Массыына атыылаһааччыларга юрист сүбэтэ

Билигин тимир көлөнү атыылаһарга саамай табыгастаах кэм үүннэ. Сайын массыына атыыта элбиир, таларга кыах бэриллэр. Массыынаны атыылаһарга сокуон тугу ирдиирий?

Сандаара Кулаковская – юрист: – Массыына атыытыгар сүрүн докумуон - атыы-эргиэн дуогабара (договор купли-продажи). Ону баттастыгыт да, массыына бас билээччитэ (собственник) уларыйар. Сорох дьон ГИБДД-га тиийэн учуокка туруордахха уларыйар дии саныыр. Оннук буолбатах. Дуогабар баттаһыы уонна харчы бэрсии туспа барар. Ол иһин харчы чахчы илииттэн илиигэ барбытын туһунан эбии хайаан да араспыыска баар буолуохтаах. Мин, кимтэн эрэ бачча харчыны массыына атыытыгар ыллым диэн. Боростуойдук. Мобильнай баанынан ыытыстахха, араспыыска наадата суох буолуон сөп. Мөккүөр үөскээтэҕинэ баан выписката баар буолар. Аны нолуок туһунан. Массыына атыылаабыт киһи дохуоттанар. Дохуот баар буолла да, судаарыстыбабыт 13 % онтон эрэйэр. Ол аата 2020 сылга дохуот киирдэҕинэ, 2021 сылга муус устар ый бүтүөр диэри 3 НДФЛ декларация туттаран, бачча дохуот ыллым, 13 %-на бачча буолар диэн толорон ыытар уонна от ыйын 15 күнүгэр диэри төлүүр. Нолуок 250 тыһыынчаттан элбэх буоллаҕына төлөнөр. Онтон кыра буолла да төлөммөт. Массыынаны 3 сыл устата илдьэ сылдьан баран атыылаатахха, нолуок төлөммөт. Төһө баҕарар сыанаҕа да атыылаа. 3 НДФЛ туттарар наадата суох. Массыынаны 500 тыһыынчаҕа ылан баран, 3 сыл иһигэр 550 тыһыынчаҕа атыылаатахха, нолуок 50 тыһыынчаттан эрэ төлөнөр. Дьиҥнээх барыһа оччо эрэ буоллаҕа. Массыынаны 300 тыһыынчаҕа атыылаатахха, 50 тыһыынчаттан 13 % төлөнөр (250 тыһыынчаттан тахсыбыт сууматтан). Итиннэ барытыгар туоһу буолар дуогабардар баар буолуохтаахтар. Онон урукку дуогабардары мунньа сылдьар оруннаах.