15.01.2021 | 07:36

ОҔО БОСУОБУЙАТА ҮРДЭЭТЭ (Ол эрэн барыларыгар буолбатах)

Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Саҥа дьыл саҥатыгар кыаммат ыал 3-7 саастаах оҕолоругар ылар босуобуйата икки төгүл үрдүүр буолла диэн сонуну үөрэ-көтө үллэстибиппит. Ааспыт сылга кыаммат ыал үстэриттэн аҕыс саастарыгар диэри оҕолоругар олох таһымын алын кээмэйин хайа охсор аҥаарын саҕа босуобуйаны ылбыт эбит буоллахтарына (Саха сиригэр ортотунан ыйга 8500 солк. этэ), быйылгыттан бу босуобуйа олох таһымын алын кээмэйин толорутугар тэҥнэһиэҕэ диэн буолбута...

Босуобуйа үрдүөҕэ эрээри, бука барыларыгар буолбатах. Ол курдук, босуобуйа маннык бэрээдэгинэн ананыаҕа:

1) Босуобуйа стандарта син биир олох таһымын алын кээмэйин аҥаарыгар тэҥ буолуоҕа.

2) Бу босуобуйа ыалга киһи ахсаанынан дохуоттарын олох таһымын алын кээмэйигэр тиэрдибэт буоллаҕына, дьиэ кэргэн дохуотун олох таһымын алын кээмэйигэр тэҥниир туһуттан, босуобуйа олох таһымын алын кээмэйин 75 бырыһыаныгар тэҥнэһиэҕэ.

3) Бу босуобуйа эмиэ тиийбэт түгэнигэр, оҕо босуобуйата олох таһымын алын кээмэйин толору кээмэйигэр тэҥнэһиэҕэ.

Ол аата кыаммат ыал барыта икки төгүл үрдэтиллибит босуобуйаны ылар диэн буолбатах буолан таҕыста.

Оҕо босуобуйатын суоттуурга тугу учуоттуубутуй?

Санатан эттэххэ, босуобуйа кыаммат ыал (ол аата уопсай дохуоттара олох таһымын алын кээмэйигэр тиийбэт) 3-7 саастаах оҕолоругар  (8 саастарын туолуохтарыгар диэри)  ананар.

Ыал дохуотун быһыытынан ааҕыллар:

  • Хамнас, бириэмийэлэр, хамнаска эбии төлөбүрдэр – 13 бырыһыан нолуок тутуллуон иннинэ ааҕыллар.
  • Ханнык баҕарар биэнсийэ, босуобуйа.
  • Стипендия.
  • Алименнар.
  • Бааҥҥа уурунууттан бырыһыаннар.
  • Бэйэ дьыалатынан, предпринимательствонан киирэр дохуот.
  • Өлбүт дьон страховкаларын ылбыт буоллаххытына.
  • Ый аайы страховкаҕытыттан ылар харчыгыт.
  • Ханнык баҕарар биэнсийэ уонна босуобуйа.
  • ИДьМ, УФСИН, таможня уо.д.а. сулууспалаахтар хамнастарыгар эбии төлөбүр.
  • Судаарыстыбаннай уонна уопсастыбаннай үлэ иһин компенсация.
  • Сыаннай кумааҕылартан киирэр дивиденнэр, бырыһыаннар.
  • Баайы-дуолу атыылааһынтан киирбит үп.
  • Интеллектуальнай, ааптарыскай бас билии иһин дохуот.

Ыал дохуотугар хабыллыбат:

  • 3-7 сааһыгар диэри саастаах оҕолорго ылбыт босуобуйаҕыт.
  • “Путин босуобуйаларыттан”: 3-7 саастаах оҕоҕо оҥорторор буоллаххытына, бу иннинэ ылбыккыт дохуокка эбии ааҕыллыбат.
  • Бүддьүөттэн айылҕа саахалларыгар түбэһэн ылбыт көмөҕүт киирбэт.
  • Ахсынньыттан өрөспүүбүлүкэттэн 3-7 саастаах оҕоҕо ылыллыбыт босуобуйа киирбэт.
  • Ийэ хапытаалын хайа да көрүҥэ дохуот быһыытынан ааҕыллыбат.
  • Эмтэнии реабилитация айаныгар анаммыт төлөбүр харчыта түспүт буоллаҕына, ол дохуот буолбат.

Дьиэ кэргэн дохуота сайабылыанньа биэриэхтэрин иннинээҕи 12 ыйдааҕы, ол иһигэр ааспыт 6 ый устатынааҕы ааҕыллар. Ол аата 2021 сыл тохсунньутугар 2019 сыл бэс ыйыттан 2020 сыл бэс ыйыгар диэри дохуот суоттанар.

Дьиэ кэргэн састаабыгар киирэллэр:

  • Икки төрөппүт иккиэн, кэргэннии буолуулара сокуонунан буолбатах да буоллаҕына (бииргэ олорор буоллахтарына).
  • 18-тарын туола илик оҕолор. Бииргэ олорор сокуоннай саастарын сиппит оҕолору, эбэлэри, эһэлэри дьиэ кэргэн састаабыгар киллэрбэттэр.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Дьон | 12.06.2025 | 16:00
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Олорор эйгэбитин киэргэтэр дьон олохпутун сырдаталлар, кэҥэтэллэр. Кинилэр нарын куоластарынан, уус тылларынан, уран оҥоһуктарынан биһигини угуттууллар, үөрдэллэр. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр биир оннук киһи – СӨ Куукула оҥорооччуларын сойууһун чилиэнэ, уус-уран оҥоһук маастара Саргылана Слепцова хараҕы сылаанньытар, дууһаны кынаттыыр дьарыгын туһунан кэпсэтиэхпит.  – Самаан сайын салаллан кэлбитинэн, Саргылана Живкустовна! Сэһэргэһиибитин саха дьонун...
Инникибит хайдах буолар?
Сонуннар | 05.06.2025 | 14:00
Инникибит хайдах буолар?
(Сыыппара тугу кэпсиирий?)
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
Дьон | 11.06.2025 | 10:00
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
«Талааннаах киһи барытыгар талааннаах» диэн мээнэҕэ эппэттэр. Бүгүҥҥү дьоруойбут, кырдьыга да, барытыгар дьоҕурдаах ийэ, эбэ, кэргэн, дьүөгэ. Баайар, иистэнэр, амтаннаах ас да астыыр. Уһанан да ылыан сөп, оннооҕор түннүк өстүөкүлэтин тарбаҕынан эрэ кээмэйдээн сөрү-сөп гына быһан олордоро. Эдэригэр тэлэбиисэри, магнитофоннары кытта өрөмүөннүүрэ үһү. Туруорар үҥкүүтүн муусукатын бэйэтэ сааһылаан, “нарылаан” быһан,...
Иван Бочонин: «Олох диэн дьылҕа бэлэҕэ»
Дьон | 05.06.2025 | 10:00
Иван Бочонин: «Олох диэн дьылҕа бэлэҕэ»
Быйыл Улуу Кыайыы 80 сыла. Сэрии дуораана төһө да ырааттар ыраатан истэр, алдьархайа көлүөнэттэн көлүөнэҕэ кэпсэнэр, ахтыллар, суруллар. Бүгүҥҥү нүөмэрбит ыалдьыта – Саха Өрөспүүбүлүкэтин бочуоттаах бэтэрээнэ, Таатта улууһун уонна Дьохсоҕон нэһилиэгин бочуоттаах олохтооҕо, Ытык кырдьаҕаһа, тыыл бэтэрээнэ Иван Михайлович Бочонин ааспыты ахтыаҕа, бүгүҥҥүнү, кэлэри кэпсиэҕэ. Ааспыты ахтан аастахха – Иван...