07.04.2023 | 16:00

Казаҥҥа астыыбыт

Кэнники кэмҥэ маҕаһыыҥҥа казан арааһа атыыланар, онно дьон саха саныырын-санаабатын бары астыыр буоллулар. Илиҥҥи дойдулартан, Орто Азияттан кэлбит иһит, кырдьык, бары өттүнэн табыгастаах. Бүгүн ааҕааччыларбытыгар казаҥҥа астанар судургу уонна тотоойу ас ырысыабын бэлэмнээтибит.
Казаҥҥа астыыбыт
Ааптар: Айыына КСЕНОФОНТОВА
Бөлөххө киир

Оджахури

Туох наадата:

1 кг ынах этэ;

1 кг хортуоппуй;

3 уст. эриэппэ луук;

6 уст. помидор;

1-дии тутум базилик, кинза уонна укуруоп (бэйэ сөбүлүүрүнэн да буолуон сөп):

5 тиис чеснок;

600 мл мас арыыта;

хмели-сунели, паприка уо.д.а. тума.

Астааһына:

Эти уонна оҕуруот аһын орто, чесногу, күөх үүнээйини бытархай гына кырбыыбыт. Казаҥҥа мас арыытын кутан, хортуоппуйу 10 мүн. булкуйа-булкуйа ыһаарылыыбыт, онтон атын иһиккэ сүөкээн, туора уурабыт. Салгыы эти эмиэ итинник сырдьыгынатабыт, онно луугу эбэбит. Сымнаабытын кэннэ хортуоппуйу кутабыт, тумалыыбыт уонна 15 мүн. буһара уурабыт. Салгыы атынын кутабыт уонна казаны хаппахтаан, 5-7 мүн. бүлүүдэбит бэлэм буолуор диэри буһарабыт.

Ыыһаммыт халбаһылаах хортуоппуй

Туох наадата:

600 г ыыһаммыт халбаһы (“Охотничьи”);

1,5 кг хортуоппуй;

2 эриэппэ луук;

2 болгар биэрэһэ;

4 өлүү чеснок;

1 тутум күөх үүнээйи;

тума – бэйэ сөбүлүүрүнэн.

Астааһына:

Хортуоппуйу тэҥ гына, халбаһыны – төкүнүктүү, луугу – тиэрбэстии, биэрэһи соломолуу, күөх үүнээйини, чесногу бытархай гына бысталыыбыт. Казаҥҥа оргуйа турар арыыга хортуоппуйу 10 мүн. ыһаарылыыбыт. Онтон тума арааһын кутан баран, өссө 10 мүн. сырдьыгынатабыт уонна атын иһиккэ сүөкээн, туора уурабыт. Казаҥҥа халбаһыны биэрэһи, луугу кытта саһарыар диэри ыһаарылыыбыт. Онтон хортуоппуйу кутан, барытын холбуу булкуйан, 5-7 мүн. буһарабыт. Уоттан таһаарыах иннинэ чесногу уонна күөх үүнээйини табыгынатабыт. 

Плов

Туох наадата:

1,5 кг ынах эбэтэр бараан этэ;

700 г рис;

700 г моркуоп;

400 г эриэппэ луук;

1 ыст. мас арыыта;

1 ост. нь. зира;

3 төбө чеснок;

тума – бэйэ сөбүлүүрүнэн.

 

Астааһына:

Эти бөдөҥ гына кырбаан баран казаҥҥа саһарыар диэри ыһаарылыыбыт. Кыратык уу эбэн, тума кутан баран буһарабыт. Онно оҕуруот аһын кырбаан баран булкуйабыт уонна 15 мүн. буһарабыт. Ол үрдүгэр эрдэ сууйуллубут риһи тэҥ гына кутабыт, булкуйбаппыт. Чесногу батары анньабыт уонна үрдүн сабарын курдук (быһа холоон икки тарбах) ууну кутабыт. 15-20 бүтэй хаппахтаах туруоран буһарабыт.   

Тушенкалаах гречка

Туох наадата:

3 ыстакаан гречка;

6 ыстакаан уу;

1,5 кг тушенка;

3 эриэппэ луук;

3 моркуоп;

100 мл мас арыыта;

тума.

Астааһына:

Оргуйбут мас арыытыгар луугу, моркуобу бөдөҥ гына кырбаан баран аҕыйах мүнүүтэ сырдьыгынатан ылабыт. Онно гречканы, ууну кутабыт уонна буһуор диэри туруорабыт. Буһуо 5 мүн. иннинэ тушенканы уонна туманы кутабыт, булкуйабыт.

Сибиинньэ эттээх, оҕуруотастаах рагу

Туох наадата:

1 кг сибиинньэ этэ;

5 хортуоппуй;

1 баклажан;

3 эриэппэ луук;

2 моркуоп;

4 помидор;

7 өлүү чеснок;

100 мл мас арыыта;

900 мл уу;

тума – бэйэ сөбүлүүрүнэн;

өссө атын оҕуруот аһын эбиэххэ сөп.

Астааһына:

Барытын бэйэ сөбүлүүрүнэн кырбыыбыт. Эти луугу кытта мас арыытыгар ыһаарылыыбыт, 50 мл ууну эбэбит уонна 10 мүн. хаппахтаах туруоран буһарабыт. Онтон моркуобу эбэн, өссө 10-15 мүн. туруора түһэбит. Салгыы атын оҕуруот аһын кутан, тумалаан, уулаан баран 1 чаас курдук бүтэй хаппахтаах казаҥҥа буһарабыт. Сөп буола-буола булкуйан биэрэбит.

Горуох миинэ

Туох наадата:

4 л уу;

500 г горуох;

2 бааҥка тушенка;

200 г ыыһаммыт халбаһы (грудинка о.д.а. буолуон сөп);

2 хортуоппуй;

1 эриэппэ луук;

1 моркуоп;

5 өлүү чеснок;

тума.

Астааһына:

Горуоҕу эрдэ сууйан, ууга илитэ уурар ордук. Казаҥҥа ууну оргутабыт, онно  горуоҕу кутан 30 мүн. буһарабыт, тахсар күүгэнин баһабыт. Онно хортуоппуйу уонна моркуобу кырбаан кутабыт. 15 мүнүүтэнэн луугу, ыыһаммыт халбаһыны, тушенканы уонна туманы эбэбит. Горуоҕа илдьирийиэр диэри буһарабыт. Бүтэһиккэ чесногу кутабыт.  

Сибиинньэ этиттэн плов

Туох наадата:

1,5 кг сибиинньэ этэ;

2 ыстакаан рис;

150 мл мас арыыта;

5 эриэппэ луук;

5 моркуоп;

2 төбө чеснок;

араас тума – бэйэ сөбүлүүрүнэн.

 

Астааһына:

Сибиинньэ этин орто гына кырбыыбыт. Риһи сууйан, 20 мүн.ууга туруорабыт. Казаҥҥа арыыны күүстээх уокка сылытабыт уонна эти сүмэһинэ сүтүөр диэри ыһаарылыыбыт. Онно луугу, моркуобу эбэбит уонна булкуйа-булкуйа сырдьыгынатабыт. Тууһу, туманы кутабыт, чесногу уурабыт уонна уотун аччатабыт. Казаҥҥа риһи тэҥнээн, тарҕатан кутабыт, булкуйбакка, быһа холоон биир тарбах сабарын курдук, үрдүгэр оргуйбут ууну кутабыт. Чаас аҥаарынан плову булкуйуохха уонна иһиттэргэ кутуохха сөп. 

Сордоҥ миинэ

Туох наадата:

0,8 кг сордоҥ;

3 л уу;

3 уст. хортуоппуй;

2 уст. моркуоп;

2 уст. эриэппэ луук;

туус – бэйэ сөбүлүүрүнэн;

1 ч.нь. төкүнүк хара биэрэс;

күөх үүнээйи;

 

Астааһына:

Сордоҥу сууйабыт, ыраастыыбыт, өлүүлэргэ араарабыт. Кутуругун уонна төбөтүн туһанымыахха сөп. Казаҥҥа балыгы уулаан, оргуйуор диэри туруорабыт. Хортуоппуйу хахтаан, орто гына кырбыыбыт. Луугу, моркуобу бэйэ сөбүлүүрүнэн быһабыт уонна мииҥҥэ кутабыт. Тууһу, биэрэһи кутабыт уонна булкуйан баран, 40 мүн. буһарабыт. Тэриэлкэлэргэ кутарбытыгар күөх үүнээйини табыгынатабыт.

Бүтэйдии буспут сибиэһэй хортуоппуй

Туох наадата:

1 кг бытархай сибиэһэй хортуоппуй;

1 төбө чеснок;

1 тутум укуруоп;

100 мл мас арыыта.

Астааһына:

Сибиэһэй хортуоппуйу кичэйэн сууйабыт. Казаҥҥа мас арыытын оргутабыт уонна хортуоппуйу кутабыт. Булкуйа-булкуйа, 20 мүн. бытаан уокка буһарабыт. Онтон чесногу эбэбит уонна 5-7 мүн. өссө туруора түһэбит. Салгыы укуруобу табыгынатабыт уонна 5 мүн. бүтэй хаппахтаах буһарабыт. 

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Тупсаҕайдык тэринэн олоруу быраабылата хас биирдии эргиэн эбийиэгэр сыһыаннаах
Сонуннар | 22.05.2023 | 19:51
Тупсаҕайдык тэринэн олоруу быраабылата хас биирдии эргиэн эбийиэгэр сыһыаннаах
Дьокуускай куорат Думаатын быһаарыытынан ылыныллыбыт Тупсаҕайдык тэринэн олоруу быраабылата (№ 477-НПА от 30.06.2021) эргиэн стационарнайа суох эбийиэктэрин хаһаайыттарын турар сирдэрин территориятын тупсарары уонна ыраастык тутары эбээһинэстиир.  Ол эбэтэр хаһаайын манна булгуччу бөх быраҕар миэстэни тэрийиэхтээх, ол уурунатын күннэтэ хомуйуохтаах, эбийиэгин таһыгар бөх тоҕор контейнер туруоран, тэрилтэтин аатын, урбаанньыт аатын, араспаанньатын...
Поярков уулуссатын өрөмүөнэ саҕаланна
Сонуннар | 20.05.2023 | 12:36
Поярков уулуссатын өрөмүөнэ саҕаланна
Өрөмүөннэнэр кэрчик 1846 м кэриҥэ усталаах. Үлэ болдьоҕо - 2023 сыл ахсынньы 1 күнэ. Өрөмүөн үлэтигэр массыына турар стоянкалары, парковкалары, оптуобус тохтобулларын, уу лотуоктарын, тротуар уонна уулусса лаампатын туруоруу киирэр.
Тупсарыллыбыт тиэргэннэри бэрэбиэркэлээһин салҕанар
Сонуннар | 22.05.2023 | 16:05
Тупсарыллыбыт тиэргэннэри бэрэбиэркэлээһин салҕанар
«Уһук Илиҥҥэ - 1000 тиэргэни» федеральнай бырайыагынан тупсарыы үлэтэ былырыын Киин уокурукка Короленко уул., 21, 21/1, 19/1 уонна Промышленнай уокурукка Сэбиэскэй Аармыйа 50 сыла уул., 23 дьиэлэр тиэргэннэригэр ыытыллыбыта.  Чуолаан Короленко, 21, 21/1, 19/1 дьиэлэр тиэргэннэригэр «Основа» ХЭТ бэдэрээттээх тэрилтэ күүһүнэн аспаал, дьоҕус архитектурнай пуормалар, оонньуур уонна спордунан дьарыктанар балаһааккалар...
Кинилэр биһиги туспутугар — биһиги кинилэр тустарыгар!
Сонуннар | 24.05.2023 | 14:27
Кинилэр биһиги туспутугар — биһиги кинилэр тустарыгар!
Анал байыаннай дьайыыга сылдьар, дойдуларыгар этэҥҥэ төннөн кэлбит хоһуун уолаттарбытыгар өрөспүүбүлүкэ салалтата, биир дойдулаахтара, Арассыыйа араас куораттарыгар олорор волонтер хамсааһыннар олус күүскэ өйөбүл буолалларын, көмөлөһөллөрүн бука бары истэ, билэ, ааҕа олоробут. Бу соторутааҕыта эрэ тыылга сылдьар уолаттар, эр дьон сөмөлүөтүнэн Ньукуолуну баттаһа дойдуларын кустарын кэһии гынан ыыттылар.  Чахчы да, киһи...