20.04.2022 | 18:00

Олохтон кэрэтин сүһэн ыл

Олохтон кэрэтин сүһэн ыл
Ааптар: Ньургуйаана Скрябина, РФ Суруналыыстарын сойууһун чилиэнэ
Бөлөххө киир

Саха Өрөспүүбүлүкэтин доруобуйаларыгар хааччахтаах дьон уопсастыбата  инники былаанын торумнаан, үлэтин үгэнигэр сылдьар. Быйылгы сыл бэлиэ түгэннэринэн баай буолан, кэлэктиип ситимнээхтик дьаһанан үлэлии олорор. Ол туһунан уопсастыба бэрэссэдээтэлэ Ирина Васильевна Лебедевалыын сэһэргэстим.

— Ирина Васильевна, бу уопсастыбаҕа төһө киһи баарый, туох үлэ барарый?

— Уопсастыба бэйэтин тэрилтэтин иһигэр 34 тыһыынчаттан тахса чилиэннээх. Өрөспүүбүлүкэбит үгүс улуустарыгар филиаллаахпыт. Манна үлэлии сылдьар улуус бэрэссэдээтэллэрэ доруобуйаларыгар хааччахтаах дьоҥҥо анаан оҕо уһуйааныттан саҕалаан үлэнэн хааччыйар кииннэргэ тиийэ киэҥ далааһыннаах үлэни ыыталлар. Ону  таһынан, араас хабааннаах тэрээһиннэр, күрэхтэр тиһигин быспакка бараллар.

Билиҥҥи үйэҕэ дьон докумуоҥҥа, харчы өттүгэр да араас уустуктары көрсөллөр, онно юридическай өттүнэн харысхаллаах буолалларыгар үлэ ыытыллар дуо?

— Уопсастыба инбэлиит дьоҥҥо босхо консультация биэрэр, быраап өттүнэн көмүскэллээх буолалларыгар көмөлөһөр. Маныаха биһиги тэрилтэбитигэр уопуттаах юрист Геннадий Степанович Басыгысов үлэлиир, кини суут-сокуон өттүнэн көмөнү оҥорор.

Сотору кэминэн туох тэрээһин ыытыллаары турарый?

— Быйыл уопсастыбабыт улуустар икки ардыларыгар култуурунай-спортивнай бэстибээлин сүүрбэһис үбүлүөйдээх төгүлүн ыытаары, күргүөмнээх үлэ барар. Ол курдук, бэстибээлбит Горнай улууһун Бэрдьигэстээх сэлиэнньэтигэр от ыйын 15-17 күннэригэр буолара былааҥҥа киирдэ. Горнай улууһун дьаһалтата тэрийэр хамыыһыйаны түмэн, кэккэ боппуруостары быһааран, ыытыллар дьаһал оҥоһулунна.

Бу улуустар икки ардыларыгар ыытыллар бэстибээл аан бастаан 2002 сыллаахха Нам улууһун  оччотооҕу бэрэссэдээтэлэ, бары ытыктыыр киһибит Полина Иннокентьевна Алексеева көҕүлээһининэн Маймаҕа нэһилиэгэр ыытыллыбыта. Бастакы бэстибээл ыһыах курдук ааспыта, биэс киин, өрүс уҥуордааҕы улуустар кэлэн кыттыбыттара, бу бастакы күрэххэ уопсайа 45 киһи кыттыыны ылбыта. Билигин бэстибээл кыттааччыта уон төгүл улаатан, күрэхтэр көрүҥнэрэ элбээтилэр, ону таһынан култуурунай куонкурустар буолаллар. Сүүрбэ сыл ыытыллар бэстибээлтэн кынаттанан, Паралимпиада кыттыылааҕа Алена Дмитриева, Арассыыйа чемпиона Виктория Петрова, спорт маастардара Алексей Устинов уонна да атын доруобуйаларыгар хааччахтаах дьон тахсыбыттара диэтэхпинэ, сыыһыам суоҕа.

Бу тэрээһиннэргэ олохтоох  дьаһалта кыттыһар дуо?

— Ыытыллар дьаһалларга улуус бэрэссэдээтэллэрэ олохтоох  дьаһалтаны, спорт, култуура салааларын кытта биир сомоҕо буолан үлэлиэхтээхтэр.

Хомойуох иһин, эдэр-сэнэх дьон инбэлиит буолаллара баар суол. Кинилэргэ туох үлэ, тэрээһин ыытылларый?

— Эдэр дьону кытта биһиги тэрилтэбит эмиэ үлэлэһэр. Ол курдук, үөрэххэ, үлэҕэ киирии буоллун, араас тэрээһиннэргэ кытыннарыы буоллун, эдэрдэри мэлдьи ыҥырабыт. Түгэнинэн туһанан, эдэр дьону биһиги тэрилтэбитигэр кэлиҥ, ыйыталаһан кыттыһыҥ диэн ыҥырыам этэ. Улуустарга инбэлииттэр уопсастыбаларыгар быһаччы сибээстэһиэххитин сөп.

Баҕа санааҥ?

— Өрөспүүбүлүкэбит үөрүүлээх үбүлүөйүн көрсө,  тэрилтэбит ыытар култуурунай-спортивнай бэстибээлэ 20 сыллаах үбүлүөйүгэр аналлаах тэрээһиннэрбитинэн ааҕааччылары эҕэрдэлиибин! Сахабыт дьоно түмсүүлээх, мэлдьи үөрүү аргыстаах, ситиһии эҥэрдээх буолалларыгар баҕарабын.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Дьон | 20.12.2024 | 12:00
Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Олус ыарахан кэпсэтии буолла. Ааҕааччыга тиэрдэр гына суруйуохха наада. Дьоруойум сөбүлэҥин ылыахпын наада. Тоҕо диэтэххэ кини анал байыаннай дьайыыга сылдьыбыт кэрэ аҥаар,  ийэ, медик. Кэпсии олорон ытаатаҕына, сырҕан бааһын таарыйаммын диэн кэмсинэн ылабын, онтон эмиэ чочумча буолан баран салгыыбыт.   Кини позывнойун кистиир, ханна баарын, билигин ханна олорорун эмиэ эппэппит. Сөбүлэһэн...
Валентин Баһылайап: «Эмээхсин өтө көрбүт быһыылаах»
Дьон | 08.12.2024 | 14:00
Валентин Баһылайап: «Эмээхсин өтө көрбүт быһыылаах»
Биһиги ортобутугар араас дьылҕалаах, үлэлээх-хамнастаах, дьарыктаах дьон элбэх. Хас биирдии киһи син биир туох эрэ уратылаах, талааннаах, киһи кэрэхсиир кэпсээннээх. Биир оннук киһини кытта сэһэргэспиппин ааҕааччыларбар тиэрдиэхпин баҕарабын.   — Валентин Титович, кэпсэтиибитин билсиһииттэн саҕалыахха. — Бэйэм Сунтаартан төрүттээхпин, Хатырыкка олохсуйбутум 44 сыл буолла. Хадан нэһилиэгэр 1951 сыллаахха төрөөбүтүм. Бииргэ төрөөбүт...
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сонуннар | 14.12.2024 | 13:15
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сиэн көрө куоракка кыстыыбын. Күн аайы оптуобуһунан оҕобун оскуолаҕа илдьэбин-аҕалабын. Быйыл, дьэ, этэргэ дылы, үйэ тухары хамсаабатах маршруттарга уларыйыылар таҕыстылар. Бассаапка үөхсэн туох туһа кэлиэй, төттөрүтүн, дьону күөртээн эрэ биэрии курдук. Ол иһин бу турунан туран Дьокуускай куорат сахалыы тыллаах хаһыатыгар санаабын тиэрдэргэ соруннум.  Бииринэн, нэһилиэнньэбит ахсаана күн-түүн улаата турар....