03.11.2020 | 20:22

Оҕо дыбарыаһыгар асчыттар куруһуоктара үлэлиир

Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Оҕо астыырга үөрэнэрэ – олох киэҥ аартыгар бастакы хардыыта. Ас астаан саҥаны, сонуну билэр, улахан киһи олоҕор бэлэмнэнэр, бэйэтин иннин көрүнэр буолар, ыраастык, чэнчистик туттарга үөрэнэр, илиитигэр баар туочукалара сайдаллар, баҕар, инники идэтэ да буолуон сөп.

Маннык интэриэстээх оҕолорго анаан 2018 сылтан Оҕо айымньытын дыбарыаһыгар “Юный кулинар” диэн куруһуок үлэлиир. Мин иккис сылбын бу куруһуогу салайабын, 65 үчүгэйкээн үөрэнээччилээхпин. Чахчы интэриэстээх оҕолору дьарыктыыр – бу уһуйааччы дьоло. Барахсаттарым маҥнайгы дьарыкка аргыый аҕай үктэнэн, олус эрэнэр харахтарынан көрөн кэлэллэр. Онтон сыыйа бары доҕордоһон, талааннара арыллан, хайҕанан, оҥорон таһаарар үлэлэриттэн астынан дьолломмут, махтаммыт сирэйдэрэ туохха да тэҥэ суох.

Үөрэтэр бырагыраамам биир сыллаах. Үөрэх дьылын бүтүүтэ уһуйуллааччы талбыт бүлүүдэтин каартатын оҥорор, салааттары, ыарахана суох мииннэри, торуойдары, бурдук аһын астыыр, утахтары сатаан оҥорор, араас омук куукунатын туһунан өйдөбүллээх буолар.

Куукуна диэн ас эрэ буолбатах. Ол курдук биһиги этикет быраабылаларын, остуолу сөпкө тардарга, араастаан киэргэтэргэ (декупаж, арт-латте, уруһуй) эмиэ үөрэнэбит.

Араас күрэхтэргэ, конференцияларга төһө кыалларынан кытта сатыыбыт, араас быыстапкаларга, экскурсияларга сылдьан билиибитин хаҥатабыт. Маннык тэрээһиннэри көрөн, кыттан оҕолор эргиччи сайдыахтара диэн эрэнэбин.

Баҕар, биир эмэ уһуйуллааччым кулинарияны олоҕун кытта ситимниэ, идэ оҥостуо диэн испэр сэмээр саныыбын.

Мантан ыла биһиги куруһуокпут оҕолоро ордук сөбүлүүр ырысыаптарын эһигини кытта үллэстиэхтэрэ, тускутугар туһаныҥ.

                                                                             Надежда Дмитриева

Шведтии буспут хортуоппуй

Ганя Григорьев, 14 саастаах:

- Хас бээтинсэ аайы кулинария дьарыгын күүтэбин. Бу куруһуогу олус сөбүлүүбүн. Мин астыырбын уонна минньигэстик аһыырбын таптыыбын. Кулинария куруһуога миигин үлэни таптыырга, ытыктыырга үөрэттэ. Манна элбэх саҥа доҕордоннум, кэрэни көрөргө үөрэнним. Педагогпут Надежда Михайловна үтүө санаалаах уонна ирдэбиллээх. Дьиэбэр астыырбар быраатым уонна убайым көмөлөһөллөр.

Мин шведтии буспут хортуоска ырысыабын кэпсиэҕим. Эһиэхэ наада: 8 хортуоска, 1 эриэппэ луук, 200 г бекон, 50 г ынах арыыта, 2 чеснок, туус, тума.

Бастаан хортуоскабытын сууйан баран хормуоска курдук быһабыт. Арыыбытын уулларабыт, туус, тума, бытархай гына кырбаммыт чесногу кутабыт. Луукпутун төгүрүктүү кырбыыбыт, бекоммутун чараас гына быһабыт уонна ону хортуоска иһигэр сэрэнэн угабыт. Чесноктаах арыыбытын биһэбит. Фольганан сабабыт уонна 200 кыраадыска чаас курдук буһарабыт.

Кистэлэҥнээх блины

Нарыйаана Васильева, 10 саастаах:

– Мин Оҕо айымньытын дыбарыаһыгар хас да куруһуокка сөбүлээн дьарыктанабын, онтон биирдэстэрэ – кулинария. Кыыс киһи кыра эрдэҕиттэн сөпкө астыырга үөрэниэхтээх дии саныыбын.

Мин блиныны ордук сөбүлээн астыыбын. Бу түргэнник оҥоһуллар уонна тотоойу, минньигэс ас. Күннээҕи да, бырааһынньыктааҕы да остуолу табыгастаахтык киэргэтиэххэ сөп.

Блины тиэстэтин араастаан оҥоробун. Холобур, аҕабар диэн халбаһыны кыра гына быһан, чесногу, укуруобу бытарытан тиэстэҕэ кутабын. Оттон балтыбар анаан туһалаах, иҥэмтэлээх буоллун диэн эбиэс куруппаны, араас фруктаны эбэбин. Ийэм мүөттээх, барыанньалаах блиныны олус сөбүлүүр. Бырааһынньыкка синньигэстик быһыллыбыт банааны угабын. Суулаан баран үрдүгэр ууллубут сакалааты кутабын. Кистэлэҥмин үллэстэбин, уулларарга саамай барсар сакалаат – «Альпен Голд».

Блиным тиэстэтэ маннык: 1 ыстакаан үүт, 1 ыстакаан уу, 2 ост.ньуоска мас арыыта,  2 уст. сымыыт, 1 ч.ньуоска суода, тарбах төбөтүгэр туус, кыра бурдук.

Манна биир банааны эбэтэр биир дьаабылыканы түөркэлээн тиэстэтигэр куттаххытына амтана олус интэриэһинэй буолуоҕа.

Минньигэстик аһааҥ!

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Дьон | 12.06.2025 | 16:00
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Олорор эйгэбитин киэргэтэр дьон олохпутун сырдаталлар, кэҥэтэллэр. Кинилэр нарын куоластарынан, уус тылларынан, уран оҥоһуктарынан биһигини угуттууллар, үөрдэллэр. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр биир оннук киһи – СӨ Куукула оҥорооччуларын сойууһун чилиэнэ, уус-уран оҥоһук маастара Саргылана Слепцова хараҕы сылаанньытар, дууһаны кынаттыыр дьарыгын туһунан кэпсэтиэхпит.  – Самаан сайын салаллан кэлбитинэн, Саргылана Живкустовна! Сэһэргэһиибитин саха дьонун...
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
Дьон | 11.06.2025 | 10:00
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
«Талааннаах киһи барытыгар талааннаах» диэн мээнэҕэ эппэттэр. Бүгүҥҥү дьоруойбут, кырдьыга да, барытыгар дьоҕурдаах ийэ, эбэ, кэргэн, дьүөгэ. Баайар, иистэнэр, амтаннаах ас да астыыр. Уһанан да ылыан сөп, оннооҕор түннүк өстүөкүлэтин тарбаҕынан эрэ кээмэйдээн сөрү-сөп гына быһан олордоро. Эдэригэр тэлэбиисэри, магнитофоннары кытта өрөмүөннүүрэ үһү. Туруорар үҥкүүтүн муусукатын бэйэтэ сааһылаан, “нарылаан” быһан,...
Билбэти билэргэ дьулуһабын
Дьон | 13.06.2025 | 16:00
Билбэти билэргэ дьулуһабын
Уһун кыһыннаах Саха сирин  олохтоохторо итии дойдуга сайыннарын уһата бараллар, сорохтор кыстаан да кэлэллэр. Маннык көстүү олохпутугар киирбитэ син ыраатта диэххэ сөп. Дьокуускай куорат олохтооҕо Елена Толстоухова биһиги самаан сайыммытын санатар кэрэ сирдэри кэрийэр, үһүс сылын итии дойдуга кыстаан кэлэр. Тэгил сирдэргэ тэлэһийэ сылдьар киһи кэпсээнэ үгүс, олоҕу көрүүтэ да...
Инникибит хайдах буолар?
Сонуннар | 05.06.2025 | 14:00
Инникибит хайдах буолар?
(Сыыппара тугу кэпсиирий?)