23.07.2021 | 16:02

Оҕо суолга сэрэхтээх буоларын туһугар

Оҕо суолга сэрэхтээх буоларын туһугар
Ааптар: Айыына ДОНСКАЯ
Бөлөххө киир

Тырааныспар сылдьар суола оҕолорго ураты сэрэхтээх. Ордук кыра саастаах оҕолор суолга сылдьар уопуттара суох, быраабылалары билбэттэр, сэрэҕэ суохтар. Кинилэри харыстыыр курдук тугу гынабыт? 
Дойду үрдүнэн тахсар суол быһылаанын 10% оҕолору кытта сибээстээх. Суол быһылаанын 20% тырааныспар суолугар сүүрэн тахсыбыт, суола сыыһа туораабыт, сэрэҕэ суох бэлэсипиэттээбит оҕолор буруйдарынан тахсыбыт. Оҕолор суолга куттала суох сылдьыылара – төрөппүттэр, суоппардар, ГИБДД сотрудниктарын, үөрэх тэрилтэлэрин уонна көннөрү ааһан иһэр дьон сүрүн соруктара. Оҕо олоҕо улахан дьонтон тутулуктааҕын өйдүөхтээхпит. 
Оҕо суолга хайдах харыстанан сылдьарыгар кыра сааһыттан үөрэтиллиэхтээх. Улахан киһи бэйэтин тус холобурунан дьиссипилиинэлээхтик, болҕомтолоохтук, быраабыланы тутуһан, сэрэнэн сылдьары көрдөрүөхтээх. 
Саамай үчүгэй ньыма – оҕону оонньуу быһыытынан үөрэтии. Суолга сылдьар курдук санаан, араас түбэлтэлэргэ оҕо хайдах гыныахтааҕын үөрэтэр, бэйэтин толкуйдатар, хас да вариантан талларар туһалаах. Оччоҕо оҕо ордук интириэһиргээн туран үөрэнэр, быраабылалары өйдөөн хаалар. 
Оҕо ордук 5 сааһыгар диэри куттал диэн тугун өйдөөбөт эбит. Ол иһин суолга дэбигис сүүрэн тахсыан, массыына кэлэн иһэрин өйдөөн көрүө суоҕун сөп. Улахан дьон сүрүн соруктара – суолга оҕо хайдах быһыылаахтык сылдьыахтааҕын үөрэтии.
Оҕо кыра сааһыттан билиэхтээх быраабылалара:
Ханнык да түгэҥҥэ суолга сүүрэн тахсыллыбат. 
Турар массыыналары кэннилэринэн ааһыллыахтаах. 
Оонньуу сылдьан массыына кэннигэр саһар бобуллар. 
Тиэргэн иһинэн массыына ааһан иһэр буоллаҕына дьиэ, подъезд диэки барыллыахтаах. 
Уулуссаны «зебранан» эрэ уонна күөх уот тыктаҕына туораныллыахтаах. 
«Зебра» суох сиринэн суолу туоруур көҥүллэммэт. 
Суолу туораан иһэн көрүллүөхтээх: икки өттүттэн чугаһаан иһэр массыына суох буолуохтаах. Бастаан хаҥас, онтон уҥа диэки көрөбүт. 
Оптуобустары хайа да өттүттэн эргийэн барар сэрэхтээх. «Зебранан» эрэ туоруур ордук. 
Бэлэсипиэттииргэ уонна ролигынан хатааһылыырга анаммыт эрэ сирдэргэ – тротуарга, пааркаҕа, стадиоҥҥа сылдьыллыахтаах. 
Массыыналарга уонна уопсастыбаннай тырааныспарга хатаастар булгуччулаахтык бобуллар. 

Сонуннар

25.07.2024 | 12:00
Сокуон-тойон

Ордук ааҕаллар

Мария Мигалкина:   «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Дьон | 19.07.2024 | 10:00
Мария Мигалкина: «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Мин бүгүн ааҕааччыларбар, ордук хаһаайкаларга, 35 сыл үлэлээбит уопуттаах агроном, билигин биэнсийэлээх, дойдутугар сайылыы сылдьар Мария Семеновна Мигалкинаны кытта тэлгэһэтигэр тиийэн, үүнээйитин, сибэккитин көрө-көрө, дуоһуйа, астына кэпсэттим.   Сибэккигэ уоҕурдууну хото туттабын Бастатан туран ааҕааччыларга циния диэн сибэкки туһунан кэпсиэҕим. Урут биһиги “Циния обыкновенная” диэни олордор этибит, билигин “Циния кустовая” диэн...
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Дьон | 19.07.2024 | 12:00
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Арассыыйа үөрэҕириитин туйгуна, Саха сирин үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, хас да кинигэ ааптара Изабелла Ильинична Попова бүгүн өрөгөйдөөх үбүлүөйүн көрсө өссө биир кинигэтин сүрэхтиир. Дьэ, кырдьык, сүрэхтиир... Сүрэҕин сылааһын иҥэрбит кинигэтин!   Ахтар-саныыр дьүөгэлэрим, Аламаҕай сэгэрдэрим, Саһарҕалаах сарсыардабын Сандаарытар куоларым!   Сүр... Сүрэх, сүрдээх, сүрэхтиир... Сахабыт тыла барахсан тугун бэрдэй! Биир тылтан силистэнэн-мутуктанан...
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Сонуннар | 22.07.2024 | 14:00
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Ойуур баһаара – дьоҥҥо, кыылларга, окко-маска, үүнээйигэ улахан охсууну оҥорор. Ойуур хаһаайыстыбатын сулууспатын биир кэлим төлөпүөнэ: 8-800-100-94-00 Саха Өрөспүүбүлүкэтин ойуур хаһаайыстыбатын регионнааҕы диспетчерскэй сулууспата: 8(4112)44-74-76, 8(4112) 44-77-76 Маны таһынан оройуоҥҥутугар ойуур хаһаайыстыбатыгар эбэтэр лесничествоҕа биллэриэххитин сөп.  Ойуур баһаарын таһаарыыга буруйдаах киһи туһунан кырдьыктаах иһитиннэриини биэрбит гражданиҥҥа 10 тыһыынчаттан 50 тыһыынчаҕа...
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Сонуннар | 15.07.2024 | 14:00
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын 2№-дээх дьиэтигэр Мелиорация уобалаһыгар уонна тыа хаһаайыстыбатын уунан хааччыйыыга судаарыстыбаннай управление тэриллибитэ 75 сылынан үөрүүлээх мунньах буолан ааста. «Саҥа тэриллэригэр баара суоҕа икки-үс испэлиистээх тэрилтэ 70-80 сылларга баараҕай мелиоративнай үлэлэри ыытар бөдөҥ салааҕа кубулуйбута. Мелиорацияҕа уонна уу хаһаайыстыбатыгар бүтүн министиэристибэ тэриллибитэ. Тыа хаһаайыстыбатын култуураларыттан өлгөм үүнүүнү ылары...