20.09.2021 | 16:30

Кэлэр ыйга биэнсийэлээхтэргэ эбии төлөбүр көрүллэр

Кэлэр ыйга биэнсийэлээхтэргэ эбии төлөбүр көрүллэр
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Сылын аайы, үгэс быһыытынан, алтынньы 1 күнүгэр Аҕам саастаах дьон күнэ бэлиэтэнэр. Быйыл ити күнү көрсө регионнааҕы былаастар биэнсийэлээхтэргэ эбии төлөбүрү көрөллөр. Төлөбүр кээмэйэ Арассыыйа үрдүнэн биир тэҥ буолбат, хас биирдии регион аайы тус-туһунан буолуохтаах. Эбии төлөбүр кээмэйэ биэнсийэлээх сааһыттан, инбэлииттээҕиттэн, ханнык региоҥҥа олороруттан уонна олохтоох тэрилтэлэргэ үлэлиириттэн тутулуктаах.
Итини сэргэ, 2021 сыл алтынньы 1 күнүттэн, Арассыыйаҕа 3,7%-нынан байыаннай биэнсийэ үрдүүрэ күүтүллэр. Эбии төлөбүрдэри саастарынан эбэтэр хантараагынан сулууспалаабыттар ылаллар, урут Росгвардия, ИДЬМ, ЫБММ, ФСБ, ФСИН уо.д.а. биэдэмистибэлэргэ үлэлээбит гражданнар.
Уһук Хотугу уонна онно тэҥнэһэр регионнарга үлэлээбит дьон биэнсийэлэрэ эмиэ үрдүөхтээх. Манна сүрүн болҕомто үлэ ыстааһыгар ууруллар. Ол курдук дьахталларга – 20, эр дьоҥҥо – 25 сыл ыстаас ирдэнэр.
Биэнсийэ Пуондата иһитиннэрбитинэн, сотору кэминэн өлбүт кэргэттэрин биэнсийэлэрин огдообо хаалбыт дьон, бэйэлэрин биэнсийэлэрин оннугар (бэйэлэрин биэнсийэлэрин кээмэйэ кыра буоллаҕына) ылар кыахтаналлар. 
Ол эрэн бу сокуоҥҥа хааччахтааһын баар. Ол курдук, хотугу эбэтэр тыа сирин ыстааһынан биэнсийэҕэ барбыт дьон өлбүт кэргэттэрин оннуларыгар биэнсийэ эбии төлөбүрдэрин ылбаттар. 
2022 сыл тохсунньу 1 күнүттэн, тыа сириттэн куоракка көспүт биэнсийэлээхтэргэ, тыа сиригэр олороллорун иһин эбии харчы төлөбүрүн чөлүгэр түһэриэхтэрин сөп буолар. 
Биир кэлим төлөнөр суумматтан 25 %-на отуттан тахса сыл тыа хаһаайыстыбатыгар үлэлээбит уонна билигин да онно олорор дьоҥҥо бэриллэр.
Биэнсийэ икки сүрүн чаастан турар – страховой уонна мунньуу чаастан. Сүрүн өттүнэн страховой биэнсийэ буолар. Биллэрин курдук, үлэ биэрээччи үлэһит хамнаһыттан Биэнсийэ Пуондатыгар бырыһыан ыытар. Ол барбыт бырыһыан кэлин биэнсийэ быһыытынан төннөр. Биэнсийэ мунньуу чааһа – үлэһит анал усчуотугар мунньуллар, үлэ биэрээччи Биэнсийэ Пуондатыгар ыытар харчытыттан. 
Санатан эттэххэ, 2014 сылтан биэнсийэ мунньуу чааһа «тоҥоруллан», билигин үлэ биэрээччи туох баар ыытар бырыһыаннара биэнсийэ страховой чааһыгар түһэ тураллар.

Сонуннар

25.07.2024 | 12:00
Сокуон-тойон

Ордук ааҕаллар

Мария Мигалкина:   «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Дьон | 19.07.2024 | 10:00
Мария Мигалкина: «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Мин бүгүн ааҕааччыларбар, ордук хаһаайкаларга, 35 сыл үлэлээбит уопуттаах агроном, билигин биэнсийэлээх, дойдутугар сайылыы сылдьар Мария Семеновна Мигалкинаны кытта тэлгэһэтигэр тиийэн, үүнээйитин, сибэккитин көрө-көрө, дуоһуйа, астына кэпсэттим.   Сибэккигэ уоҕурдууну хото туттабын Бастатан туран ааҕааччыларга циния диэн сибэкки туһунан кэпсиэҕим. Урут биһиги “Циния обыкновенная” диэни олордор этибит, билигин “Циния кустовая” диэн...
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Дьон | 19.07.2024 | 12:00
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Арассыыйа үөрэҕириитин туйгуна, Саха сирин үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, хас да кинигэ ааптара Изабелла Ильинична Попова бүгүн өрөгөйдөөх үбүлүөйүн көрсө өссө биир кинигэтин сүрэхтиир. Дьэ, кырдьык, сүрэхтиир... Сүрэҕин сылааһын иҥэрбит кинигэтин!   Ахтар-саныыр дьүөгэлэрим, Аламаҕай сэгэрдэрим, Саһарҕалаах сарсыардабын Сандаарытар куоларым!   Сүр... Сүрэх, сүрдээх, сүрэхтиир... Сахабыт тыла барахсан тугун бэрдэй! Биир тылтан силистэнэн-мутуктанан...
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Сонуннар | 22.07.2024 | 14:00
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Ойуур баһаара – дьоҥҥо, кыылларга, окко-маска, үүнээйигэ улахан охсууну оҥорор. Ойуур хаһаайыстыбатын сулууспатын биир кэлим төлөпүөнэ: 8-800-100-94-00 Саха Өрөспүүбүлүкэтин ойуур хаһаайыстыбатын регионнааҕы диспетчерскэй сулууспата: 8(4112)44-74-76, 8(4112) 44-77-76 Маны таһынан оройуоҥҥутугар ойуур хаһаайыстыбатыгар эбэтэр лесничествоҕа биллэриэххитин сөп.  Ойуур баһаарын таһаарыыга буруйдаах киһи туһунан кырдьыктаах иһитиннэриини биэрбит гражданиҥҥа 10 тыһыынчаттан 50 тыһыынчаҕа...
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Сонуннар | 15.07.2024 | 14:00
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын 2№-дээх дьиэтигэр Мелиорация уобалаһыгар уонна тыа хаһаайыстыбатын уунан хааччыйыыга судаарыстыбаннай управление тэриллибитэ 75 сылынан үөрүүлээх мунньах буолан ааста. «Саҥа тэриллэригэр баара суоҕа икки-үс испэлиистээх тэрилтэ 70-80 сылларга баараҕай мелиоративнай үлэлэри ыытар бөдөҥ салааҕа кубулуйбута. Мелиорацияҕа уонна уу хаһаайыстыбатыгар бүтүн министиэристибэ тэриллибитэ. Тыа хаһаайыстыбатын култуураларыттан өлгөм үүнүүнү ылары...