Оскуолалар хапытаалынай өрөмүөннэрэ түмүктэннэ

Быйыл сааскыттан саҕалаан «Үөрэх систиэмэтин саҥардыы» федеральнай бырагыраама чэрчитинэн киин куорат 11 оскуолатыгар хапытаалынай өрөмүөн ыытылынна. Ол курдук, хапытаалынай өрөмүөн 10-с, 20-с, 21-с, 23-с, 27-с, 31-с, 33-с, 36-с №№-дээх орто оскуолаларга, Саха политехническэй лицейгэ, Дьокуускай куораттааҕы национальнай гимназияҕа, Марха оройуонун 1-гы №-дээх оскуолатыгар оҥоһулунна. «Главстрой» МХТ (муниципальнай сакаасчыт) информациятынан, хапытаалынай өрөмүөнү ыытарга  900 мөлүйүөн солкуобайтан тахса үп көрүллүбүт, итинтэн 800 мөлүйүөн солкуобайа – федеральнай, 89 мөлүйүөн солкуобайтан тахса суума – олохтоох бүддьүөттэртэн.

Алексей Варламов, «Главстрой» МХТ дириэктэрэ:

– Дьокуускай куорат 11 оскуолатын өрөмүөннүүргэ 772,31 мөлүйүөн солкуобай суумалаах муниципальнай хантыраактар түһэрсиллибиттэрэ. Аһаҕас куонкурустар түмүктэринэн хапытаалынай өрөмүөнү маннык бэдэрээтчит тэрилтэлэр ыыттылар: «Комрит» ХЭТ, «Оптима-Строй» ХЭТ, «Вертикаль» ХЭТ, «Сахастрой-2002» ХЭТ, «Монтажник» ПК, «Кинг-95» ХЭТ, «Основа» ХЭТ, «Нординжиниринг» ХЭТ. Муниципальнай хантыраактар суумаларын этэр буоллахха:

– «Комрит» ХЭТ икки муниципальнай хантыраактаах: 36-с №-дээх оскуолаҕа – 4,97 мөл. солкуобай, 20-с №-дээх оскуолаҕа – 14,88 мөл. солкуобай;

– «Оптима-Строй» ХЭТ икки муниципальнай хантыраактаах: 10-с №-дээх оскуолаҕа – 110,81 мөл. солкуобай, 21-с №-дээх оскуолаҕа – 97,15 мөл. солкуобай;

– «Вертикаль» ХЭТ 23-с №-дээх оскуола өрөмүөнүгэр – 79,63 мөл. солкуобай;

– «Сахастрой-2002» ХЭТ 27-с №-дээх оскуола өрөмүөнүгэр – 28,68 мөл. солкуобай;

– «Монтажник» ПК Саха политехническэй лицей өрөмүөнүгэр – 117,66 мөл. солкуобай;

– «Кинг-95» ХЭТ икки муниципальнай хантыраактаах: ЯГНГ – 96,11 мөл. солкуобай, 1 №-дээх Марха орто оскуолатын өрөмүөнүгэр – 81,99 мөл. солкуобай;

– «Основа» ХЭТ 33-с №-дээх оскуола өрөмүөнүгэр – 49,00 мөл. солкуобай;

– «Нординжиниринг» ХЭТ 31-с №-дээх оскуола өрөмүөнүгэр – 91,43 мөл. солкуобай.

Бу матырыйаалы бэлэмнии сылдьар кэммитигэр, «Главстрой» МХТ информациятынан, атырдьах ыйын бүтэһик нэдиэлэтинээҕи туругунан, 27-с №-дээх орто оскуолаҕа «Сахастрой-2002» ХЭТ 28,68 мөлүйүөн солкуобайдаах хапытаалынай өрөмүөнү ыыппыт. Бу кэмҥэ эбийиэккэ 15 оробуочай түннүк таһынааҕы откостарын оҥоро сылдьаллара. Этээстэр өрөмүөннэрин бүтэрэн туттарбыттар, ыйыллыбыт итэҕэстэри туораппыттар.

«Оптима-Строй» ХЭТ 10-с №-дээх орто оскуолаҕа 110,81 мөлүйүөн солкуобайдаах өрөмүөнү ыытта: фасады, систиэмэлэри, откостары, иһинээҕи тупсаран оҥоруу үлэтин бүтэрдэ, спортивнай саала бүрүөһүнүгэр ыйыллыбыт итэҕэстэри туоратта, 69 оробуочай үлэлээтэ.

«Нординжиниринг» ХЭТ 31-с №-дээх оскуолаҕа 91,43 мөлүйүөн солкуобайдаах өрөмүөнү оҥордо. Биһиги билсибит кэммитигэр бастакы этээскэ муоста шлифовкатыгар 45 оробуочай үлэлии сылдьара. Бу оскуола өрөмүөнүгэр даҕатан этэр буоллахха, «Главстрой» МХТ дириэктэрэ Алексей Варламов иһитиннэрбитинэн, өрөмүөн кэмигэр сүрүн үлэни – шпатлевка, кырааскалааһын, хаһаайыстыбаннай-аһылык блогун хааччыйыы, баар уот ситимин холбоон туттуу уо.д.а. – атахтыыр эбии үлэ тахсыбытынан (истиэнэлэри штукатуркалааһын, канализация өрөмүөнэ, эбии ааннары уларытыы, дьиэ үрдүгэр светильниктары олордуу) уонна фасад плиткаларын атыылааччы уонна тырааныспар хампаанньата хойутаан тиксэрэннэр, үлэ болдьоҕо атырдьах ыйын 30 күнүгэр диэри уһатыллыбыт. Итиэннэ 9,1 мөлүйүөн солкуобай суумалаах эбии сириэстибэ көрүллүүтэ наада буолбут.

Куорат баһылыга Евгений Григорьев «Россия 24» быһа эпииригэр оскуолалар хапытаалынай өрөмүөннэрин таарыйда. «Оскуолалар хапытаалынай өрөмүөннэрэ салгыы ыытыллыаҕа. 2023 сылга 14 эбийиэги өрөмүөннүүр, ону сэргэ федеральнай үбү-харчыны кыттыһыннарар былааннаахпыт. Быйыл да элбэх үлэни ыытыахпыт", - диэн тоһоҕолоон бэлиэтээтэ. Кини эппитинэн, 2024 сылга диэри 8 саҥа үөрэх тэрилтэтэ тутуллан үлэҕэ киириэҕэ.  «Дьокуускай куорат 2032 сылга диэри социальнай-экономическай сайдыытын туһунан» СӨ баһылыгын  Ыйааҕынан 17 тыһыынча саҥа үөрэнэр миэстэни уонна оҕо уһуйааныгар 5 тыһыынча миэстэни тэрийэр сорук турбут. Үөрэх тэрилтэлэрэ үлэҕэ киирэллэригэр СӨ уонна Арассыыйа үөрэҕин министиэристибэлэрэ, сайдыы федеральнай институттара уонна ВЭБ.РФ. госкорпорация бииргэ үлэлииллэр.

Атырдьах ыйын тиһэх нэдиэлэтигэр хапытаалынай өрөмүөн ыытыллыбыт оскуолаларыгар Билии күнүн көрсө үлэ күөстүү оргуйда. Өрөмүөнү биир бастакынан болдьоҕор түмүктээбит оскуоланан Саха политехническай лицей буолар. Лицей салалтатын кытта көрүстүбүт, туох үлэ барбытын кэрийэн көрдүбүт-иһиттибит.

Надежда Константиновна Тимофеева, Саха политехническэй лицей дириэктэрэ:

– Быйыл оскуолабытыгар хапытаалынай өрөмүөн барда. Министиэристибэбит, үөрэх управлениета уонна оскуола дириэктэрдэрэ улахан үлэни ыытан, бырайыак, смета оҥоһуллан, федеральнай бырайыакка киирэр кыахтанныбыт. Бу 117 мөлүйүөн солкуобай суумалаах бырайыак. «Монтажник»  диэн производственнай кооператив аукционы кыайан, биһиэхэ муус устар 20 күнүттэн саҕалаан үлэлээтэ уонна атырдьах ыйын 18 күнүгэр үлэтин түмүктээн туттарда. Былаан быһыытынан ыам ыйыттан диэн этэ, ону эрдэ саҕалаабыттара. Дьиҥэр, сметаҕа киирбэтэх баҕа санаабыт элбэх буоллаҕа дии, ону бэдэрээтчиктэр олохтоох дьон буолан өйдөөн, өйөөн, көрдөһүүбүтүн быһа гыммакка,  салгыы көмөлөһө сылдьаллар. Хаачыстыбалаахтык үлэлээтилэр диэн бэлиэтээн этиэхпин баҕарабын. Оскуола салалтатын өттүттэн кытаанах хонтуруол да баар этэ, сайын устата тэҥҥэ сырыттыбыт. Александр Васильевич Ханин салайааччылаах кылаабынай инженер, прораб уонна биригээдэ үчүгэйдик үлэлээтилэр.

Дьиэбит сарайын оҥордулар, сылаас буоларын курдук. Аны истиэнэбит урукку кырааскатын кирпииччэтигэр диэри дэлби кыһыйан, шпаклевкалаан, грунтовкалаан, саҥаттан кырааскалаатылар. Итинник үлэ оскуолаҕа бүтүннүүтүгэр – кылаастарга, кэбиниэттэргэ, көрүдүөрдэргэ барда. Олох сабыс-саҥа оскуола курдук буола түстэ. Туалеттары, сантехниканы, канализацияны оҥордулар, электрическэй ситимнэри барытын уларытан, саҥаттан холбоотулар. Ис, тас ааннарын барытын уларыттылар. Дьиэ иһинээҕи үрүтү аныгы матырыйаалынан оҥордулар. Остолобуойу, подсобкалары, медицинскэй кэбиниэти эмиэ наһаа үчүгэйдик оҥордулар, барыта кафель буолла. Олох үрдүк спортсаалалаахпыт, онтубутун эмиэ шпаклевкалаатылар, кырааскалаатылар. Түннүктэри соторутааҕыта бэйэбит  уларыппыппыт, онон откостарын эрэ оҥордулар. Оскуола фасадын металлоконструкцияҕа уларытан биэрдилэр.

Хапытаалынай өрөмүөн испииһэгэр киирэр оскуолалар материальнай-техническэй өттүнэн хааччыллаллар диэн 11-дии мөлүйүөн солкуобай бэриллэр буолбута. Ол эрэн сыанабыт наһаа үрдээн, барытын уларытар кыах суох, саамай сүрүнүн ыллыбыт. Аактабай саалаҕа, остолобуойга олус үчүгэй тэриллэри, итиэннэ көмпүүтэрдэри ыллыбыт. Билигин остолобуойга остуол эрэ кэлэрэ хаалла.

Надежда Константиновна өрөмүөн болдьоҕор түмүктэммититтэн үөрэрин, бастаан хойутуохпут диэн куттаммыттарын биллэрдэ. Оскуолалара 1978 сыллаахха тутуллубут, баччааҥҥа диэри хапытаалынай өрөмүөн оҥоһуллубатах, кэлэктиип өрөмүөнү олус өр күүппүт. Арай 2017 сыллаахха федеральнай бырагырааманан «сейсмоусилиние» диэҥҥэ хабыллан сыбаайаларын, муосталарын, түннүктэрин уларыппыттар, истиэнэлэрин бөҕөргөппүттэр.