20.04.2022 | 18:00

Олохтон кэрэтин сүһэн ыл

Олохтон кэрэтин сүһэн ыл
Ааптар: Ньургуйаана Скрябина, РФ Суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ
Бөлөххө киир

Саха Өрөспүүбүлүкэтин доруобуйаларыгар хааччахтаах дьон уопсастыбата  инники былаанын торумнаан, үлэтин үгэнигэр сылдьар. Быйылгы сыл бэлиэ түгэннэринэн баай буолан, кэлэктиип ситимнээхтик дьаһанан үлэлии олорор. Ол туһунан уопсастыба бэрэссэдээтэлэ Ирина Васильевна Лебедевалыын сэһэргэстим.

— Ирина Васильевна, бу уопсастыбаҕа төһө киһи баарый, туох үлэ барарый?

— Уопсастыба бэйэтин тэрилтэтин иһигэр 34 тыһыынчаттан тахса чилиэннээх. Өрөспүүбүлүкэбит үгүс улуустарыгар филиаллаахпыт. Манна үлэлии сылдьар улуус бэрэссэдээтэллэрэ доруобуйаларыгар хааччахтаах дьоҥҥо анаан оҕо уһуйааныттан саҕалаан үлэнэн хааччыйар кииннэргэ тиийэ киэҥ далааһыннаах үлэни ыыталлар. Ону  таһынан, араас хабааннаах тэрээһиннэр, күрэхтэр тиһигин быспакка бараллар.

Билиҥҥи үйэҕэ дьон докумуоҥҥа, харчы өттүгэр да араас уустуктары көрсөллөр, онно юридическай өттүнэн харысхаллаах буолалларыгар үлэ ыытыллар дуо?

— Уопсастыба инбэлиит дьоҥҥо босхо консультация биэрэр, быраап өттүнэн көмүскэллээх буолалларыгар көмөлөһөр. Маныаха биһиги тэрилтэбитигэр уопуттаах юрист Геннадий Степанович Басыгысов үлэлиир, кини суут-сокуон өттүнэн көмөнү оҥорор.

Сотору кэминэн туох тэрээһин ыытыллаары турарый?

— Быйыл уопсастыбабыт улуустар икки ардыларыгар култуурунай-спортивнай бэстибээлин сүүрбэһис үбүлүөйдээх төгүлүн ыытаары, күргүөмнээх үлэ барар. Ол курдук, бэстибээлбит Горнай улууһун Бэрдьигэстээх сэлиэнньэтигэр от ыйын 15-17 күннэригэр буолара былааҥҥа киирдэ. Горнай улууһун дьаһалтата тэрийэр хамыыһыйаны түмэн, кэккэ боппуруостары быһааран, ыытыллар дьаһал оҥоһулунна.

Бу улуустар икки ардыларыгар ыытыллар бэстибээл аан бастаан 2002 сыллаахха Нам улууһун  оччотооҕу бэрэссэдээтэлэ, бары ытыктыыр киһибит Полина Иннокентьевна Алексеева көҕүлээһининэн Маймаҕа нэһилиэгэр ыытыллыбыта. Бастакы бэстибээл ыһыах курдук ааспыта, биэс киин, өрүс уҥуордааҕы улуустар кэлэн кыттыбыттара, бу бастакы күрэххэ уопсайа 45 киһи кыттыыны ылбыта. Билигин бэстибээл кыттааччыта уон төгүл улаатан, күрэхтэр көрүҥнэрэ элбээтилэр, ону таһынан култуурунай куонкурустар буолаллар. Сүүрбэ сыл ыытыллар бэстибээлтэн кынаттанан, Паралимпиада кыттыылааҕа Алена Дмитриева, Арассыыйа чемпиона Виктория Петрова, спорт маастардара Алексей Устинов уонна да атын доруобуйаларыгар хааччахтаах дьон тахсыбыттара диэтэхпинэ, сыыһыам суоҕа.

Бу тэрээһиннэргэ олохтоох  дьаһалта кыттыһар дуо?

— Ыытыллар дьаһалларга улуус бэрэссэдээтэллэрэ олохтоох  дьаһалтаны, спорт, култуура салааларын кытта биир сомоҕо буолан үлэлиэхтээхтэр.

Хомойуох иһин, эдэр-сэнэх дьон инбэлиит буолаллара баар суол. Кинилэргэ туох үлэ, тэрээһин ыытылларый?

— Эдэр дьону кытта биһиги тэрилтэбит эмиэ үлэлэһэр. Ол курдук, үөрэххэ, үлэҕэ киирии буоллун, араас тэрээһиннэргэ кытыннарыы буоллун, эдэрдэри мэлдьи ыҥырабыт. Түгэнинэн туһанан, эдэр дьону биһиги тэрилтэбитигэр кэлиҥ, ыйыталаһан кыттыһыҥ диэн ыҥырыам этэ. Улуустарга инбэлииттэр уопсастыбаларыгар быһаччы сибээстэһиэххитин сөп.

Баҕа санааҥ?

— Өрөспүүбүлүкэбит үөрүүлээх үбүлүөйүн көрсө,  тэрилтэбит ыытар култуурунай-спортивнай бэстибээлэ 20 сыллаах үбүлүөйүгэр аналлаах тэрээһиннэрбитинэн ааҕааччылары эҕэрдэлиибин! Сахабыт дьоно түмсүүлээх, мэлдьи үөрүү аргыстаах, ситиһии эҥэрдээх буолалларыгар баҕарабын.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Екатерина Семенова: «Ылдьаананы аһынным ээ...»
Дьон | 08.02.2025 | 12:00
Екатерина Семенова: «Ылдьаананы аһынным ээ...»
Бу күннэргэ «Саха» НКИХ көрөөччүлэрэ «Уот Дьулустаан» диэн саҥа сериалынан олоробут диэтэххэ, омун буолбатах. Киэһэ аайы: «Киинэбит кэлэрэ чугаһаата», – диэн бассаап бөлөхтөр оргуйа түһэллэр. Саҥа сериалга киҥнээх, кырыктаах Ылдьаана хотун оруолун чаҕылхайдык толорбут Екатерина Семенова көрөөччү киэҥ биһирэбилин ылла.   Бүгүҥҥү сэргэх сэһэргэһээччибит –  СӨ Үүнэр көлүөнэтин тыйаатырын артыыһа, СӨ...
Саха түмэлигэр ураты быыстапка турда
Сонуннар | 07.02.2025 | 22:12
Саха түмэлигэр ураты быыстапка турда
Саха АССР оскуолаларын 1985 сыллааҕы выпускниктара быйыл оскуоланы бүтэрбиттэрэ 40 сылын туолар. Кыайыы 40 үбүлүөйдээх сылыгар Саха сирин оскуолаларын бүтэрбит  тыһыынчанан оҕо бүгүн бэйэлэрэ олохторун орто омурҕанын ааһан, үүнэр көлүөнэни, эдэр ыччаты дойдуга тулхадыйбат таптал, бэриниилээх буолуу тыыныгар үлэлэһэр ытыктанар дьон. Кинилэр бу үтүө дьулуурдара атыттарга холобур эрэ буолар аналлаах....
Анна Ефимова: «Мантан барар баһыылкалар  ханна да сүппэттэр»
Дьон | 07.02.2025 | 10:00
Анна Ефимова: «Мантан барар баһыылкалар ханна да сүппэттэр»
Куорат тыастаах-уустаах, дьалхааннааах олоҕуттан атын эйгэҕэ бара сырыттым. Онно үлэ күөстүү оргуйар, сарсыардаттан киэһээҥҥэ диэри иистэнэр массыына тыаһа, кыптыый  кылыр гынара, хаххаланар сиэккэ өрүүтэ о.д.а. күннэтэ оҥоһуллар. Мин баарбар “өйүүн көтөөрү сылдьабын” диэбит эдэркээн уол кэлэн таҥас кэтэн, мээрэйдэнэн барда, куорат хаһыаттарын аҕалан уурдулар. Манна ким да алҕас кэлбэт, ким...
Марат Залялов: «Саха сирин мүөтэ — дойдубут кыһыл көмүһэ»
Дьон | 06.02.2025 | 10:00
Марат Залялов: «Саха сирин мүөтэ — дойдубут кыһыл көмүһэ»
Тохсунньу ый бүтүүтэ Башкирия Уфа куоратыгар буолбут норуоттар икки ардыларынааҕы "ApiGlobal-2025" куонкурус "Полифлернай мүөт" категориятыгар Амма улууһун Мээндигитин ыҥырыа иитээччитэ Марат Залялов хомуйбут мүөтэ 2-с миэстэ буолан, Саха сирин ааттаппыта. «Киин куорат» бүгүҥҥү ыалдьыта – тыйыс айылҕалаах Сахабыт сиригэр мүөттээх ыҥырыаны иитиинэн хаһыс да сылын олохтоохтук дьарыктанар Марат Залялов.   –...