25.12.2020 | 17:35

КОРОНАВИРУҺУ АҺАРЫММЫТ ДЬОҤҤО ПСИХОЛОГ СҮБЭТЭ

КОРОНАВИРУҺУ АҺАРЫММЫТ ДЬОҤҤО ПСИХОЛОГ СҮБЭТЭ
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

3-с нүөмэрдээх өрөспүүбүлүкэтээҕи балыыһа (@gau_rkb_3) медицинскэй психолога Матрена Шестакова коронавируһу этэҥҥэ аһарыммыт дьоҥҥо сүбэтэ:

– Коронавируһунан ыалдьан баран аһарыммыт киһи бу ыарыы кэнниттэн кэккэ психологическай кыһалҕалары көрсүөн сөп. Бу дьонтон сорохторугар урут даҕаны уйулҕа кэһиллиитэ баар буолуон сөп, ыарыы кэмигэр бу барыта бэргээн, улаатан тахсар. Коронавирус кэмигэр киһи күүрүүгэ (депрессияҕа) ылларар, туохтан эрэ сэрэнэр, куттанар, стресскэ киирэн хаалыан сөп.

Сорохтор соҕотохсуйаллар, кыраттан ньиэрбинэйдииллэр, эмискэ хомойоллор, эмискэ күлэр-үөрэр буолан хаалаллар.

Утуйар уулара ыһыллыан сөп. Маны тэҥэ утуйар уулара быстах буолан хаалар, сотору-сотору уһукталлар. Хат утуйаллара уустугурар, ол иһин түүҥҥү эрэсиимнэрэ кэһиллэн хаалар. Түүн баттатар буолаллар, куһаҕан түүллэри көрөллөрө элбиир.

Киһи наар туохтан эрэ дьаархана сылдьар, өлөртөн уонна иккистээн коронавируска сыстартан наһаа куттанар. Бу барыта киһи урукку олоҕун укулаатыгар төннөрүгэр ыарахаттары үөскэтэр – куруук күүрүүгэ сылдьан, сатаан сынньаммат, ол иһин сэниэтэ туохха да тиийбэт.

 Маннык түгэннэргэ “когнитивно-поведенческая психотерапия” диэн олус туһалаах. Психология бу салаата ыарыы симптомнарын аһарынарга көмөлөһөр.

Бу үөһэ этиллибит сибикилэртэн ураты, коронавируһу аһарыммыт дьоҥҥо когнитивнай функциялара (информацияны өйдөөн хаалыылара, туохха эмэ болҕомто ууруулара, толкуйдуур тэтимнэрэ) мөлтүүр – ол эрэн бу барыта быстах кэмҥэ буолар. Кэмигэр реабилитацияланнахха барыта ааһар, мэйии үлэтэ чөлүгэр түһэр кыахтаах. 

Мэйии когнитивнай функциятын чөлүгэр түһэрэргэ эрчиллиилэр туһалыахтара. Өйдөөн хаалыыны эрэйэр садаачалар, Шульте таблицатынан мэйиини эрчийии, о.д.а. дьарыктаныҥ.

Оттон үөрэ-көтө сылдьыы, дьоллоох буолуу ырысыаба ханна да суох. Ханнык баҕарар куһаҕан туругу ууну ханар гына утуйан туруу, иҥэмтэлээх аһылык, киһи астынар сөбүлүүр дьарыга киэр кыйдыахтара.

Эти-хааны сымнатар, сылаанньытар эрчиллиилэр туһалаахтар. Чугас, таптыыр дьоҥҥутун, доҕотторгутун кытта үгүстүк алтыһыҥ – маннык көрсүһүүлэр сүргэҕитин көтөҕүөхтэрэ.

Сорох дьоҥҥо сөбүлүүр музыкаларын истэллэрэ, киинэ көрөллөрө, кинигэ ааҕаллара туһалыаҕа. Чэбдигирдэр спордунан дьарыктаныҥ, сибиэһэй салгыҥҥа сылдьыҥ. Киһи бэйэтин этин-сиинин билиэхтээх, организма тугу этэрин истиэхтээх. Дууһа быраастарыгар, психологтарга бараргытыттан, көмө көрдүүртэн толлумаҥ.

СУҺАЛ ПСИХОЛОГИЧЕСКАЙ КӨМӨ НААДА БУОЛЛАҔЫНА

Дьаҥ тарҕаммыт кэмигэр социальнай ситимнэргэ, ордук бассаапка, тарҕанар сонуннартан киһи дьаарханар. Дьон чахчы куттанар уонна туохтан барытыттан сэрэнэр буолла.

Дьиэ кэргэҥҥэ уонна ыччакка социальнай-психологическай өйөбүлү оҥорор киин аһара куттаммыт, ыгылыйбыт, ыксаабыт, санааҕа баттаппыт дьоҥҥо суһал психологическай көмөнү оҥорор. Үрдүк квалификациялаах психологтар уустук кэмҥэ ыгылыйыыттан, стресстэн тахсарга көмөлөһүөхтэрэ.

Суукканы эргиччи быһа линияҕа төлөпүөннүөххэ сөп:

8-800-100-3550 (Республиканский телефон доверия)

8-800-2000-122 (Всероссийский детский телефон доверия)

8-800-100-22-83 (Мобильная кризисная служба).

Эрийэн кэлэргит:

Анонимнай (ааккытын этимиэххитин да сөп);

Буор босхо (ханнык баҕарар суотабай операторыттан эрийии босхо);

Кистэлэҥ (тугу кэпсээбиккитин туора дьон билбэттэр).

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Аан дойдуга урут  суох энциклопедия тахсан эрэр
Сонуннар | 25.05.2023 | 14:00
Аан дойдуга урут суох энциклопедия тахсан эрэр
М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет иһинэн үлэлиир Олоҥхо института “Олоҥхо энциклопедиятын” бастакы туомун бэлэмнээн эрэр.
Кыайыы пааркатыгар 3500 хатыҥ уонна кедр олордуллуоҕа
Сонуннар | 25.05.2023 | 17:22
Кыайыы пааркатыгар 3500 хатыҥ уонна кедр олордуллуоҕа
Сарсын, ыам ыйын 26 күнүгэр, Кыайыы пааркатыгар «Өйдөбүнньүк саада» диэн  аахсыйа чэрчитинэн 3500 хатыҥ уонна кедр мас олордуллуоҕа.  «Өйдөбүнньүк саада» норуоттар икки ардыларынааҕы аахсыйа Арассыыйа Бэрэсидьиэнин 03.07.2020 сыл № Пр-1069 сорудаҕынан кулун тутар 18 күнүттэн бэс ыйын 22 күнүгэр диэри дойду бары регионнарыгар Аҕа дойду Улуу сэриитин кыттыылаахтарын сырдык ааттарыгар...
Спортсменнар 17-с кыбаарталы хомуйдулар
Сонуннар | 25.05.2023 | 18:03
Спортсменнар 17-с кыбаарталы хомуйдулар
Олохтоох дьаһалта Физическэй култуураҕа уонна спорка управлениетын салалтатынан куорат бары оҕо спорт оскуолаларын кэлэктииптэрэ бүгүн, ыам ыйын 25 күнүгэр, Строительнай уокурук 17-с кыбаарталыгар субуотунньуктаатылар. Барыта сүүсчэкэ киһи мустан, 320 куул бөҕү хомуйбуттар. Управление начаалынньыга Эдуард Ефимов бэлиэтииринэн, олохтоохтор даҕаны туора турбатахтар.
Дьокуускайга «Якутск купеческий» форум буола турар
Сонуннар | 27.05.2023 | 00:39
Дьокуускайга «Якутск купеческий» форум буола турар
Саха сирин сайдыытыгар былыргы атыыһыттар тугунан да кэмнэммэт кылааттаахтар. Кинилэр үтүө үгэстэрин бүгүн 20 тыһыынчаттан тахса дьоҕус уонна орто урбаан тэрилтэтэ салҕыыр, оттон бүгүҥҥү тэрээһиҥҥэ киин куорат 150 урбаанньыта кыттыыны ыла сылдьар, диэн бэлиэтээтэ куорат баһылыга Евгений Григорьев «Якутск купеческий» форум-дьаарбаҥка үөрүүлээх аһыллыытыгар.  Бэлиэтээн эттэххэ, «Якутск купеческий» форму-дьаарбаҥка ыам ыйын...