05.06.2020 | 09:11

Кырсаһыт ыттар

Кырсаһыт ыттар
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Илья Ильич  Афанасьев-Алмаас, Дьокуускай куорат:

– Арай биирдэ сааскы күн сандааран турдаҕына, күн уһаан, биир үтүө ылааҥы күн, куорат уулуссатыгар уун-утары оҕо сааһым доҕорун көрсө биэрдим. Уолум, аармыйаттан кэлээт да, сылгыһыттыы баран, аар тайҕаны уһаты-туора сырыы бөҕөнү сылдьыбыт сорсуннаах булчут этэ. Кырдьыгынан эттэххэ, биир куоракка олорбуппут өр буолла даҕаны, көрсүбэтэхпит быдан өр буолбут эбит.

                                                                                                                         – Дорообо, доҕор. Хайа, дойдуҥ диэки бара сылдьыбатыҥ дуо?                                                          – Суох, быйыл барбатым. Табылыннаҕына күһүн, баҕар, бара сылдьыам. Бу эмпэр баран иһэбин, күһүн, саас барар да кыах суох.                                                       – Былырыын кырса биллибит дииллэр этэ, быйыл биллибэтэ буолуо?                                         

– Суох буоллаҕа дии. Урут үстүү сыл арыттаах биллэр быһыылааҕа дии. Кырдьык, били, элбэх кырса биллэр сылын кэннэ сүтэн хаалта дии.

Киһим, бэрт өрдөөҕүнү санаан, чочумча олоро түһээт: “Дьэ, доҕор, миэхэ биир кэпсээнтэн кэпсээн баар, кэпсиибин дуо?” –  диэн баран, кэпсээн киирэн барда.

– Миэхэ биирдэ биир соноҕоһу сыһыттара биэрдилэр. Атаҕар чэпчэкитэ сүрдээх, хаамыылаах даҕаны. Дьэ, биир күн ол соноҕоспунан арыыга сылгы көрө бардым. Били, кырса киирбит дьыла этэ. Бэйэм икки ытым уонна таһынааҕы ыалларым ыттара батыстылар. Үүртэлии сатаатым да, истибэтилэр, барса турдулар. Ол курдук айаннаан иһэн, сыыр тахсыытыгар ыттарым бу сырсан иһэллэр ээ. Дьэ, туохтан куотар буоллахтарай диэн, тохтоон, көрөн олордум. Онтон биирдэ өйдөөн көрбүтүм, иннилэригэр кырсаны сырсан иһэллэр эбит. Дьэ, мин туран, суолу бүөлүү күөйэ турунан кэбистим. Өссө хаһыытааһыннаах эҥин. Кырса, бу ойон кэлэн баран, түөрт ыты эрийэ-буруйа ойуолаан, төттөрү ойдо. Начаас ыккардыгар ыттыын бэйэлиин мэлис гынан хааллылар. Дьэ, мин соноҕос баҕайыны кэннилэриттэн ыытан кэбиспитим, кулгааҕым көннөрү сирилии түстэ. Чочумча буолан баран, туох баар ыттары, кырсалары ситэн, ааһан иһэн көрдөхпүнэ, кырсам хаарга туора ойон эрэрэ, ол кэннэ ыттар ыстаннылар. Мин соноҕоһум үүнүн ытыран кэбиспит, тохтуур диэн аат суох. Айаҕын нэһиилэ ханньары тардан тохтотон баран, төттөрү эргийэн кэллим. Кырсаны түөрт ыт, түөрт аҥыы тардыалыы сылдьар эбит. Хайа тардаллара чугаһаабыт. Били кылбаа маҥан кырса, ханна да суох кып-кыһыл саһыл курдук, хааныгар ньаҕайдаммыт. Хата, тириитин алдьаппатахтар, көннөрү дьөлүтэ ыстаабыттар. Дьэ, ол барыы тэтимнээх этэ. Ыттартан куотан иһэр кырсаны эккирэтэр ыттар, арааһа, муҥутуур кыраайынан сүүрэн истэхтэрэ буолуо ээ, – диэн сылгыһыт доҕорум кэпсээнин түмүктээтэ.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Дьэңкир таас
Сынньалаңңа | 12.03.2023 | 20:00
Дьэңкир таас
Киһи барахсан олоҕун тухары санаатынан салайыллар буоллаҕа. Күннээҕи олох бытархай түгэннэриттэн тиһиллэн олох оҥкула таҥыллар. Кыра да түгэн икки атах олоҕун огдолутара, төлкөтүн түҥнэрэрэ ханна барыай. Оччотугар иннинэн сирэйдээх иинигэр киириэр диэри курус санаа кулута, санньыар санаа саллаата буолан олоҕун моҥуур муҥа дуо? Муунтуйуу.. тууйуллуу... Киһиэхэ ис-иһиттэн иэтэн ииригирдиэх айылаахтык...
Үгэскэ киирбит “Байанай күрэҕэ-2023”
Сонуннар | 18.03.2023 | 20:12
Үгэскэ киирбит “Байанай күрэҕэ-2023”
Төрүт өбүгэбит удьуорун төрдүн ытык ситимин тутаммыт, сардаҥалаах сырдык санаанан салайтаран, өбүгэлэрбит өйүө гынан хаалларбыт үтүөкэн үгэстэрин инники күөҥҥэ тутан, кыһарҕаннаах олохтоох кырыа кыһын кыйданыыта Хатаспытыгар 9-с төгүлүн “Байанай күрэҕин” ыыттыбыт.
Бэйэҕиттэн эрэ тутулуктаах
Сынньалаңңа | 17.03.2023 | 21:00
Бэйэҕиттэн эрэ тутулуктаах
Балаҕан ыйын ортото. Үөрэх маҥнайгы нэдиэлэтэ. Алтыс кылаас үөрэнээччитэ Айыына соччо баҕата суох аа-дьуо кылааһын диэки баран истэ. Сайыҥҥы сынньалаҥтан ситэ тэйэ илик оҕолор сүүрүү-көтүү, мэниктээһин кытаанаҕа.
Каролина Парфенова:  Чопчу Мандары оҥорор сыал суох этэ
Дьон | 18.03.2023 | 14:00
Каролина Парфенова: Чопчу Мандары оҥорор сыал суох этэ
Өрөспүүбүлүкэҕэ биир бастакынан сахалыы куукула оҥоруутунан дьарыктаммыт туспа суоллаах-иистээх ​Каролина Парфенова куукула нөҥүө бэйэм омугум дьүһүнүн, омук быһыытынан таҥаһын-сабын уратытын көрдөрөбүн диэн санаалаах.