Куһу сонуннук астыахха

Тууһаммыт хаппыысталаах уонна дьаабылыкалаах кус

Туох наадата:

1,5 кг (1 уст.) кус;

190 г дьаабылыка;

600 г тууһаммыт (квашенай) хаппыыста; 

150 г эриэппэ луук;

1 ч.нь. аҥаара саахар;

туус, хара биэрэс – бэйэ сөбүлүүрүнэн;

1-2 ост. нь. (20 мл) мас арыыта (ыһаарылыырга).

Маринадыгар:

30 мл мас арыыта;

1 ч.нь. аҥаара саахар;

10 г чеснок;

туус, биэрэс – бэйэ сөбүлүүрүнэн.

Астааһына:

Кус тоҥ сытар буоллаҕына, эрдэ таһааран ириэрэбит. Кытаанах соҕус суортаах дьаабылыканы талар ордук, духуопкаҕа буһарыгар илдьирийиэ суоҕа.

Куспутун үргээн, ыраастаан, ордук сыатын, тириитин ылан быраҕабыт, иһин-таһын үчүгэйдик кичэйэн сууйабыт. Кумааҕы сотторунан куурдабыт.

Иһиккэ мас арыытын, саахары, тууһу уонна биэрэһи холбоон булкуйабыт. Чесногу ыраастаан, бытархай гына кырбаан, арыылаах иһиккэ кутабыт. Барытын үчүгэйдик булкуйабыт уонна бу арыынан куспутун эргитэ сылдьан сотобут. Куһу ас пленкатыгар эбэтэр полиэтилен пакекка суулаан баран, 3-6 чаас холодильникка туруорабыт. Бу кэмҥэ начыыммытын бэлэмниибит. Луугу ыраастаан, кубиктыы быһабыт. Хобордооххо хаалбыт арыыбытын сылытабыт, онно луугу булкуйа-булкуйа саһарчы ыһаарылыыбыт. 

Дьаабылыканы хахтыыбыт, сиэмэтин ылан быраҕабыт уонна кубиктыы быһан баран лууктаах хобордооххо кутан, 1-2 мүн. ыһаарылыыбыт. Онно тууһаммыт хаппыыстабытын эбэбит уонна булкуйабыт, хара биэрэһи, саахары кутабыт. Бытаан уокка быһа холоон 10-15 буһара туруорабыт. Онтон сойута уурабыт.

Бу кэмҥэ духуопкаҕа туттуллар киэпкэ фольганы тэлгиибит. Салгыы хаппыысталаах, дьаабылыкалаах начыыммытын кус иһигэр симэбит, хааллаҕына – анныгар “тэллэх” оҥорон тарҕатабыт. Кус кытыыларын тиис хастар маһынан эбэтэр куукунаҕа туттуллар сабынан туттарабыт уонна үрдүн фольганан сабабыт. Эрдэ 180 кыраадыс итийбит духуопкаҕа 1,5-2 чаас кэриҥэ, бэлэм буолуор диэри буһарабыт. Оһохтон таһаарыахпыт 30 мүн. иннинэ үөһээҥҥи фольгатын ылабыт уонна симэһининэн куспутун сотон баран духуопкаҕа төттөрү угабыт.

Мүөттээх, дьаабылыкалаах, мандариннаах

Туох наадата:

1,5 кг кус;

1-2 төбө чеснок;

туус, биэрэс – бэйэ сөбүлүүрүнэн;

1 ост.нь. мүөт;

1 уст. (150 г) күөх дьаабылыка;

1-2 уст. мандарин (150-200 г);

150 г уҥуоҕа суох чернослив.

Астааһына:

Куспутун үргээн, сууйан баран иһин-таһын тууһунан, биэрэһинэн, илдьиритиллибит чесногунан сотобут.

Мүөтү ыстакаан аҥаара ууга кутан булкуйабыт, бу сиробунан куспутун сотобут уонна кууруор диэри туруорабыт. Онтон дьаабылыканы, мандарины (хахтаабакка, сууйан эрэ баран), черносливы бысталаан, кус иһигэр симэбит. Куспутун өссө биирдэ мүөттээх сиробунан сотобут, духуопкаҕа туттуллар рукавка угабыт.

180 кыраадыс итии духуопкаҕа быһа холоон 1 ч 30-40 мүн. буһарабыт. 1 чааһынан рукавы сэрэнэн хайа быһабыт уонна куспутугар сөп буола-буола мүөттээх сиробу кутабыт.

Кустан дыраһааҥка

Туох наадата:

2 кг кус;

160 г эриэппэ луук;

100 г моркуоп;

40 г чеснок;

2 уст. лавр сэбирдэҕэ;

туус, хара биэрэс – бэйэ сөбүлүүрүнэн;

15 г желатин.

Астааһына:

Куһу үргээн, ыраастаан, сууйан эттиибит. Улахан көстүрүүлэҕэ уган, сабар гына тымныы уу кутан буһара уурабыт, хаппахтаабаппыт. Оргуйдаҕына, күүгэнин баһабыт, уотун аччатабыт уонна чаас аҥаара буһарабыт.

Бу кэмҥэ моркуобу уонна луугу ыраастыыбыт, сууйабыт. Кырбаабакка, бэйэлэринэн көстүрүүлэҕэ угабыт, туус кутабыт. Этэ уҥуоҕуттан арахсыар, буһуор диэри, быһа холоон өссө балтараа чаас бытаан уокка туруорабыт.

Салгыы этин мииниттэн хостуубут, туспа иһиккэ кутабыт. Миинигэр биэрэһи, лавр сэбирдэҕин, чесногу илдьиритэн эбэбит. Миинин өссө биэс мүнүүтэ тэптэрэбит уонна уоттан таһаарабыт. Миинин сиидэлиибит, луугун уонна моркуобун ылан быраҕабыт.

Сиидэлэммит итии мииҥҥэ желатины кутабыт, суураллыар диэри үчүгэйдик булкуйабыт. Хомуогурдаҕына, хос сиидэлиибит.  

Сойбут эти сааһынан синньигэс гына илиибитинэн араарабыт. Кыра дириҥ иһиттэргэ эбэтэр биир улахан иһиккэ үллэрэн уурталыыбыт. Үрдүгэр миинин кутабыт, онтон сойбутун кэннэ холодильникка 4-6 чаас туруора уурабыт.

Биир улахан иһиккэ куппут буоллаххытына, кыра куһуоктарга арааран кутабыт.  

Икки куһу бииргэ

Туох наадата:

2 уст. кус;

туус, хара биэрэс – бэйэ сөбүлүүрүнэн;

6 ост.нь. апельсин сога (сибиэһэйдии ыгыллыбыт);

1 ост. нь. хартыыһа;

2 ост.нь. соевай соус;

1 уст. апельсин;

1 уст. дьаабылыка;

2 ост.нь. мүөт.

Астааһына:

Бастаан маринады бэлэмниибит. Туспа иһиккэ соевай соуһу, хартыыһаны уонна 2 ост.нь. апельсин согун ыган кутабыт уонна барытын үчүгэйдик булкуйабыт, туус, биэрэс эбэбит.

Кустары үргээн, ыраастаан, сууйан, куурдан баран маринадынан дэлэйдик сотобут. Истэрин эбии тууһунан сотобут. Ас пленкатынан суулуубут уонна 12 чаас холодильникка уурабыт. 

Биир куспут начыыннаах буолар. Онуоха дьаабылыканы уонна апельсины сууйан, ыраастаан, бөдөҥ гына кырбыыбыт. Куспутун духуопкаҕа туттуллар хаппахтаах иһиккэ көхсүтүнэн сытыаран баран начыынын иһигэр симэбит. Иккис куһу формаҕа иһинэн сытыарабыт. Иһиттэрин хаппахтаан баран 200 кыраадыс итии духуопкаҕа буһара угабыт. Ол кэмҥэ мүөтү хаалбыт апельсин согун кытта холбуубут, үчүгэйдик булкуйабыт. Начыына суох куһу эргитэн биэрэбит уонна төттөрү уган өссө 45 мүн. буһара угабыт. Ол 45 мүнүүтэнэн кустарбытын иккиэннэрин таһаарабыт. Иһиттэриттэн сыатын-арыытын, симэһинин туспа сүөкүүбүт уонна онон  начыыннаах куһу сыбыыбыт. Начыына суох куһу мүөттээх, апельсиннаах соуһунан сыбыыбыт. Кустарбытын духуопкаҕа хаппахтарын ылан баран төттөрү угабыт, 5 мүн. туруора түһэбит, онтон ылан эмиэ симэһининэн уонна соуһунан сотон, оһоххо угабыт. Итинник 4-тэ-5-тэ хатылыыбыт. 

Духуопкаҕа буспут дьаабылыкалаах кус

Туох наадата:

1 уст. кус;

5-6 уст. дьаабылыка.

Маринадыгар:

200 г майонез;

2 ост.нь соевай соус;

0,5 ч.нь. хмели-сунели тума;

туус, хара биэрэс – бэйэ сөбүлүүрүнэн.

Астааһына:

Куһу үргээн, ыраастаан, иһин-таһын үчүгэйдик сууйабыт, ордук сыатын ылан быраҕабыт. Маринадын бэлэмниибит: онно туттуллуохтаах тумабытын барытын холбуубут, булкуйабыт, онон куспутун иһин-таһын сотобут. Ас пленкатынан суулуубут уонна 12 чаас холодильникка туруора уурабыт. 

Маринадка сыппыт куспутун духуопкаҕа угуохпут иннинэ дьаабылыкабытын сууйабыт, сүрэҕин ылан быраҕабыт, түөрт гына быһабыт. Онтон куһу рукавка угабыт, иһигэр дьаабылыкабытын симэбит, ордуннаҕына, кытыыларыгар уурталыыбыт.

180 кыраадыс итии духуопкаҕа 2 чаас буһарабыт.