21.01.2024 | 12:00

Киһи дуу? Куукула дуу?

НХМ быыстапкалыыр саалатыгар Санкт-Петербурдааҕы буоска фигуралар түмэллэрин көһө сылдьар быыстапкалара буола турар.
Киһи дуу? Куукула дуу?
Ааптар: Уйгулана БОЧОНИНА
Бөлөххө киир

Буоскаттан оҥоһуллубут фигуралар түмэллэрэ 2000-тан тахса экспонаттаах кэрэ уонна баай кэллиэксийэтинэн киэн туттар. Түмэл бэйэтин мастарыскыайыгар айан-тутан таһаарар фигуралара туох даҕаны күүркэтиитэ суох аан дойдуга биир бастыҥнарынан ааҕыллаллар. Тоҕо диэтэххэ хас биирдии фигураны оҥорорго историктар, антропометристэр, психологтар, скульптордар, худуоһунньуктар, постижердар уонна да атын исписэлиистэр халыҥ аармыйалара бииргэ үлэлээн, чахчы баар киһиэхэ майгыннатан, тыымматы тыыннаах курдук чочуйан таһаараллар. Түмэл уһулуччу кэллиэксийэтин биир кистэлэҥинэн фигуралар 40-ча химическэй компонентан турар ураты буоскаттан оҥоһуллаллара буолар. Ол эбэтэр оҥоһуктар -40-тан +40 кыраадыска диэри тиийэр температураны тулуйуохтарын сөп.

Быыстапкаҕа киирээти кытта кыратык соһуйан ылаҕын: “Ама, бу барыта куукулалар үһү дуо?”. Саала иһигэр төгүрүччү 60-ча “киһи” субу хааман, этэн-тыынан, ыллаан-туойан барыахча турар: бэлиитиктэр Михаил Горбачев, Борис Ельцин, Владимир Путин, Дмитрий Медведев, Барак Обама, Фидель Кастро; артыыстар Джордж Клуни, Мадонна, Майкл Джексон, Бред Питт, Брюс Уиллис; киинэ уонна ойуулук дьоруойдара Нейтири, Шрек, Гарри Поттер, Астерикс уонна Обеликс; ырыаһыттар Владимир Высоцкай, Фредди Меркьюри, Мадонна, Майкл Джексон уонна да атыттар.

Тэрийээччилэр этэллэринэн, фигуралара хаартыскаҕа олоҕуран оҥоһуллубуттар. Онон, төһө даҕаны «куукула» буоллаллар, киһи син биир дьик гынар. Быһыылара-таһаалара киһиэхэ майгыннаан, сибилигин хамсаныахча курдуктар. Оттон мумия фигуратыгар чугаһаатахха, олох даҕаны “хаһыытаан” киирэн барар.

Биллэн турар, сорох фигуралары аныгы кэм киһитэ билимиэн сөп, тоҕо диэтэххэ хас биирдии үйэ, история кэрчик кэмэ бэйэтэ туһунан кумирдардаах, бэлиэ дьоннордоох. Ол эрээри историяны санаан ааһарга бэртээхэй түгэни бэлэхтиир быыстапка диэххэ наада. Өссө биир кэрэхсэбиллээҕинэн фигуралары кытта хаартыскаҕа түһүөххэ сөбүн ааттыахха сөп. Оттон буола турар сонун быыстапка саамай сүрүн быраабыла — илиигитинэн тыытымаҥ.

Быыстапканы олунньу 4 күнүгэр диэри Киров уул., 12 (“Комдрагметалл” дьиэтэ) 2 этээскэ НХМ Быыстапкалыыр саалатыгар күн аайы 10:00-18:00 чч. көрүөххэ сөп.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Дьон | 20.12.2024 | 12:00
Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Олус ыарахан кэпсэтии буолла. Ааҕааччыга тиэрдэр гына суруйуохха наада. Дьоруойум сөбүлэҥин ылыахпын наада. Тоҕо диэтэххэ кини анал байыаннай дьайыыга сылдьыбыт кэрэ аҥаар,  ийэ, медик. Кэпсии олорон ытаатаҕына, сырҕан бааһын таарыйаммын диэн кэмсинэн ылабын, онтон эмиэ чочумча буолан баран салгыыбыт.   Кини позывнойун кистиир, ханна баарын, билигин ханна олорорун эмиэ эппэппит. Сөбүлэһэн...
Валентин Баһылайап: «Эмээхсин өтө көрбүт быһыылаах»
Дьон | 08.12.2024 | 14:00
Валентин Баһылайап: «Эмээхсин өтө көрбүт быһыылаах»
Биһиги ортобутугар араас дьылҕалаах, үлэлээх-хамнастаах, дьарыктаах дьон элбэх. Хас биирдии киһи син биир туох эрэ уратылаах, талааннаах, киһи кэрэхсиир кэпсээннээх. Биир оннук киһини кытта сэһэргэспиппин ааҕааччыларбар тиэрдиэхпин баҕарабын.   — Валентин Титович, кэпсэтиибитин билсиһииттэн саҕалыахха. — Бэйэм Сунтаартан төрүттээхпин, Хатырыкка олохсуйбутум 44 сыл буолла. Хадан нэһилиэгэр 1951 сыллаахха төрөөбүтүм. Бииргэ төрөөбүт...
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сонуннар | 14.12.2024 | 13:15
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сиэн көрө куоракка кыстыыбын. Күн аайы оптуобуһунан оҕобун оскуолаҕа илдьэбин-аҕалабын. Быйыл, дьэ, этэргэ дылы, үйэ тухары хамсаабатах маршруттарга уларыйыылар таҕыстылар. Бассаапка үөхсэн туох туһа кэлиэй, төттөрүтүн, дьону күөртээн эрэ биэрии курдук. Ол иһин бу турунан туран Дьокуускай куорат сахалыы тыллаах хаһыатыгар санаабын тиэрдэргэ соруннум.  Бииринэн, нэһилиэнньэбит ахсаана күн-түүн улаата турар....