдөххүтүнэ бастакы көмөнү сөпкө оҥорорго кыһаллыҥ.

Бэйэҕитин уонна чугас дьоҥҥутун харыстааҥ!

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Хатас нэһилиэгэ үбүлүөйдээх ыһыаҕын Ойуу Хатыҥ  сиригэр ыытта
Сонуннар | 22.06.2025 | 15:03
Хатас нэһилиэгэ үбүлүөйдээх ыһыаҕын Ойуу Хатыҥ сиригэр ыытта
Бу дьиктилээх кэмнэргэ, сардаҥалаах сайыҥҥы күннэргэ күөххэ үктэммит, санныттан хаары түһэрбит киһи эрэ барыта сүргэтэ көтөҕүллэр, сүрэҕэ сүр күүскэ битигириир, сылы быһа тикпит мааны таҥаһын таҥнар, хамсаатар эрэ үрүҥ көмүһүн  күҥҥэ күлүмүрдэтэр, алтан чуораанын чугдаардар, уохтаах кымыһынан утахтанар, үтэһэлээх этинэн күндүлэнэр туоната – ЫҺЫАХ! Дьэ, манна буоллаҕа ахтылҕаннаах алтыһыы, үөрүүлээх...
Тааттаҕа Кыайыы ыһыахтара хайдах тэриллибиттэрэй?
Сонуннар | 19.06.2025 | 10:00
Тааттаҕа Кыайыы ыһыахтара хайдах тэриллибиттэрэй?
Таатта улууһун муниципальнай архыыбыгар харалла сытар сэдэх докумуоннарга олоҕуран, 1944-1945 сс. Кыайыы ыһыахтара хайдах  тэриллибиттэрин билсиэҕиҥ. Бу сырыыга Улуу Кыайыы 80 сылынан, ааспыты эргитэ, Кыайыы ыһыахтарын сырдатарга сананныбыт.   Бастакы докумуону көрүөххэ (оччотооҕу кэм суруйуута уларытыллыбата, хайдах баарынан бэчээттэннэ): Протокол №28. Очередного заседания Исполкома  Таттинского РСДТ. От 20 мая 1944 г.”...
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Дьон | 12.06.2025 | 16:00
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Олорор эйгэбитин киэргэтэр дьон олохпутун сырдаталлар, кэҥэтэллэр. Кинилэр нарын куоластарынан, уус тылларынан, уран оҥоһуктарынан биһигини угуттууллар, үөрдэллэр. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр биир оннук киһи – СӨ Куукула оҥорооччуларын сойууһун чилиэнэ, уус-уран оҥоһук маастара Саргылана Слепцова хараҕы сылаанньытар, дууһаны кынаттыыр дьарыгын туһунан кэпсэтиэхпит.  – Самаан сайын салаллан кэлбитинэн, Саргылана Живкустовна! Сэһэргэһиибитин саха дьонун...
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
Дьон | 11.06.2025 | 10:00
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
«Талааннаах киһи барытыгар талааннаах» диэн мээнэҕэ эппэттэр. Бүгүҥҥү дьоруойбут, кырдьыга да, барытыгар дьоҕурдаах ийэ, эбэ, кэргэн, дьүөгэ. Баайар, иистэнэр, амтаннаах ас да астыыр. Уһанан да ылыан сөп, оннооҕор түннүк өстүөкүлэтин тарбаҕынан эрэ кээмэйдээн сөрү-сөп гына быһан олордоро. Эдэригэр тэлэбиисэри, магнитофоннары кытта өрөмүөннүүрэ үһү. Туруорар үҥкүүтүн муусукатын бэйэтэ сааһылаан, “нарылаан” быһан,...