21.07.2022 | 16:00 | Просмотров: 710

Ханна уонна хайдах сөтүөлүөххэ сөбүй?

Дьэ, өҥүрүк куйаас күннэр тураллар. Онон дьон үксэ киин куоракка уонна куорат таһынааҕы нэһилиэктэргэ сөтүөлүүр сирдэри сураһар.
Ааптар: Айталина Софронова
Бөлөххө киир

Куорат сөтүөлүүр пляһа – 202-с оройуоҥҥа

Биллэрин курдук, Дьокуускай куорат үрдүнэн биир эрэ официальнай пляж баар – 202-с микрооройуоҥҥа. Пляж официальнайдык от ыйын саҥатыгар эрэ арыллыбыта. «Куорат баанньыктара” МУТ көрөр-истэр. Сарсыардаттан киэһээ 21.00 чааска диэри үлэлиир. Быыһааччылар дьуһуурустубалыыллар, бэрээдэги кэтиир харабыллар бааллар. 

Маны таһынан Дьокуускай куорат тулатыгар хас да  улахан “дьиикэй пляж” баар: 202-ис микрооройуон боротуоката, Күөх хонууга сааскы халаантан баһыллан хаалар уу, Сэргэлээх күөлэ, Пригороднай сэлиэнньэтин боротуоката (Петуховка), Мархаҕа баар Соленка күөл, Үрүҥ Күөл, Тулагы Киллэм, Хатыҥ Үрэх, Жатай боротуокалара, Хомустаах күөлэ, Атласовтар күөллэрэ, Хатас даамбата о.д. а. 

Куйаас күннэргэ манна барытыгар сөтүө диэн күүстээҕэ буолар. Маннык «дьиикэй пляжтар» куттал суох буолуутун уонна санитарнай-эпидемиологическай ирдэбиллэргэ эппиэттээбэттэрэ сорох дьону тохтоппот. Холобур, ирдэбилгэ эппиэттээбэт сөтүө сиригэр сылдьан ууну ыйыһыннахха, ис инфекциятын эбэтэр энтеровируснай инфекцияны хабыахха сөп. Маннык инфекциялар араастара наһаа элбэх буолан, киһи аайы араастык киирэр. Сөтүө уутуттан гепатит А-ны, паразиттары кытта хабыахха сөп. 

Көҥүлэ суох сиргэ сөтүөлээһин иһин ким да ыстарааптыыр кыаҕа суох – барыта бэйэлэрин эппиэтинэстэригэр.

Маны сэргэ куорат дьоно оҕолорун фонтаннарга сөтүөлэтэллэрэ «үгэскэ» кубулуйда. Фонтан – куораты тупсарар култуурунай тутуу. Салгыны сиигирдэргэ, турар сирин көстүүтүн кэрэтитэргэ аналлаах. Фонтан – сөтүөлүүр сир буолбатах! Аны туран, фонтан уута элбэхтик саҥардыллыбат, ыраастаммат буолан, кирдээх. Онон киһи доруобуйатыгар муҥутуур кутталлаах! Тымныйыахха, ис сүһүрүүтүн, тыынар уорганнар ыарыыларын, конъюктивит, энтеровируснай, ротавируснай инфекция курдук ыарыылары, А гепатиты кытта хабыахха сөп. Маны таһынан фонтан киһи сөтүөлүүрүгэр анамматах тутуу буолан, түгэҕэ халтархай, онон охтон эчэйиини дэбигэстик ылыахха сөп. Фонтан үксэ электричествоҕа холбонор – ол эмиэ сэрэхтээх. 

Онон, фонтан куйаастан быыһанар сөтүөлүүр сир буолбатаҕын өйдүөххэ наада!

Ууга сэрэхтээх буолуҥ

Сайыҥҥы өҥүрүк куйаас күннэргэ сөтүөлүүртэн ордук туох кэлиэй?! Ол эрэн, этэргэ дылы, таҥара сэрэҕи таптыыр. 

Статистика көрдөрөрүнэн, дойду үрдүнэн сыл аайы 10 тыһыынчаттан тахса киһи ууга былдьанар. Сөтүөлүүр сатаан харбаабат дьоҥҥо эрэ сэрэхтээх буолбатах. Ханнык баҕарар киһи, ордук билбэт сиригэр, сэрэнэн сылдьыахтаах. 

Биллэн турар, олох үчүгэйдик харбыыр киһи бэйэтигэр эрэллээхтик сылдьар. Ыксал тирээтэҕинэ, тимирэн эрэр да киһини быыһыан сөп. 

Ууга былдьаныы сүрүн төрүөттэринэн манныктары ааттыыллар:

1. Сатаан харбаабат буолуу;

2. Итирдэр утахтары иһии;

3. Оҕолору көрүүтэ-истиитэ суох хаалларыы;

4. Ууга сэрэҕэ суох сылдьыы.

 

Статистика этэринэн, ууга үксүгэр 16 саастарын ситэ илик оҕолор былдьаналлар эбит. Онон сөтүөлүү бардахха оҕолору хонтуруоллуур, бэйэлэрин эрэ ыыппат ордук. Ууга мэниктээһин, сэрэҕэ суох үөскэ киирии хомолтолоох түбэлтэҕэ тиэрдиэн сөп.

 

*Сөтүөлүү сылдьан сэрэтэр бэлиэлэр анараа өттүлэригэр харбыыр көҥүллэммэт; 

*Катердар, гидроцикллар, мотуордаах тыылар диэки сөтүөлээмэҥ, эргийэ турар тэрилгэ (винталарга) киирэн биэриэххитин сөп.  

*Билбэт уугутугар үөһэттэн ыстанан кииримэҥ. 

*Ыраах харбаамаҥ, төннөргүтүгэр күүскүт тиийиэ суоҕун сөп. Сылайдаххытына, көхсүгүтүгэр сытан сынньана түһүҥ. 

*Уу эргииригэр түбэстэххитинэ, салгынна эҕирийэн баран, ууга киирэн ылаат, күүскэ туора харбыы сатааҥ.

*Сүүрүк илдьэ бардаҕына аа-дьуо биэрэк диэки устуҥ. 

*Үрүллүбүт матарааска устумаҥ, тыал эбэтэр сүүрүк ыраах илдьэн, матарааскыт тэстиэн сөп. 

*Элбэх оҕону илдьэ сылдьар буоллаххытына, бастаан ууга хайдах сылдьыллыахтааҕын өйдөтүҥ. Сатаан харбаабат оҕолору курданалларыгар эрэ диэри ууга киллэриҥ.

*Сөтүөлүүргэ саамай табыгастаах кэм – сарсыарда эбэтэр киэһэ. Уу сылааһа 17-19° кыраадыстан намыһах буолуо суохтаах. Эмискэ наһаа өр сөтүөлээбэккэ, кыра-кыралаан уһатан, 15-20 мүнүүтэҕэ тиэрдэр үчүгэй диэн сүбэлииллэр. 

*Арыгылаан баран сөтүөлээбэт буолуҥ! Испит киһи сэрэҕин сүтэрэр, хамсаныыта мөлтүүр, тулалыыр эйгэтигэр сатаан салайыммат. Куйаас салгын, «итийбит» эт-хаан уонна тымныы уу температуралара араастаһан, ууга киирэн баран иҥиир тардыан сөп.

* Уу көлөтүн сүүрдээччилэр, балыксыттар быыһыыр сэлиэччиктэри ыларгатын умнумаҥ! Оҥочоҕо баар хас биирдии киһиэхэ быыһыыр сэлиэччик тиксиэхтээх.

 

Суһал сулууспа биир кэлим нүөмэрэ:

112

Быыһыыр сулууспа дьуһуурунайа:  

(4112) 45-90-19

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Анастасия: «Эмп эрэ көмөтүнэн утуйабын»
Дьон | 01.11.2025 | 10:00
Анастасия: «Эмп эрэ көмөтүнэн утуйабын»
Хайа баҕарар ийэ оҕотун туһунан кэпсииригэр долгуйар, ыксыыр, этиэҕин да умнан кэбиһэр. Бэйэҕитигэр оҥорон көрүҥ: оҕоҥ дойдутун туһугар анал байыаннай дьайыыга сылдьар, сибээскэ куруук баар буолбат, утуйар ууҥ көтөр, куруук кэтэһэ-манаһа сылдьаҕын, арааһы саныыгын. Оннук эрэ буолбатын...   Барбытын билбэккэ хаалбытым Уолум 2022 сыллаахха атырдьах ыйын саҥатыгар анал байыаннай дьайыыга барбыта....
Татьяна Винокурова-Сабыйа: «Литература — олох устар кэмин сирэйэ, поэзия — олорор кэммит төрөтөр оҕото»
Дьон | 30.10.2025 | 10:00
Татьяна Винокурова-Сабыйа: «Литература — олох устар кэмин сирэйэ, поэзия — олорор кэммит төрөтөр оҕото»
Хаһыаппыт бүгүҥҥү ыалдьыта – СӨ үөрэҕириитин туйгуна, Арассыыйа үөрэҕин бочуоттаах үлэһитэ, В.В. Путин 2006 с. тэрийбит Арассыыйа учууталларын куонкуруһун гранын хаһаайката, СӨ суруйааччыларын сойууһун чилиэнэ Татьяна Ефремовна Винокурова-Сабыйа.   Тыл – уот! Уматар суоһун, Күүһүн-уоҕун Кыана тутун – Тылгынан кыырыма, Тыаллаахха тыыныма, Таһааран ыһыма! Тыл – ох! Өһү тутума, Оҕу туттума,...
Багдарыын Ньургун: «Туһаныллыбат сир төрүт аата умнуллар  кутталлаах...»
Дьон | 06.11.2025 | 12:00
Багдарыын Ньургун: «Туһаныллыбат сир төрүт аата умнуллар  кутталлаах...»
Багдарыын Сүлбэ «Киин куорат» хаһыакка үгүстүк бэчээттэнэрэ, кини суруйууларын ааҕааччы куруук күүтэрэ, онтон элбэҕи билэрэ-көрөрө, сомсон ылара. Баара буоллар, сэтинньи 8 күнүгэр 97 сааһын туолуохтааҕа.   Кини дьоһун үлэтин салҕааччы, бэйэтин кэнниттэн хаалларбыт баай матырыйаалын харайааччы – улахан уола Багдарыын Ньургун – бүгүҥҥү ыалдьыппыт. Саха топонимикатыгар улахан кылаат буолуо этэ –...
Кэргэним көмүс куолаһа сүрэхпэр өрүү тыыннаах...
Дьон | 01.11.2025 | 12:00
Кэргэним көмүс куолаһа сүрэхпэр өрүү тыыннаах...
Кини ыллаатаҕына сибэккилэр кытта түһүүллэрэ, Туйаарыма Куо харахпытыгар илэ көстөн кэлэрэ, киэһээҥҥи Бүлүү нухарыйара...  Оттон хас үрдүк нотаны ыллар эрэ, сиргэ баар ыраас тапталтан сүрэхпит ыллыыра, үөрэрэ-көтөрө. Саха сирин хатыламмат көмүс куолаһа, дэҥҥэ көстөр сэдэх талаан Гаврил Николаев быйыл 50 сааһын туолуохтааҕа. Хомойуох иһин, Дьылҕа Хаан тыйыс ыйааҕынан норуот тапталлаах...