05.02.2021 | 07:25

Ожоговайга былырыыҥҥытааҕар икки төгүл элбэх киһи эмтэнэр

Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

2-с нүөмэрдээх Өрөспүүбүлүкэтээҕи балыыһа – Суһал медицинскэй көмө киинин пресс-сулууспата (@rb2_cemp) Ожоговай отделениеҕа, ордук тымныы күннэр турар кэмнэригэр, сыллата 200 киһи киирэн тахсарын туһунан иһитиннэрэр.

Оттон официальнай сыыппаралар көрдөрөллөрүнэн, үлүйүү араас эчэйииттэн суорума суолланыы статистикатыгар үһүс миэстэни ылар.

“Биһиэхэ сыллата 200 кэриҥэ киһи тымныыттан эмсэҕэлээн киирэр: онно уопсай тымныйыы уонна улаханнык үлүйүү баар буолар. Ол киирэр дьон иһигэр, хомойуох иһин, оҕолор кытта бааллар. Сыл саҕаланыаҕыттан биһиги балыыһабытыгар 114 киһи тымныыттан эчэйэн, ол иһигэр 11 оҕо эмтэннэ. Ол былырыыҥҥыга тэҥнээтэххэ, икки төгүл элбэх”, – диэн Ожоговай отделение сэбиэдиссэйэ Светлана Владимирована Семенова кэпсиир.

Ожоговайга улахан үлүйүүлээх эрэ дьон сыталлар. Билиҥҥи туругунан 70 ыарыһахтан 53-һэ үлүйүүлээх, ол иһигэр 3 оҕо баар эбит.

Үлүйүүнү хайдах быһаарабыт?

Бастакы истиэпэннээх үлүйүүгэ тирии тугу да билбэт буолар, кыратык анньыалаан ыалдьыан сөп, утуйбут курдук буолар. Сылааска киирэн кытарар, иһэр уонна ыалдьан барар.

Иккис истиэпэннээх үлүйүүгэ тоҥмут киһини дьиэҕэ киллэрдэххэ үлүппүт сирдэрэ хабыллан, хабаҕын иһигэр ууланан бараллар.

Үһүс истиэпэннээххэ – эт эчэйбитэ тута көстө сылдьар. Тоҥорбут сирэ тугу да билбэт буолар. Хааннаах, уулаах хабахтар тахсаллар.

Төрдүс истиэпэннээххэ – киһи этэ-сиинэ тугу да билбэт буола дөйөр. Үлүппүт сирдэрэ маҥхайан, мрамор курдук уруһуйданан, мас курдук кытаатан, устунан көҕөрөн бараллар. Салгыы кураанах гангрена сайдан барар – ол аата киһи этэ өлөр, некроз үөскүүр. Манныкка ампутация эрэ оҥоһуллар. Улахан үлүйүүнү бастакы күннэригэр быһаарар олус уустук буолар.

Бастакы көмө хайдах оҥоһуллуохтааҕый?

1. Үлүппүт сири илбийиллибэт, имэрийиллибэт, хайдах да  аалыллыбат: сирэйи, тарбахтары, муруну олох тыытыллыбат.

2. Хаарынан, мууһунан тутуллубат. Кураанах сиэрис таҥаһы ууруохха сөп – үтүлүгү, саарпыгы кураанах өттүнэн. Түргэнник сылаас дьиэҕэ киирэ охсуохха наада.

3. Үлүппүт тарбаххытын, илиигитин-атаххытын хамнатаргыт сыыһа. Үлүйбүт атахха үктэммэккит, тарбахтаргытын мускуйбаккыт.

4. Туох баарынан бэрэбээскилэниллэр (саарпыгынан, суорҕанынан, баата, маарыла көмөтүнэн халыҥ гына суулуохха сөп).

Уонна олох табахтаамаҥ! Бэйэҕит эмтэнэ сатаамаҥ!

Суһал көмөнү суукканы эргиччи ыҥырыахха сөп, Ожоговай быыстала суох үлэлиир.

Томороон тымныы күннэргэ халыҥнык таҥна сылдьыҥ. Эккит-сииҥҥит барыта сабыылаах буолуохтаах. Атах таҥаһа халыҥ истээх, таҥаскыт хас да хос буолуохтаах. Таҥас киһи этигэр чугас өттө натуральнай састааптаах матырыйаал буолара ордук.

Аһыы утаҕы амсайан эбэтэр ыарытыйан баран кыһын таһырдьа тахсан барымаҥ. Тоҥмут, үлүйэн эрэр киһини көрдөххүтүнэ бастакы көмөнү сөпкө оҥорорго кыһаллыҥ.

Бэйэҕитин уонна чугас дьоҥҥутун харыстааҥ!

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Екатерина Семенова: «Ылдьаананы аһынным ээ...»
Дьон | 08.02.2025 | 12:00
Екатерина Семенова: «Ылдьаананы аһынным ээ...»
Бу күннэргэ «Саха» НКИХ көрөөччүлэрэ «Уот Дьулустаан» диэн саҥа сериалынан олоробут диэтэххэ, омун буолбатах. Киэһэ аайы: «Киинэбит кэлэрэ чугаһаата», – диэн бассаап бөлөхтөр оргуйа түһэллэр. Саҥа сериалга киҥнээх, кырыктаах Ылдьаана хотун оруолун чаҕылхайдык толорбут Екатерина Семенова көрөөччү киэҥ биһирэбилин ылла.   Бүгүҥҥү сэргэх сэһэргэһээччибит –  СӨ Үүнэр көлүөнэтин тыйаатырын артыыһа, СӨ...
Саха түмэлигэр ураты быыстапка турда
Сонуннар | 07.02.2025 | 22:12
Саха түмэлигэр ураты быыстапка турда
Саха АССР оскуолаларын 1985 сыллааҕы выпускниктара быйыл оскуоланы бүтэрбиттэрэ 40 сылын туолар. Кыайыы 40 үбүлүөйдээх сылыгар Саха сирин оскуолаларын бүтэрбит  тыһыынчанан оҕо бүгүн бэйэлэрэ олохторун орто омурҕанын ааһан, үүнэр көлүөнэни, эдэр ыччаты дойдуга тулхадыйбат таптал, бэриниилээх буолуу тыыныгар үлэлэһэр ытыктанар дьон. Кинилэр бу үтүө дьулуурдара атыттарга холобур эрэ буолар аналлаах....
Анна Ефимова: «Мантан барар баһыылкалар  ханна да сүппэттэр»
Дьон | 07.02.2025 | 10:00
Анна Ефимова: «Мантан барар баһыылкалар ханна да сүппэттэр»
Куорат тыастаах-уустаах, дьалхааннааах олоҕуттан атын эйгэҕэ бара сырыттым. Онно үлэ күөстүү оргуйар, сарсыардаттан киэһээҥҥэ диэри иистэнэр массыына тыаһа, кыптыый  кылыр гынара, хаххаланар сиэккэ өрүүтэ о.д.а. күннэтэ оҥоһуллар. Мин баарбар “өйүүн көтөөрү сылдьабын” диэбит эдэркээн уол кэлэн таҥас кэтэн, мээрэйдэнэн барда, куорат хаһыаттарын аҕалан уурдулар. Манна ким да алҕас кэлбэт, ким...
Марат Залялов: «Саха сирин мүөтэ — дойдубут кыһыл көмүһэ»
Дьон | 06.02.2025 | 10:00
Марат Залялов: «Саха сирин мүөтэ — дойдубут кыһыл көмүһэ»
Тохсунньу ый бүтүүтэ Башкирия Уфа куоратыгар буолбут норуоттар икки ардыларынааҕы "ApiGlobal-2025" куонкурус "Полифлернай мүөт" категориятыгар Амма улууһун Мээндигитин ыҥырыа иитээччитэ Марат Залялов хомуйбут мүөтэ 2-с миэстэ буолан, Саха сирин ааттаппыта. «Киин куорат» бүгүҥҥү ыалдьыта – тыйыс айылҕалаах Сахабыт сиригэр мүөттээх ыҥырыаны иитиинэн хаһыс да сылын олохтоохтук дьарыктанар Марат Залялов.   –...