07.11.2021 | 19:30

Минньигэстик аһааҥ

Минньигэстик аһааҥ
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Саха киһитэ убаһа этин сиикэйдии, буһаран да сиирин сөбүлүүр. Өбүгэ саҕаттан кэлбит аспыт көрүҥэ уларыйан, арааһа элбээн иһэр.

Сылгы иһиттэн салаат

Сылгы иһэ – 500 г;

Эриэппэ луук – 1  устуука;

Моркуоп – 3 устуука бөдөҥ (кыра буоллаҕына эбиэххитин сөп);

Оҕурсу – 1-2 устуука (төһө баҕараргытынан).   

Сылгы иһин өр, сымныар диэри буһаран баран, кыра гына кырбыыбыт. Моркуобу кытта ыһаарылыыбыт.

Оҕурсуну соломолуу кырбыыбыт уонна соевай соуска сытыара түһэбит, онтон бары састааптарын холбуубут, 1 остолобуой ньуоска 6%-наах уксуус уонна перец кутабыт (төһө аһыыны сөбүлүүргүтүнэн).

Арыыга чочунаах кырбыыбыт, ититэбит уонна салаат үрдүгэр кутабыт.

Убаһа этиттэн торт

Убаһа этин эрийэбит. Сымыыт кутабыт, үүт кутан убатабыт, миксеринэн буккуйтарабыт. Хойуу алаадьы тиэстэтин курдук буолуохтаах. Туустуубут, амсайан көрөбүт. Эриэппэ луугу саһарчы ыһаарылыыбыт. Ити кэнниттэн итии арыылаах хобордооххо эппитин улахан алаадьы курдук кутан буһарабыт. Хас дьапталҕа аайы ыһаарыламмыт луук, майонез кутабыт. Тортпут төһө үрдүк буолара эппит төһө элбэҕиттэн тутулуктаах. Үрдүнэн майонеһынан кутан киэргэтэбит.

Кыһыҥҥы салаат

0.5 кг болгарскай биэрэс;

1 кг помидор;

1 кг эриэппэ луук;

1 кг моркуоп;

120 мл мас арыыта;

130 г саахар;

1,5 ост. ньуоска туус;

1 ч. ньуоска мэлии хара биэрэс;

60 мл 9 %-наах уксуус.

Помидору сууйан, ыраастаан баран, тэҥ чаас гына быһаттыыбыт. Хаахтыйбат (антипригарнай) түгэхтээх көстүрүүлэҕэ эбэтэр казаҥҥа кутабыт. Үрдүгэр луукпутун салаакка барсар гына кээмэйдээн быһаттаан кутабыт.

Биэрэспитин сиэмэтиттэн ыраастыыбыт, төкүнүктүү (кольцами) быһабыт эбэтэр ону өссө эбии аҥаардаан баран, салааппытыгар эбэн биэрэбит. Болгарскай биэрэһи араас өҥнөөҕүттэн талан куттахха, салаат көстүүтэ тупсар.

Моркуобу хаҕылаан, түөркэлээн кутуллар. Ол кэнниттэн тумабытын – тууһу, мэлии биэрэспитин, саахарбытын эбэбит.

Ким хайдах сөбүлүүрүнэн бу салаакка өссө лавр 1-2 сэбирдэҕин уонна туманы эбэн биэриэххэ сөп.

Барытын кутан баран маспыт арыытын эбэбит. Салааттаах көстүрүүлэбитин мөлтөх уокка 30 мүн. туруоран, булкуйбакка эрэ буһарабыт.

Оҕуруот аһа олус сымнаан, илдьирийэ сылдьар буолара соччото суох, онон кэтээн көрөр ордук. Сөп буолла диэтэхпитинэ уксуус эбэбит. Ол кэнниттэн өссө 10 мүн. уокка туруоран буһара түһэр ордук.

Өр кэмҥэ хаһаанар буоллахха, салааты булгуччу стерилизацияламмыт бааҥкаҕа кутуллар. Бааҥканы суодалаах уунан кичэллээхтик сууйан баран, 160 С кыраадыска тиийэ сылыйбыт духуопкаҕа уган, 10 мүн. туруоруллар. Оттон хаппаҕын уонна эрэһиинэтин 20 мүнүүтэ устата субу оргуйан тахсыбыт итии ууга сытыарыллар.

Бэлэм салааппытын ыраас бааҥкаларга үллэрэн кутаттыыбыт, кичэйэн хаппахтыыбыт. Ол кэнниттэн сотторунан эбэтэр халыҥ таҥаһынан бүрүйэн, түүн устата туруоран, сойутуллар. Ол кэнниттэн хаһаанар, сөрүүн сирбитигэр уурабыт

Мультиваркаҕа дырыһааҥка

Дырыһааҥканы (халадьыаһы, ким хайдах ааттыырынан) көстүрүүлэҕэ эрэ буолбакка, мультиваркаҕа эмиэ буһарыахха сөп. Мультиварка бэйэтэ бириэмэтин талар, паарын таһаарар. Бородууктабытын кутуохпутун эрэ наада.

Туох бородуукта наадата:

1 устуука сибиинньэ атаҕа;

1 устуука ынах атаҕын тобуга;

500 г ынах этэ;

2 устуука эриэппэ луук;

2 устуука моркуоп;

Хас да петрушка салаата;

2 устуука лавр сэбирдэҕэ;

5 устуука төгүрүк хара биэрэс;

2–3 устуука төгүрүк сыттаах биэрэс;

туус – төһө сөбүлүүргүтүнэн.

Хайдах буһарабыт:

1. Эппитин бэлэмниибит: сибиинньэ атаҕын үчүгэйдик сууйабыт, наада буоллаҕына быһаҕынан кыһыйабыт.

2. Мультиваркаҕа эппитин, атаҕы, тобугу уонна атын састааппытын угабыт. «Максимум» диэн бэлиэҕэ кыранан тиийбэт гына тымныы уу кутабыт. «Тушение. Мясо» эбэтэр «Холодец» эрэсиими талабыт (инструкцияҕа ханнык эрэсиими талары болҕомтолоохтук ааҕыахха наада). Хаппаҕын сабабыт, холбуубут.

3. Эрэсииминэн көрөн, талбыт бириэмэбит бүттэҕинэ, эппитин хостуубут, сойутабыт, онтон быһыта тыытабыт. Миинин сиидэлиибит. Эппитин өлүүскэлэринэн арааран, иһиттэргэ уурабыт уонна миининэн кутабыт. Сойутан баран холодильникка туруорабыт.

Кэриэй салаата

1,5 кг кабачок;

200 г болгарскай биэрэс;

 500 г моркуоп;

100 мл 6 %-наах уксуус;

Чочунаах (икки төбө сөп буолар);

Кэриэй салаатыгар наадалаах тума – 2 ост. ньуоска (көппөччү куппаппыт).

Маринадыгар кутабыт: 100 мл рафинированнай мас арыытыгар 5 ост. ньуоска саахар, 1 ост. ньуоска туус уонна 100 мл 6 %-наах уксуус.

Кабачогу үчүгэйдик сууйабыт, олус сиппит буоллаҕына, хаҕыттан ыраастыырбыт ордук, ол кэнниттэн ис өттүнээҕитин уонна сиэмэтин ылан быраҕабыт. Кэриэй моркуобун ньыһар анал түөркэнэн анньыллар. Моркуоппутун ыраастаан баран эмиэ ол түөркэбитинэн туһанабыт. Чочунааҕы саамай кыра түөркэҕэ эбэтэр быһаҕынан да ньыһыахха сөп.

Барытын кутан баран кэриэй моркуобун туматын эбэн биэрэбит, онтон үчүгэйдик булкуйабыт. Ол кэнниттэн бу салаат хайаан да холодильникка 5 чаастан итэҕэһэ суох кэмҥэ туруохтаах.

Бу болдьох бүтүүтэ уксууспутун, тууспутун, саахарбытын, мас арыыбытын холбоон, булкуйан, маринад оҥоробут. Маринаппытын сылыта сатыыр наадата суох. Салаат үрдүгэр кутаат, булкуйан баран, ыраас бааҥкаларга тарҕата кутабыт. 15-20 мүнүүтэ стерилизациялыыбыт. Кэриэй салаата бэлэм.

Хаппыыста салаата

5 кг хаппыыста;

1 кг минньигэс (болгарскай) биэрэс;

350 г саахар;

0,5 л мас арыыта;

0,5 л 9 %-наах остолобуой уксуус; 

4 ост. ньуоска туус (таһаарыаххытын сөп).

Хаппыыстаны синньигэс гына шинковканан эбэтэр быһаҕынан кырбыыбыт. Хамбаайынынан быстардахха, хаппыыста сүмэһинин ситэри, үчүгэйдик таһаарбат буолан, баҕа хоту хачыгырас буолуо суоҕун сөп.

Моркуобу сууйан, ыраастаан баран түөркэлиибит. Ыраастаммыт минньигэс биэрэһи, луугу кыра гынан кырбастыыбыт, барытын холбуу кутан булкуйабыт. Маринада – мас арыытыгар саахар, туус, уксуус эбэн оҥоробут. Үрдүгэр кутабыт, булкуйабыт. Стерилизацияламмыт бааҥкаларга үллэрэн кутаттыыбыт, стерилизацияламмыт хаппаҕынан сабабыт, сөрүүн сиргэ уурабыт.

 

Минньигэстик аһааҥ!

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Иван Туласынов:  Муусука дьикти алыбар куустаран
Дьон | 23.11.2023 | 14:00
Иван Туласынов: Муусука дьикти алыбар куустаран
Тапталлаах «Киин куорат» хаһыаппыт бүгүҥҥү нүөмэригэр быйылгы «Алампа» аатынан норуот бириэмийэтин «Бастыҥ  ырыа айааччы» лауреата, Саха Өрөспүүбүлүкэтин култууратын туйгуна, үтүөлээх үлэһитэ, самодеятельнай композитор, Саха Өрөспүүбүлүкэтин ырыа айааччыларын түмсүүтүн чилиэнэ, Бүлүү куорат бочуоттаах олохтооҕо Иван Туласыновы кытта кэпсэтиибин ааҕыҥ.   – Иван Иванович, үтүө күнүнэн! Быйыл бэһис сылын норуот номох оҥостубут, таптыыр...
Эргиччи талаан баар киһитэ — Карл Нутчин!
Дьон | 23.11.2023 | 21:00
Эргиччи талаан баар киһитэ — Карл Нутчин!
Бу интервьюга Карл Алексеевич тута сөбүлэспитэ, туох эрэ саамай күндүнү кытта көрсүһэр курдук – оҕо сааһа, үөрэммит сыллара, тапталлаах кэргэнэ, талан ылбыт идэтэ, олоҕо-дьаһаҕа барыта бу биһиги кылгас кэпсэтиибитигэр ахтыллан ааһар. Кини сахалыы сэмэйэ, холкута, муударайа хайдах эрэ сэбиэскэй кэм  дьиҥнээх эр киһитин, саха саарынын, биһиги аҕаларбытын санатта.   Карл Алексеевич...
Афанасий Романов:  «Сорох үлэбин ситэрэргэ үөһэттэн күүс киирэр»
Дьон | 30.11.2023 | 16:00
Афанасий Романов: «Сорох үлэбин ситэрэргэ үөһэттэн күүс киирэр»
Бүгүҥҥү кэпсиир киһим – “СӨ худуоһунньуктарын айар сойууһа” уопсастыбаннай тэрилтэ бэрэссэдэтээлэ, СӨ норуодунай худуоһунньуга, СӨ искусствотын үтүөлээх деятелэ, РФ үтүөлээх худуоһунньуга, Дьокуускай куорат бочуоттаах олохтооҕо Афанасий Афанасьевич Романов. Сэтинньи ыйга Дьокуускай куорат 203-с түөлбэтигэр 24 №-дээх «Сардаана» оҕо саадын кэлэктиибин көҕүлээһининэн уонна төрөппүттэр, уопсастыбаннас өйөбүллэринэн Саха сирин историятыгар бастакы уонна...