Маҕан бөһүөлэгэ — сайдыы суолунан

Куорат таһынааҕы бөһүөлэктэр кэлиҥҥи сылларга, чахчы да, балысханнык сайда тураллар. Уулусса-суол ситимин өрөмүөнүттэн, саҥа маршрутнай оптуобустар сүүрэ сылдьалларыттан саҕалаан, нэһилиэк аайы хастыы даҕаны социальнай эбийиэги тутуу – өтөрүнэн буолбатах ситиһиилэр.
Ааспыт нэдиэлэҕэ өрөспүүбүлүкэ Ил Дархана Айсен Николаев уонна куорат баһылыга Евгений Григорьев киин уулуссалар өрөмүөннэрин кытта билсэн баран, куорат таһынааҕы Маҕан бөһүөлэккэ ыытыллар оскуола хапытаалынай өрөмүөнүн, тиэргэни тупсарыы үлэтин бэрэбиэркэлээтилэр, итиэннэ өрөспүүбүлүкэҕэ соҕотох сиэмэ хортуоппуй базатыгар ыалдьыттаатылар. 

Ленин проспега балаҕан ыйын 1 күнүгэр арыллыахтаах

«Главстрой» МХТ дириэктэрин солбуйааччы Афанасий Александров иһитиннэриитинэн, бу күннэргэ Дзержинскэй уулуссатыттан Хабаров уулуссатыгар диэри аспаал иккис араҥатын ууруу үлэтэ барар турар.

«Болдьохтон хаалыы суох, бэдэрээтчит «Дорстрой» аспаал иккис араҥатын ууран саҕалаата. Бу нэдиэлэҕэ гранит билиитэлэри ууруу түмүктэниэҕэ. Тупсарыы, сырдатыы үлэтэ атырдьах – балаҕан ыйдарыгар  ыытыллыаҕа»,– диэн дириэктэри солбуйааччы иһитиннэрдэ.

Манна даҕатан эттэххэ, Арассыыйатааҕы норуот фронун бэрэстэбиитэлэ  Дмитрий Паньков Ленин проспегар ыытыллар үлэ куруук хонтуруолга уонна дьон хараҕын далыгар сылдьарын бэлиэтээтэ.

Айсен Николаев бэдэрээтчит тэрилтэҕэ Ленин проспегынан сырыы балаҕан ыйын 1 күнүттэн саҕаланыахтааҕын санатан туран, тупсарыы, сырдатыы үлэтин алтынньы бүтүөр диэри түмүктүүргэ сорудахтаата.

Маҕаҥҥа эмиэ тиэргэн тупсарыллар

Быйыл Дьокуускай куорат үрдүнэн тупсарыллар 21 тиэргэнтэн биирэ Маҕан бөһүөлэгэр баар. Ол курдук, Кыайыы 40 сыла уул., 3 дьиэтин тиэргэнигэр сир кырса уларытыллан, бордюр ууруллан, көрүө туруоруллан эрэллэр. Тупсарыы үлэтин ыытар «Кинг-95» ХЭУо бэрэстэбиитэлэ иһитиннэрбитинэн, атырдьах ыйыгар тренажердар, атын спортивнай комплекстар, ыскамыайкалар аҕалыллан, үлэ балаҕан ыйын 30 күнүн эргин түмүктэниэхтээх. Тутуу график быһыытынан бара турар.

Оскуола өрөмүөнэ күөстүү оргуйар

Ил Дархан уонна куорат баһылыга Маҕаҥҥа бастатан туран орто оскуола хапыталыынай өрөмүөнүн кытта билистилэр. Өрөмүөн үлэтэ бу күннэргэ күөстүү оргуйар. Ол курдук, штукатурка уонна шпаклёвка үлэтэ түмүктэнэн, этээстэргэ көрүдүөр плитката, түннүктэр уурулла сылдьаллар, дьиэ сарайыгар, эркинигэр утеплитель саайыллар, муоста кутуллар. Өрөмүөн үлэтинэн 23 киһи дьарыктанар. Былаан 75% туолан турар. Тутуу бэдэрээтчитэ – «Вертикаль» ХЭУо.
Бэрэбиэркэ кэмигэр төрөппүттэр кэккэ ыйытыылары биэрдилэр уонна оскуола территориятын тупсарыыга, ону тэҥэ спорт оскуолатын тутуу туһунан сурастылар.

Оскуола тиэргэнин тупсарыы чааһыгар баһылык Евгений Григорьев маҕаннарга олохтоох дьаһалтаны кытта ППМИ (Нэһилиэнньэ көҕүлээһиннэрин өйүүр бырагыраама) граныгар сайаапка биэрэн, өрөспүүбүлүкэ уонна куорат бүддьүөттэриттэн үбүлээһини ылыахха сөбүн сүбэлээтэ.

Маны сэргэ кэлэр сылларга куоракка 9 спорт оскуолата тутуллуохтааҕын бэлиэтээтэ.

«Котрус» тыа хаһаайыстыбатын бородууксуйатын дэлэтиигэ инники күөҥҥэ сылдьар

Дьокуускай куорат Маҕан бөһүөлэгин Екатерина Котрус салайааччылаах бааһынай хаһаайыстыбатын өрөспүүбүлүкэҕэ билбэт киһи аҕыйах буолуо. 
Хаһаайыстыба номнуо сүүрбэттэн тахса сыл оҕуруот аһын үүннэриинэн утумнаахтык дьарыктанар. Ол курдук, 2002 сылтан Маҕан сэлиэнньэтин территориятыгар хортуоппуйу, оҕуруот аһын, бурдугу үүннэриинэн дьарыктанар. Баай уопуттаах бөдөҥ кэлэктиип ааспыт 2022 сылтан бастыҥ суортаах хортуоппуй сиэмэтинэн дьарыктанар өрөспүүбүлүкэҕэ соҕотох сертифицированнай хаһаайыстыбанан биллэр. Ол курдук, 2022 сылга Дьокуускай куорат бүддьүөтүттэн сиэмэ хаһаайыстыбатын тэрийиигэ 5 мөл. солк. көрүллүбүт. Онон быйылгы ыһыы хампаанньатыгар 161,8 туонна бастакы көлүөнэ сиэмэ хортуоппуйу атыылаабыттар.
Салайааччы Екатерина Котрус бэлиэтииринэн, быйыл, 2023 сылга, 33 туонна «Ред скарлет» диэн элитнэй суорт хортуоппуйу атыыласпыттар, онон өрөспүүбүлүкэ хаһаайыстыбаларын 150-200 туонна үрдүк хаачыстыбалаах сиэмэ хортуоппуйунан хааччыйар кыахха тахсыбыттар. Ону кытта 55 гектар хортуоппуйу ыһан, 700-тэн тахса туонна үүнүүнү ылары былаанныыллар, оттон бурдугу 309 гектарга ыспыттар. Маны сэргэ 50-тан тахса ынах сүөһүлээхтэр, ол иһигэр 26 ыанар ынах баар.

“Саха сиригэр тыа хаһаайыстыбатын өйүүр бырагыраамалар ситиһиилээхтик үлэлииллэр. Быйыл үлэм өссө тэтимнээх буоларыгар, тыа хаһаайыстыбатын иитинэн ыытыллар бырагыраамалар көмөлөрүнэн 95% субсидиялаах комбайн ыллым», — диэн «Котрус» бааһынай хаһаайыстыба салайааччыта Екатерина Котрус бэлиэтиир.

Ити курдук, куораттан чааска тиийбэт айаннаах бөһүөлэк тэтимнээхтик сайдар, тупсарыллар, салалта да өттүттэн болҕомто куруук баар.

Семён Винокуров хаартыскаҕа түһэриитэ