26.12.2023 | 18:00

Өлүөнэ өрүһү туоруур муоста тутуута 2024 сыл саҥатыттан саҕаланыаҕа

Ил Дархан Айсен Николаев, ахсынньу 22 күнүнээҕи Ил Түмэн Судаарыстыбаннай мунньахха Илдьитигэр иһитиннэрбитинэн, Өлүөнэ өрүһү туоруур муоста тутуута сотору кэминэн, 2024 сыл саҥатыттан саҕаланыаҕа.
Өлүөнэ өрүһү туоруур муоста тутуута 2024 сыл саҥатыттан саҕаланыаҕа
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Ил Дархан бэлиэтээбитинэн, Дойду бэрэсидьиэнэ Владимир Путин сорудаҕынан, 2028 сылга муоста тутар-таҥар үлэтэ түмүктэниэҕэ. «Быйыл бырайыактааһын түмүктэнэн, федеральнай үбүлээһин кээмэйинэн бастакы быһаарыылары ылыннылар. Сир учаастактара чопчуланнылар, инженернай ситимнэр уларытан оҥоһулуннулар. Сүрүн үлэни саҕалыырга барыта бэлэм, чугаһынааҕы ыйдарга муоста тутуута саҕаланыаҕа. Дойду бэрэсидьиэнэ Арассыыйа бырабыыталыстыбатыгар уонна өрөспүүбүлүкэбит бырабыыталыстыбатыгар Өлүөнэ өрүһү туоруур муоста тутуута 2028 сылга түмүктэниэхтээх диэн биэрбит сорудаҕа толоруллуохтаах», – диэн тоһоҕолоон эттэ Айсен Николаев.

Кини бэлиэтээбитинэн, Өлүөнэ өрүһү туоруур муоста илиҥҥи тырааныспар систиэмэтин биир сүрүн эбийиэгинэн буолуоҕа. «Өрөспүүбүлүкэбит Илиҥҥи глобальнай экономическай хамсааһын кыттааччыта буолан эрэрин көрөбүт. Пекиҥҥа буолбут Норуоттар икки ардыларынааҕы форумҥа, бэрэсидьиэн Владимир Владимирович Путин, норуоттар икки ардыларынааҕы саҥа тырааныспар көрүдүөрүн чопчулаабыта, ол иһигэр Саха сиринээҕи. Ол курдук, биһиги  Азия – Чуумпу океан регионун Хотугу муора суолун кытта ситимниэхтээхпит. Онон Өлүөнэ өрүһү туоруур муоста илиҥҥи тырааныспар систиэмэтин биир сүрүн эбийиэгинэн буолуоҕа», – диэн эбэн эттэ регион салайааччыта.

Өлүөнэ өрүһү туоруур муоста дойду Суол үлэтин биэс сыллаах былааныгар уонна Уһук Илин социальнай-экономическай сайдыытын  Национальнай бырагырааматыгар дьоһун бырайыактартан биирдэстэрин быһыытынан киирэн сылдьар.

Өлүөнэ өрүһү туоруур муоста үлэҕэ киирдэҕинэ Саха сиригэр тырааныспар сырыыта 20-тэн 87%-ҥа диэри тупсуоҕа. «Хотугу завозка» бүддьүөт сыллааҕы ороскуота 4,7 млрд солкуобайтан итэҕэһэ суох экономияланыаҕа.

Бырайыак саамай көдьүүстээх механизм – концессия көрүҥүнэн олоххо киирэн эрэр. Итиннэ олоҕуран, чааһынай хапытаал үбүлээһинин көмөтүнэн, бырайыак суһал болдьоххо олоххо киирэр кыахтанар. 2023 сыл балаҕан ыйын 8 күнүгэр, 122 млрд солкуобай суумалаах, муоста уҥа кытыллааҕы тутуутун бырайыагын докумуона судаарыстыбаннай экспертиза сөбүлэҥин ылбыта.  Хаҥас кытылын бырайыактааһын салҕанар, муоста уопсай суумата барыллаан 130 млрд солкуобай курдук.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Ылланарга айыллыбыт олох
Дьон | 11.10.2024 | 12:00
Ылланарга айыллыбыт олох
Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар.   Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Дьон | 11.10.2024 | 10:00
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Кинилэр – биһиги дьоруойдарбыт, кинилэр – өлөллөрүн кэрэйбэккэ эйэлээх олох туһугар охсуһаллар, бааһырбыт доҕотторун өстөөх уотун аннынан быыһыыллар, бука бары быраат, убай диэн ыҥырсаллар.   Бу анал байыаннай дьайыы бүттэҕинэ, элбэх кэпсэниэ, элбэх кистэлэҥ арыллыа, ким эрэ ол саҕана кимиэхэ да эппэтэх санаатын дьэ этиэ турдаҕа. Сорох ардыгар киһи дьиибэргиир, итэҕэйиэ...
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Тускар туһан | 17.10.2024 | 12:00
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Судаарыстыба социальнай өттүнэн көмүскэлэ суох нэһилиэнньэҕэ араас суол чэпчэтиилэри көрөр. Оттон ону бары билэбит, бырааппытын толору туһанабыт дуо?  Мантан аллара биэнсийэ уонна онно сыһыаннаах уларыйыылар, чэпчэтиилэр тустарынан санатыһан, быһаарсан ааһыаҕыҥ.   Үлэлиир уонна үлэлээбэт киһи биэнсийэтэ Биэнсийэ күннээҕи наадыйыыны толуйбатын быһыытынан, сынньалаҥҥа тахсан да баран салгыы үлэлии хаалааччы үгүс. Оччотугар кинилэр,...
Ферум хорсун сырыыларын кэнчээри ыччата умнуо суоҕа
Дьон | 24.10.2024 | 18:00
Ферум хорсун сырыыларын кэнчээри ыччата умнуо суоҕа
2022 сыл алтынньы 19 күнүгэр Ферум Аммосов анал байыаннай дьайыыга эн биһиги туспутугар, дойдутун туһугар сулууспалыы сылдьан олоҕун толук уурбута. Сырҕан бааһы таарыйан, бииргэ төрөөбүт балтын, ону тэҥэ бойобуой доҕорун ахтыыларын чугас дьонугар, ийэтигэр, аймахтарыгар таһаарабыт. Ол ыарахан кэмнэри санаппыппар, бука диэн, алы гыныҥ дуу...   – Саргылаана, бииргэ төрөөбүт хаһыа...