21.01.2024 | 12:00

Киһи дуу? Куукула дуу?

НХМ быыстапкалыыр саалатыгар Санкт-Петербурдааҕы буоска фигуралар түмэллэрин көһө сылдьар быыстапкалара буола турар.
Киһи дуу? Куукула дуу?
Ааптар: Уйгулана БОЧОНИНА
Бөлөххө киир

Буоскаттан оҥоһуллубут фигуралар түмэллэрэ 2000-тан тахса экспонаттаах кэрэ уонна баай кэллиэксийэтинэн киэн туттар. Түмэл бэйэтин мастарыскыайыгар айан-тутан таһаарар фигуралара туох даҕаны күүркэтиитэ суох аан дойдуга биир бастыҥнарынан ааҕыллаллар. Тоҕо диэтэххэ хас биирдии фигураны оҥорорго историктар, антропометристэр, психологтар, скульптордар, худуоһунньуктар, постижердар уонна да атын исписэлиистэр халыҥ аармыйалара бииргэ үлэлээн, чахчы баар киһиэхэ майгыннатан, тыымматы тыыннаах курдук чочуйан таһаараллар. Түмэл уһулуччу кэллиэксийэтин биир кистэлэҥинэн фигуралар 40-ча химическэй компонентан турар ураты буоскаттан оҥоһуллаллара буолар. Ол эбэтэр оҥоһуктар -40-тан +40 кыраадыска диэри тиийэр температураны тулуйуохтарын сөп.

Быыстапкаҕа киирээти кытта кыратык соһуйан ылаҕын: “Ама, бу барыта куукулалар үһү дуо?”. Саала иһигэр төгүрүччү 60-ча “киһи” субу хааман, этэн-тыынан, ыллаан-туойан барыахча турар: бэлиитиктэр Михаил Горбачев, Борис Ельцин, Владимир Путин, Дмитрий Медведев, Барак Обама, Фидель Кастро; артыыстар Джордж Клуни, Мадонна, Майкл Джексон, Бред Питт, Брюс Уиллис; киинэ уонна ойуулук дьоруойдара Нейтири, Шрек, Гарри Поттер, Астерикс уонна Обеликс; ырыаһыттар Владимир Высоцкай, Фредди Меркьюри, Мадонна, Майкл Джексон уонна да атыттар.

Тэрийээччилэр этэллэринэн, фигуралара хаартыскаҕа олоҕуран оҥоһуллубуттар. Онон, төһө даҕаны «куукула» буоллаллар, киһи син биир дьик гынар. Быһыылара-таһаалара киһиэхэ майгыннаан, сибилигин хамсаныахча курдуктар. Оттон мумия фигуратыгар чугаһаатахха, олох даҕаны “хаһыытаан” киирэн барар.

Биллэн турар, сорох фигуралары аныгы кэм киһитэ билимиэн сөп, тоҕо диэтэххэ хас биирдии үйэ, история кэрчик кэмэ бэйэтэ туһунан кумирдардаах, бэлиэ дьоннордоох. Ол эрээри историяны санаан ааһарга бэртээхэй түгэни бэлэхтиир быыстапка диэххэ наада. Өссө биир кэрэхсэбиллээҕинэн фигуралары кытта хаартыскаҕа түһүөххэ сөбүн ааттыахха сөп. Оттон буола турар сонун быыстапка саамай сүрүн быраабыла — илиигитинэн тыытымаҥ.

Быыстапканы олунньу 4 күнүгэр диэри Киров уул., 12 (“Комдрагметалл” дьиэтэ) 2 этээскэ НХМ Быыстапкалыыр саалатыгар күн аайы 10:00-18:00 чч. көрүөххэ сөп.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Ылланарга айыллыбыт олох
Дьон | 11.10.2024 | 12:00
Ылланарга айыллыбыт олох
Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар.   Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...
Тапталга уйдаран
Спорт | 03.10.2024 | 16:00
Тапталга уйдаран
Көҥүл тустууга Герман, Александр, дуобакка Станислав Контоевтар курдук үс аан дойду чөмпүйүөнэ оҕолордоох Степан, Варвара Контоевтар олохторо мүччүргэннээх, көрүдьүөс түгэннэринэн толору. Аҕалара, эһэлэрэ Степан Степанович Горнай улууһун Маҕараһын оскуолатыгар күнүһүн физруктуурун быыһыгар, киэһэ өттүгэр оҕолору тустуунан уонна дуобатынан дьарыктаан, спорка уһуйан, аан дойду алта чөмпүйүөнүн таһаартаабыта улахан ситиһиинэн буолар. Ийэлэрэ,...
Киин куоракка саҥа сквер тутуллуон сөп
Дьон | 05.10.2024 | 14:00
Киин куоракка саҥа сквер тутуллуон сөп
2022 сыл кулун тутар 8 күнэ биһиэхэ ыар сүтүк күнэ этэ, ыраас халлааҥҥа этиҥ эппитинии аймаабыта: ыарахан ыарыы дьүөгэбит Ирина Елизарова сырдык тыынын ылан барбыта.   Чугас киhиҥ, дьүөгэҥ, доҕоруҥ суох буоллаҕына, биллэн турар, бастакынан үйэтитии туhунан санаалар киирэллэр эбит. Кини биллэр, бэйэтэ ааттаах-суоллаах, историялаах, сүгүрүйээччилэрдээх, истээччилэрдээх буоллаҕына, атыннык толкуйдуу да...
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины”  нойосуус билиим»
Дьон | 10.10.2024 | 10:00
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины” нойосуус билиим»
Саха киһитэ тыйаатыры, артыыстары олус ытыгылаан  ылынар ураты көрөөччү. Ол оруоллары ураннык толорор артыыстартан сүдү тутулуктааҕын саарбахтаабаппын. Оннук биир үтүө киһи, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа, Щепкин аатынан Үрдүкү театральнай училище “көмүс выпускнига” Борис Иванович Борисовы кытта өрөгөйдөөх 75 сааһынан сэһэргэстибит.   – Артыыс буолар баҕа санаа оҕо эрдэххиттэн баара дуу? –...