Муус устартан олоххо киирэр уларыйыылар

Бу ыйтан Арассыыйа олохтоохторугар кэккэ уларыйыылар киирдилэр. Бүгүҥҥү балаһабытыгар ол туһунан кылгастык кэпсиибит.

Социальнай биэнсийэ үрдээтэ

Муус устар 1 күнүттэн социальнай биэнсийэ үрдээтэ. Саха сиригэр 29 000 киһиэхэ 3,4% индексация оҥоһуллуоҕа. Бу туһунан Арассыыйа бырабыыталыстыбатын уурааҕа тахсыбыта.

Маны таһынан байыаннай сулууспалаахтар уонна кинилэр дьиэ кэргэннэрин, Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылаахтарын, радиацияҕа уонна техногеннай саахалга эмсэҕэлээбиттэр, кинилэр дьиэ кэргэннэрин, о.д.а. дьон биэнсийэлэрэ эмиэ үрдүүр.

Социальнай биэнсийэни ким ыларый? Страховой ыстааһа суох 1-кы, 2-с, 3-с группалаах инбэлииттэр, инбэлиит оҕолор, о.д.а.

Индексация быһа оҥоһуллар, Пенсионнай пуондаҕа тиийэргит наадата суох.

Оҕо босуобуйата хос ааҕыллар

Муус устар 2 күнүттэн 3-тэн 7-гэр диэри саастаах оҕолорго ыйдааҕы төлөбүр хос ааҕыллар, ол эбэтэр перерасчет оҥоһуллар. Кээмэйэ олох алын кээмэйиттэн 50, 70 эбэтэр 100 % буолуон сөп.

2021 сыл муус устар 1 күнүн кэнниттэн босуобуйа ыларга бастакыларын сайабылыанньа биэрэр ыалларга саҥа ирдэбиллэри учуоттаан 12 ый болдьоххо оҥоһуллар. Бу иннинэ босуобуйаҕыт 12 ыйга анаммыт буоллаҕына, болдьоххут бүттэҕинэ, салгыы оҥорторуоххутун сөп. Социальнай көмүскэл уорганнара дохуоккутун уонна баайгытын-дуолгутун бэрэбиэркэлиэхтэрэ, онтон төлөбүр саҥа кээмэйин ааҕан-суоттаан таһаарыахтара. Үлэ министиэристибэтин быһаарыытынан 3-тэн 7-гэр диэри саастаах оҕолор опекуннара эбии төлөбүр ылар буолуохтара.    

65+ саастаахтарга үлэ бэрээдэгэ

Муус устар 1 күнүттэн Арассыыйаҕа 65-тэн үөһэ саастаах дьону дистанционнай үлэҕэ көһөрүү булгуччулаах буолбакка, рекомендация быһыытынан хаалла.

Ол эрээри “харантыын больничнайын” көтүрэр РФ Бырабыыталыстыбатын уурааҕар сурулларынан, тэрилтэ салайааччылара (үлэ биэрээччилэр) аҕам саастаах дьону “удаленкаҕа” олордоллоро ордук.  

СӨ Ил Дархана Айсен Николаев кулун тутар 31 күнүгэр тахсыбыт ыйааҕыгар олоҕуран, 65-тэн үөһэ саастаах уонна олохсуйбут ыарыылаах дьоҥҥо бэйэ изоляциятын эрэсиимэ муус устар 30 күнүгэр диэри уһаата. Кинилэр электроннай больничнайы салгыы ылаллар. Бу туһунан СӨ Баһылыгын уонна Бырабыыталыстыбатын дьаһалтатын пресс-сулууспата иһитиннэрэр. 

Пиибэ маркировката саҕаланна

Муус устар 1 күнүттэн пиибэ, онно олоҕуран оҥоһуллар утахтар, ону таһынан кыра кыраадыстаах утах араас көрүҥнэрин маркировкаларыгар эксперимент саҕаланна. Итиэннэ 2022 сыл атырдьах ыйын 31 күнүгэр диэри ыытыллыаҕа.

Экспертэр этэллэринэн, кыра кыраадыстаах утахтары оҥорон таһаарааччылар хаачыстыбаны бэрэбиэркэлиир уонна сыананы быһар хонтуруолтан куотуналлар. Ол атыылаһааччыларга охсуулаах.

⠀

Табахха биир кэлим алын сыана

Бу ыйтан табах бородууксуйатыгар алын сыананы олохтуур сокуон киирдэ. Ол кээмэйин Тыа хаһаайыстыбатын министиэристибэтэ анал формуланан ааҕан-суоттаан таһаарар.

Дьиҥэр, бу да иннинэ табахха “чэпчэтии” көҥүллэммэт этэ. Ол эрээри сокуоҥҥа табаҕы устууканан эбэтэр кыра-кыралаан атыылааһыҥҥа оҥорон таһаарааччылар алын уонна үрдүк сыананы бэйэлэрэ быһаллар диэн өйдөбүл баар. Ону сорох-сорохтор туһаналлар, араас “чэпчэтии” биллэрэллэр, сыананы “алдьаталлар”.

Бу иннинэ дьокутааттар табах хампаанньалара бородууксуйаларын сыанатын бэйэлэрэ быһыа суохтаахтар, биир кэлим алын сыананы судаарыстыба олохтуохтаах диэн туруорсубуттара.  

Гаджеттарга анал  бырагыраамалары туруоруохтара

Сорох смартфоннарга, көмпүүтэрдэргэ, ноутбуктарга уонна Smart TV диэн технологиялаах тэлэбиисэрдэргэ атыыга тахсыахтарын иннинэ анал бырагыраамалары, сыһыарыылары киллэрэр буолуохтара. Бу Арассыыйа уонна омук тиэхиньикэтигэр сыһыаннаах.

Саҥа сокуоҥҥа олоҕуран, атыыга тахса илик гаджеттарга Арассыыйаҕа оҥоһуллубут бырагыраамалары туруорар буолуохтара. Бырабыыталыстыба испииһэги номнуо бигэргэттэ. Онно электроннай почта сервистэрэ, интернет-браузердар, социальнай ситимнэр, мессенджердэр, сонуннары тарҕатар агрегатордар, о.д.а. бырагыраамалар киирдилэр. 

Ону таһынан 2021 сыл от ыйын 1 күнүттэн Арассыыйаҕа атыыланар смартфоннарга, көмпүүтэрдэргэ, ноутбуктарга уонна Smart TV дойду иһигэр оҥоһуллубут “поисковигы” туруорар буолуохтара.