12.02.2020 | 11:34

«МЭР» ыҥырар!

«МЭР» ыҥырар!
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Быйыл ахсыс төгүлүн  «МЭР- 2020» дьыалабыай оонньуу саҥа сонун форматынан ыытыллара күүтүллэр.

«Молодежь — энергия развития Якутска» (МЭР) сүрүн сыалынан ыччат кыаҕын, өйүн, көрүүтүн киин куорат социальнай, экономическай сайдыытыгар туһаныы буолар. Ону тэҥэ, дьыалабыай оонньуу түмүгүнэн олохтоох дьаһалта уорганыгар салайар каадырдар резервэлэрэ оҥоһуллар.

2012 сылтан бу оонньууга судаарыстыбаннай сулууспалаахтар, араас тэрилтэлэр исписэлиистэрэ, урбаанньыттар, тыа хаһаайыстыбатын үлэһиттэрэ, орто уонна үрдүк үөрэх устудьуоннара кытыннылар. «МЭР» оонньуу эдэр исписэлиистэри өйүүр, чаҕылхай ыччаты таһаарар, олохтоох дьаһалтаны эдэр, эрчимнээх каадырынан хааччыйыыга үлэлэһэр биир дьоһун бырайыагынан биллэр. Ол курдук, бу оонньуу кыттыылаахтара билигин улуус, куорат, өрөспүүбүлүкэ дьаһалтататын, министиэристибэлэр, араас структуралар салайааччыларынан, исписэлиистэринэн, Арассыыйа атын субъектарыгар кытта тиийэн үлэлии-хамныы сылдьаллар. Холобура, Уһук Илин регионугар өрөспүүбүлүкэ бастайааннай бэрэстэбиитэлин бастакы солбуйааччыта Сергей Протопопов, «Алмазы Анабара» АУо генеральнай дириэктэрэ Павел Маринычев, “Жилкомсервис»  дириэктэрэ Виктория Билоус, Автодорожнай уокурук баһылыга Артур Аргунов уо.д.а. – МЭР кыттыылаахтара.

САҤА СҮҮРЭЭН   Быйыл «МЭР» саҥа форматынан ыытыллаары турар. Тэрийээччилэр 18-35 саастаах дьону кыттарга ыҥыраллар. Кыттыан баҕалаахтар тохсунньу 22 күнүттэн олунньу 28 күнүгэр диэри куораттааҕы Ыччат уонна дьиэ кэргэн политикатын салалтатыгар сайаапкаҕытын тиксэрэҕит. Аадырыстара: Дьокуускай куорат, Хабаров
Уулуссатын, 27/1 дьиэтэ, электроннай  аадырыс: orgkomitetykt@mail.ru Сүүмэрдээһин хас даҕаны түһүмэҕинэн ыытыллар.
САЙААПКА ТУТУЛА Дьыалабыай оонньууга салайар уорганнар эдэр исписэлиистэрэ, судаарыстыбаннай уонна муниципальнай тэриллиилэр үлэһиттэрэ, чааһынай тэрилтэлээх урбаанньыттар, олохтоох дьаһалта исписэлиистэрэ, орто уонна үрдүк үөрэх кыһаларын устудуьоннара кыттар бырааптаахтар. Бу ааттаммыт дьон куорат пропискалаах буолаллара булгуччу ирдэнэр. Урукку сылларга кыттыбыт буоллаххына, хаттаан кыттаар быраабыҥ суох.
ООННЬУУ ТУТУЛА   Манна мустубут кыттааччылар  7  хамаандаҕа  арахсан, социальнай эйгэ, олох-дьаһах коммунальнай хаһаайыстыбатын, урбаан, СМИ, IT-салаата, экономика, айылҕа харыстабыла 2035 сылга диэри хайдах уларыйыай, төһө сайдыай, ханнык таһымҥа тиийиэхпитий, хайдах-туох олохтоох-дьаһахтаах буолуохпутуй диэн ыра санааларын, оҥорон көрүүлэрин холбуу тутан, бырайыактары оҥоруохтара. Хамаандалары өрөспүүбүлүкэ бас-көс дьоно уонна киин куорат баһылыга Сардаана Авксентьева сыаналыаҕа. Финал кулун тутар 13-15 күннэригэр ыытыллыаҕа, бырайыак көмүскээһининэн кыайыылаахтары быһаарыахтара.  

КИИН КУОРАТ ЫЧЧАТА

  • ”МЭР” дьыалабыай оонньуу хас биирдии кыттааччыга элбэҕи биэрэрэ саарбахтаммат. Манна ыччат бэйэтин курдук толкуйдуур, саныыр, сыаналыыр, бары өттүнэн дэгиттэр талааннах дьон кэккэтэтигэр бэйэтин кыаҕын тургутунан көрөр. Биһиги эдэр, кэскиллээх ыччаты хайаан да өйүүбүт. Быйылгы да тэрээһиҥҥэ куораппыт бастыҥ ыччаттара инники олохпут сайдарын, тупсарын туһугар саҥа, сонун бырыайыактары көрдөрүөхтэрэ”, – диир куорат баһылыга  Сардаана Владимировна.

ЫЧЧАТ КЫАҔЫН – ДЬЫАЛАБЫАЙ ООННЬУУНАН

Константин  Соколов, Дьокуускай куораттааҕы Ыччат уонна дьиэ кэргэн бэлиитикэтигэр управление салайааччыта:

—  «МЭР» оонньуу эдэр исписэлиистэри өйүүр, чаҕылхай ыччаты булан таһаарар. Ол эрээри «бу оонньууга кыттыбыт ыччат тойон-хотун буолар” диэн өйдөбүл cыыһа. Оонньууга ким баҕалаах, куораппыт сайдарыгар, олохпут тупсарыгар интэриэстээх ким баҕар кыттар бырааптаах – оскуола үөрэнээччититтэн, устудьуонтан саҕалаан, араас эйгэҕэ үлэлии сылдьар үөрэхтээх исписэлиистэргэ, тэрилтэ салайааччыларыгар тиийэ. Күрэхтэһии түмүгүн барытын куорат дьаһалтата быһаарар. Тэрийээччилэр биһиги киэҥ билиилээх-көрүүлээх ыччаты булан, өйөөн, сайыннаран, куорат сайдыытыгар туһаныахтаахпыт. Ыччакка олус туһалаах оонньуу буолан эрэр диэн эрэнэбин, барыгытын күүтэбит.

ААСПЫТ СЫЛ КЫТТААЧЧЫЛАРЫН  САНААЛАРА

Роберт Иванов, 16 №-ээх орто оскуола уруһуй, черчение учуутала, Дьокуускай куораттааҕы эдэр учууталлар түмсүүлэрин чилиэнэ:

—  Ааспыт сыл кулун тутар ыйга «МЭР» дьыалабыай оонньууга “фиолетовайдар” хамаандаларыгар киирэммин кыттыыны ылбытым. Мин санаабар, МЭР эдэр киһи ис кыаҕын арыйарыгар, саастыылаахтарын кытта билсэригэр, уопут атастаһарыгар, киин куорат сытыы кыһалҕаларыгар биитэр олоххо киирэр саҥа бырайыактарга бэйэтин санаатын этэрэ сүҥкэн суолталаах диэн түмүккэ кэллим. Манна сылдьан билсибит, доҕордоспут саастыылаахтарбын кытта билиҥҥээҥҥэ диэри сибээспитин тутабын. Биһиги хамаандабытыгар баар оҕолор судаарыстыбаннай уонна муниципальнай эйгэҕэ үлэлии сылдьаллар, онон бу оонньуу элбэх киһиэхэ үлэ миэстэтин да буларга көмөлөһөр диэтэхпинэ, сыыспаппын. Хамаандабар олус сытыы толкуйдаах, дьиҥнээхтии дойду инники сайдыытыгар сүрэхтэринэн-быардарынан ыалдьар дьону кытта билсибиппинэн киэн туттабын. Быйылгы тэрээһиҥҥэ өссө күүскэ түмсэн, дойдубут сайдарын, тупсарын туһугар бары кыахпытын, өйбүтүн-санаабытын ууран үлэлиэххэ-хамсыахха, айыахха-тутуохха диэн эдэр-ыччаты  ыҥырабын.

Тимофей Габышев, СӨ стратегическэй чинчийиилэр кииннэрин эдэр исписэлииһэ:

—  Былыырын баччаларга оруобуна сайаапка ыытаммын, «МЭР» дьыалабыай оонньууга кыттар чиэскэ тиксибитим. Бу оонньуу миэхэ элбэх саҥаны, үлэбэр-хамнаспар элбэх ситиһиини биэрбитэ. Аныгы сайдыылаах ыччат маннык тэрээһиннэргэ хайаан да кыттыан наада. Олус күүстээх, тобуллаҕас толкуйдаах дьону кытта билсэммин, санаа атастаһаммын, элбэх түмүк оҥоһуннум. Киһи олоҕун тухары үөрэниэхтээх, биһигини үс күн устата салайар уорган бэрэстэбиитэллэрэ үөрэппиттэрэ. Хас биирдии киһи олоҕо бэйэтиттэн эрэ тутулуктаах, онон бу тэрээһиҥҥэ киин куорат бастыҥ ыччатын кыттыҥ диэн ыҥырабын.

Ираида Хань, Тыа хаһаайыстыбатын академиятын экономика салаатын устудьуона:

  • Мин бэйэм киэҥ эйгэҕэ соччо-бачча тахсар киһи буолбатах этим. Дьонтон кыбыстар, куттанар, этэргэ дылы, “серая мышка» курдугум (күлэр). Дьыалабыай оонньуу кэннэ олоҕум тосту уларыйда. Билигин ДьГТХА активиһа буоллум. Хомойуох иһин, биһиги хамаандабыт бириистээх миэстэҕэ хапсыбатаҕа да буоллар, бэйэбэр эрэл кыымын син биир ылыммытым. Тэрээһин таһымын сүрдээҕин сэҥээрбитим. Манна талааннаах эрэ ыччат кыттар диэн буолбатах, ким кыахтаах, олоххо тардыһыылаах уонна кэлин үчүчэй үлэлээх-хамнастаах буолуон баҕарар киһи эмиэ кыттар. Ааспыт сыл үөрэхпин бүтэрэрбэр миигин үөрэхпэр хайҕаабыттара, «МЭР» ооонньуга кыттыбыт буоламмын, эрэллээхтик дипломмун көмүскээбитим. Быйыл да тэрээһин урукку сыллартан хаалсыа суоҕа дии саныыбын.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Ылланарга айыллыбыт олох
Дьон | 11.10.2024 | 12:00
Ылланарга айыллыбыт олох
Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар.   Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины”  нойосуус билиим»
Дьон | 10.10.2024 | 10:00
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины” нойосуус билиим»
Саха киһитэ тыйаатыры, артыыстары олус ытыгылаан  ылынар ураты көрөөччү. Ол оруоллары ураннык толорор артыыстартан сүдү тутулуктааҕын саарбахтаабаппын. Оннук биир үтүө киһи, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа, Щепкин аатынан Үрдүкү театральнай училище “көмүс выпускнига” Борис Иванович Борисовы кытта өрөгөйдөөх 75 сааһынан сэһэргэстибит.   – Артыыс буолар баҕа санаа оҕо эрдэххиттэн баара дуу? –...
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Дьон | 11.10.2024 | 10:00
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Кинилэр – биһиги дьоруойдарбыт, кинилэр – өлөллөрүн кэрэйбэккэ эйэлээх олох туһугар охсуһаллар, бааһырбыт доҕотторун өстөөх уотун аннынан быыһыыллар, бука бары быраат, убай диэн ыҥырсаллар.   Бу анал байыаннай дьайыы бүттэҕинэ, элбэх кэпсэниэ, элбэх кистэлэҥ арыллыа, ким эрэ ол саҕана кимиэхэ да эппэтэх санаатын дьэ этиэ турдаҕа. Сорох ардыгар киһи дьиибэргиир, итэҕэйиэ...
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Тускар туһан | 17.10.2024 | 12:00
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Судаарыстыба социальнай өттүнэн көмүскэлэ суох нэһилиэнньэҕэ араас суол чэпчэтиилэри көрөр. Оттон ону бары билэбит, бырааппытын толору туһанабыт дуо?  Мантан аллара биэнсийэ уонна онно сыһыаннаах уларыйыылар, чэпчэтиилэр тустарынан санатыһан, быһаарсан ааһыаҕыҥ.   Үлэлиир уонна үлэлээбэт киһи биэнсийэтэ Биэнсийэ күннээҕи наадыйыыны толуйбатын быһыытынан, сынньалаҥҥа тахсан да баран салгыы үлэлии хаалааччы үгүс. Оччотугар кинилэр,...