Нэһилиэнньэ биэрэпиһэ: Хаһан? Хайдах? Туох?

2021 сыл алтынньы 15 күнүттэн сэтинньи 14 күнүгэр диэри Бүтүн Арассыыйатааҕы биэриэпис ыытыллар. Быйылгы биэрэпис булкаас көрүҥүнэн барар. Дьон бэйэлэрин тустарынан сибидиэнньэлэри хайдах ньыманан биэрэллэрин бэйэлэрэ талаллар: сирэй көрсөн эбэтэр электроннай көрүҥүнэн. 
- Хаһан уонна хайдах биэрэпиһи ааһыахха сөбүй?
Алтынньы 15 күнүттэн сэтинньи 14 күнүгэр диэри – судаарыстыбаннай өҥөлөр порталларыгар (онно регистрацияламмыт туһунан бигэргэтии наада).
Алтынньы 15 күнүттэн сэтинньи 14 күнүгэр диэри — МФЦ-га (онно анал миэстэлэри тэрийиэхтэрэ).
Алтынньы 15 күнүттэн сэтинньи 14 күнүгэр диэри – дьиэҕэ кэлбит биэрэписчиккэ суруйтарыы. 
2021 сыл ахсынньы 20 күнүгэр диэри – уһук уонна сылдьарга эрэйдээх территорияларга (Арассыыйаҕа итинник 2600 нэһилиэнньэлээх пуун баар, онно 500 тыһыынча кэриҥэ киһи олорор) ыытыллар.
- Хас ыйытыкка хоруйдуохха нааданый?
- Арассыыйа олохтоохторугар 33 ыйытык бэриллэр. Итинтэн 23-һэ социальнай-демографическай уратыга сыһыаннаах: эр киһитэ-дьахтара, сааһа, гражданствота, төрөөбүт сирэ, омуга, ханнык омук тылларынан саҥарара, үөрэҕэ, оҕолорун ахсаана, хантан дохуоттанан олороро. Эбии олох-дьаһах усулуобуйаларыгар сыһыаннаах 10 ыйытык бэриллэр – олорор дьиэ көрүҥэ (тип), дьиэ тутуллубут сыла, дьиэ эбэтэр кыбартыыра уопсай иэнэ, хос ахсаана, туалет уонна интэриниэт баара-суоҕа.
Арассыыйаҕа быстах болдьоххо олорор дьон 7 ыйытыкка хоруйдуохтара: эр киһитэ-дьахтара, сааһа, мэлдьи олорор дойдута, Арассыыйаҕа кэлбит сыала уонна төһө өр буолара. 
- Сибидиэнньэлэри бигэргэтэр ирдэнэр дуо? Пааспары уонна кыбартыыра докумуонун көрдөрөр наада дуо?
- Бары дааннайдары киһи тылыттын эрэ суруйаллар, туох да докумуоннары көрдөрөр наадата суох. 
- Ыйытыкка барытыгар хоруйдуохха наада дуо?
- Сөбүлээбэт ыйытыктарга хоруйдуо суохха сөп.
- Кыбартыыраҕа эбэтэр дьиэҕэ киллэрбэккэ эрэ, подъездка эбэтэр калитка таһыгар туран суруйтарыахха сөп дуо?
 - Сөп, ити эһиги быраапкыт. Биэрэписчиктэри дьиэҕэ, кыбартыыраҕа киллэрбэккэ суруйтарыахха сөп. 
- Биэрэписчик төһө элбэх киһини суруйуохтааҕый?
- Ый иһигэр – 550 киһини. Дойду үрдүнэн ити орто кээмэй. 
- Биэрэписчик хамнаһа төһөнүй?
- Хамнаһа – биир ыйга 18 тыһыынча солкуобай. Ити регионуттан тутулуга суох, Москваҕа эмиэ итиччэ. Эбии страховканан хааччыйыы баар. 
- Былааны толоруу эбэтэр аһара толоруу иһин бириэмийэ көрүллэр дуо?
- Суох, бириэмийэ көрүллүбэт. Ити статистиканы уларытыан сөп.
- Биэрэпис туохха нааданый?
- Статистика судаарыстыбаннай быһаарыныылары ылынарга наадалаах. Биэрэпис дааннайдара былаастарга олорор дьиэ, социальнай эбийиэктэр, коммуникациялар тутууларын чопчу былаанныылларыгар уонна дьон олоҕун хаачыстыбатын тупсаралларыгар көмөлөһөллөр. Дааннайдар көмөлөрүнэн ханнык оройуоҥҥа хас балыыһалары, фельдшерскэй пууннары, библиотекалары, музейдары, кулууптары, үөрэҕирии тэрилтэлэрин тутарга чуолкай хартыына тахсар.