Оҕону оскуолаҕа бэлэмниибит

Бастаан оскуолаҕа барар оҕо туга барыта эмискэ уларыйар: тулалыыр дьоно, эйгэтэ, тутта-хапта сылдьыахтаах быраабылалара, күннээҕи эрэсиимэ. Ол иһин сайын устата оҕо үчүгэйдик сынньаммыт буолуохтаах. Маҥнайгы кылааска киирэр оҕолор хайаан да диспансеризацияны ааһаллар.

Оскуолаҕа барбыт оҕо бастаан утаа сылайар, ноҕоруускатын ыарырҕатар, ол иһин ОРВИ-га ылларымтыа буолар. Ону кытта, педиатрдар суруйалларынан, хараҕынан көрөрө уонна уҥуоҕун көнөтүк туттан сылдьара мөлтөөн барар.  Маныаха гигиенаны уонна эрэсиими тутуһуу наада буолар. Оҕо хараҕын 45 мүнүүтэ буола-буола сынньатыахтаахпыт – 5-10 мүнүүтэ халлааны көрөн, түннүгүнэн ырааҕы одуулаан ылар. Оттон бөгдьөйүү, тоноҕос токуруйуута, тилэх лаппайыыта (плоскостопие) алын кылаастарга ордук үөскүүр – маныаха анал хамсаныылар, эмтиир физкультура көмө буолар кыахтаахтар.

Оскуолаҕа киириэх иннинэ оҕо тииһин барытын эмтэтиэхтээхпит. Сыл устата туох да мэһэйдээбэтин курдук, араас ыарыыбытын сиһилии чинчийтэрэн, туоратарга кыһаллабыт.

Оскуолаҕа саҥа киирбит оҕону улаханнык хаһыытаан-ыһыытаан мөҕөр сыыһа, кини билбэтэ олус элбэх, соруйан да буолбакка сыыһаны-халтыны элбэҕи оҥоруон сөп.

Ортопед быраастар сүбэлииллэринэн, оскуола оҕото сүгэр үрүсээги тутара ордук, биир бүлгүҥҥэ сүгүллэр суумка оҕо этигэр-сиинигэр буортулаах, маннык суумканы илдьэ сылдьар оҕо уҥуоҕа эрийэ тартарар. Үрүсээги оҕо уҥуоҕуттан көрөн, кэтэрдэн көрөн талыллыахтаах. Кыра оҕоҕо үрүсээгэ кытаанах буолара, көхсүгэр супинатордааҕа ирдэнэр.

Маҥнайгы кылааска киирэр оҕо ноҕорууската эмискэ эбиллэр буолан, хараҕар улахан охсууну ылыан сөп диэн офтальмологтар суруйаллар. Ол иһин төлөпүөнү, планшеты төһө кыалларынан  аччатабыт. Компьютер, тэлэбиисэр көрүүтэ 30 мүнүүтэттэн уһуо суохтаах, хараҕын сынньатан ылыахтаахпыт.

Аһылыгар ураты болҕомто ууруллуохтаах. Оскуола үөрэнээччитин бытааннык аһыырга үөрэтиэхтээх эбиппит. Аһыы олорон тэлэбиисэри, төлөпүөнү көрөр сыыһа. Оскуолаҕа үөрэнэр оҕо түөртэ аһыахтаах: бастакы аһылыкка – күннээҕи рационун 25 бырыһыана, иккискэ – 15-20, эбиэккэ – 35-40, киэһээҥҥи аһылыкка 20 бырыһыана сөп түбэһэр гына суоттаныахтаах.

Атырдьах ыйын ортотуттан оскуола эрэсиимигэр киллэриэхтээхпит. Утуйуу-уһуктуу, аһылык бириэмэтэ
үөрэх саҕаланыан икки нэдиэлэ инниттэн олохтонуохтаах.

Өй уонна эт-хаан үлэтин уочараттатар, дьүөрэлиир ордук. Ону ситиһэр туһугар чуолкай эрэсиим бэркэ үлэлиир. Оччоҕо оҕо доруобуйатыгар охсуута суох улаатар, үөрэҕин ситиһэр.

7-8 саастаах оскуола үөрэнээччитин эрэсиимэ

07.00 ч. – Уһуктуу;

07.00-07.30 чч. – Сарсыардааҥҥы аһылык;

07.40-07.55 чч. – Оскуолаҕа айан;

08.00-12.30 чч. – Үөрэх кэмэ;

11.00 ч. – Итии аһылык;

12.30-13.00 чч. – Оскуолаттан төннүү, салгыҥҥа дьаарбайыы;

13.30 ч. – Эбиэт;

13.30-14.30 чч. – Сынньалаҥ, күнүскү утуйуу;

14.30-16.00 чч. – Салгыҥҥа сылдьыы, спортивнай дьарыктар;

16.00-16.15 чч. – Күнүскү үссэнии;

16.15-17.30 чч. – Дьиэтээҕи сорудаҕы толоруу;

17.30-19.00 чч. – Киэһээҥҥи дьаарбайыы;

19.00-20.00 чч. – Киэһээҥҥи аһылык;

20.00-20.30 чч. – Утуйарга бэлэмнэнии;

20.30-07.00 чч. – Түүҥҥү утуйуу.