Николай Андреев аата ааттанна

Муус устар 14 күнүгэр «Бэргэн» ытыы комплексыгар учуутал, уһуйааччы, этнопедагог Николай Викторович Андреев сырдык аатыгар стендэбэй ытыыга 35 киһи мустан, үс бөлөҕүнэн биэс чаас устата илин-кэлин түсүһэн, бастыыр иһин кииристилэр. Оҕону бу көрүҥүнэн булт мындырыгар, бултуур тэрилгэ сыһыарыы – ытыктабыллаах кэллиэгэбит олоҕун устата илдьэ сылдьыбыт үгэһэ этэ.

Николай Андреев диэн кимий?

Дьокуускай куораттааҕы «Айыы Кыһата» национальнай гимназия төрүттэниэҕиттэн оҕону төрүт дьарыкка сыһыарыынан, кыһыннары-сайыннары саха омук үгэс буолбут сыллааҕы эргиирин батыһыннарарга сыал-сорук туруорунан дьарыктанан кэллэ. Бу эйгэҕэ биир бастыҥ ситиһиилэри көрдөрбүт, бэйэтин холобурунан дьиҥ саха тыынын оҕолорго иҥэрбит киһинэн гимназиябытыгар ахсаан уонна ОБЖ учууталынан үлэлээбит Николай Викторович Андреев буолар. Кини үөрэнээччилэрэ – куорат уонна өрөспүүбүлүкэ предметнэй олимпиадаларын кыайыылаахтара, «Патриот» байыаннай-спортивнай оонньуу куораттааҕы түһүмэҕин 7 төгүллээх, өрөспүүбүлүкэ «Байанай» спартакиадатын уонна Саха сирин спецнаһын күнүгэр аналлаах военизированнай эстафета 2 төгүллээх чемпионнара, Лаврентьев уонна Фелькер аатынан Кубок хаһаайыннара. Николай Андреев Күөх Ньурбаттан төрүттээх, спорт уонна булт эйгэтин тэҥҥэ тутан, этнопедагогика хайысхатын олус сэҥээрэн, биһиги оскуолабытыгар Аҕа түмсүүтүн тэрийсибитэ; онтон ол түмсүүнү олоҕун тиһэх күнүгэр диэри салайан, дьаһайан илдьэ сылдьыбыта. Бу түмсүү бэйэтин үлэтинэн куоракка эрэ буолбакка, Сахабыт сирин араас муннугар киэҥ сэҥээриини ылбыта. Ол курдук, түмсүү тэриллиэн иннинэ төрүт үгэс тэрээһиннэрин куруук ытыктабыллаах дириэктэрбит, Арассыыйа үтүөлээх учуутала Л.П. Шамаева илдьэ сылдьыбыт эбит буоллаҕына, 2014 сылтан ити эбээһинэһи Аҕа түмсүүтэ бэйэтигэр ылыммыта. Күһүҥҥү булт дьарыга, улахан муҥха, кыһыҥҥы булт албастара, сааскы куйуур о.д.а. дьаһалларга үгүс оҕо сылдьан кэллэ. Онон, маннык күндү киһибитин кэриэстиир, сырдык аатын үйэтитэр сорук аны биһиэхэ сүктэрилиннэ.

Николай Викторович Андреев дьоһун үлэтэ, сыралаах дьарыга халтайга хаалбатаҕа. Үтүмэн үгүс грамота, махтал сурук ортотугар Ил Дархан грамотата, Ф.А. Поморцев аатынан юнармейскай мэтээл уонна илиитигэр туппакка хаалбыт «Саха АССР 100 сыла» үбүлүөйдээх мэтээл, «Арассыыйа үөрэҕин эйгэтин бочуоттаах үлэһитэ» үрдүк аат кинини туруу үлэһит, дьиҥнээх учуутал, оҕо таптыыр үөрэтээччитин быһыытынан көрдөрөллөр.

Стендэбэй ытыы абылаҥа

Ити ааттаммыт 35 киһиттэн, дьиҥэр, төрдүнэн-ууһунан арааран туруордахха, өрөспүүбүлүкэ таһымнаах улахан тэрээһин буолла диэн кырдьаҕастар бэлиэтииллэр. Ол курдук, 25 саастарыгар диэри бөлөххө – 9, орто саастаахтарга 16 уонна аҕа саастаахтарга 10 кыттааччы ох курдук оҥостон кэлбит этэ. Араастаан көтөн тахсар 25 сыалы табыылара: ыччат бөлөҕөр ортотунан 8,1, орто сүһүөххэ 11,2, аҕа саастаахтарга 10,3 тэҥнэстэ. Муҥутуур көрдөрүүлэри орто саастаахтартан Василий Алексеев (17) уонна аҕа саастаахтартан Альберт Петров (17) ситистилэр.

Салгыы тугуй?

Үйэтитии туһунан үгүс киһи саныыр, элбэх киһи толкуйдуур. Биһиги да бу суолтан туора турбатыбыт. Ол курдук, сыл бүтүөр диэри Николай Викторович элбэх сыратын биэрбит араас хайысхатыгар болҕомто ууран, саҥалыы тыыннаан иһиэххэ диэн сүбэлэстибит.

Бастакытынан, ахтыы кинигэтэ. Бэчээккэ бараары бэлэм турар. Манна көннөрү ахтыылары ааһан, кини тэрийэр дьоҕурун үгүс кистэлэҥин билиэххэ, салгыы туһаныахха сөп. Эргиччи туһалаах кинигэ буолан тахсыа диэн эрэнэбит.

Иккиһинэн, биһиги оскуолаҕа төрүт эйгэни тэрийии уонна булт абылаҥар уһуйуу холобурун түмэн, наардаан киэҥник көрдөрүү суох эбит. Онон Николай Викторович холобуругар тирэҕирэн ол үлэбитин көрдөрүөҕүҥ диэн быһаарыыны ылынныбыт.

Үсүһүнэн, мантан сайын уонна күһүн патриоттуу иитиигэ уонна мындыр буолууга икки улахан тэрээһини тэрийбит киһи диэн санаалаахпыт. Ол курдук, куорат иһинэн “Ахсаанньыт дьиэ кэргэн” уонна “Байанай” оҕолор хамаанданан күөн күрэстэрин былаанныыбыт.

Николай Викторович курдук киһи Сахабыт да сирин үрдүнэн ахсааннаах эбит. Ону, хомойуох иһин, биһиги үксүгэр маннык дьон суох буолбуттарын кэннэ биирдэ өйдүүбүт. Ол да эрээри, кинилэр курдук дьон хаалларбыт суоллара-иистэрэ, төрүттээбит үгэстэрэ, ылсыбыт дьыалалара салҕанан бара туруохтаах, салгыы сайдыахтаах, таһымын түһэриэ суохтаах. Кэриэстэбил диэн, арааһа, оннук буолар быһыылаах.

Бэлиэтээн эттэххэ, бу күн Николай Викторович кэргэнэ, ийэтэ, чугас аймахтара кэлэн кыттааччыларга итии чэй уонна аһылык бэлэмнээн күндүлээбиттэрэ. Кыайыылаахтар эмиэ кинилэр илиилэриттэн бириистэрин, кубоктарын туппуттара ордук долгутуулаах, үөрүүлээх этэ.

Уһуйааччы, этнопедагог Н.В. Андреев сырдык аатыгар стендэбэй ытыыга күрэх кыайыылаахтара:

Ыччат саастаахтарга:

1 миэстэ – Ксения Софронеева (выпускник), бириис – Н.В.Андреев дьонуттан 10000 солк. бэлэх сертификат;

2 миэстэ – Юлиан Никитин (выпускник), бириис – Н.В.Андреев бииргэ үлэлээбит дьонуттан 5000 солк. уу харчынан;

3 миэстэ – Владислав Никитин (выпускник), бириис – Аҕа түмсүүтүн аатыттан 3000 солк. уу харчынан.

Орто саастаахтарга:

1 миэстэ – Василий Алексеев (төрөппүт), бириис – Н.В.Андреев аймахтарыттан 15000 солк. бэлэх сертификат;

2 миэстэ – Дмитрий Поскачин (төрөппүт), бириис – спонсор П.Б.Неустроев туруорбут саха быһаҕа;

3 миэстэ – Лев Сергеев (төрөппүт), бириис – спонсор А.С.Винокуров уонна А.П.Дарбасов туруорбут булчут кэмпилиэгэ (100 ботуруон, 2 мончуук, батарантаас).

Аҕа саастаахтарга:

1 миэстэ – Альберт Петров (Аҕа Сүбэтэ), бириис – Н.В.Андреев аймахтарыттан 15000 солк. бэлэх сертификат;

2 миэстэ – Андрей Шамаев (төрөппүт), бириис – гимназия төрөппүт сүбэтиттэн 10000 солк. бэлэх сертификат;

3 миэстэ – Александр Поскачин (төрөппүт), бириис – Аҕа түмсүүтүн аатыттан 8000 солк. бэлэх сертификат.

Анал ааттар:

"Бэргэн ытааччы" – Анатолий Тумусов (төрөппүт), бириис – спонсор А.Н.Егоров туруорбут 5000 солк. бэлэх сертификат;

"Уопуттаах ытааччы" – Игнатий Филиппов (учуутал), бириис – Аҕа түмсүүтүн аатыттан 5000 солк. бэлэх сертификат;

"Кэскиллээх ытааччы" – Айдын Габышев (үөрэнээччи), бириис – Н.В.Андреев бииргэ үөрэммиттэрин аатыттан 10000 солк. бэлэх сертификат.