21.07.2022 | 16:00

Ханна уонна хайдах сөтүөлүөххэ сөбүй?

Дьэ, өҥүрүк куйаас күннэр тураллар. Онон дьон үксэ киин куоракка уонна куорат таһынааҕы нэһилиэктэргэ сөтүөлүүр сирдэри сураһар.
Ханна уонна хайдах сөтүөлүөххэ сөбүй?
Ааптар: Айталина Софронова
Бөлөххө киир

Куорат сөтүөлүүр пляһа – 202-с оройуоҥҥа

Биллэрин курдук, Дьокуускай куорат үрдүнэн биир эрэ официальнай пляж баар – 202-с микрооройуоҥҥа. Пляж официальнайдык от ыйын саҥатыгар эрэ арыллыбыта. «Куорат баанньыктара” МУТ көрөр-истэр. Сарсыардаттан киэһээ 21.00 чааска диэри үлэлиир. Быыһааччылар дьуһуурустубалыыллар, бэрээдэги кэтиир харабыллар бааллар. 

Маны таһынан Дьокуускай куорат тулатыгар хас да  улахан “дьиикэй пляж” баар: 202-ис микрооройуон боротуоката, Күөх хонууга сааскы халаантан баһыллан хаалар уу, Сэргэлээх күөлэ, Пригороднай сэлиэнньэтин боротуоката (Петуховка), Мархаҕа баар Соленка күөл, Үрүҥ Күөл, Тулагы Киллэм, Хатыҥ Үрэх, Жатай боротуокалара, Хомустаах күөлэ, Атласовтар күөллэрэ, Хатас даамбата о.д. а. 

Куйаас күннэргэ манна барытыгар сөтүө диэн күүстээҕэ буолар. Маннык «дьиикэй пляжтар» куттал суох буолуутун уонна санитарнай-эпидемиологическай ирдэбиллэргэ эппиэттээбэттэрэ сорох дьону тохтоппот. Холобур, ирдэбилгэ эппиэттээбэт сөтүө сиригэр сылдьан ууну ыйыһыннахха, ис инфекциятын эбэтэр энтеровируснай инфекцияны хабыахха сөп. Маннык инфекциялар араастара наһаа элбэх буолан, киһи аайы араастык киирэр. Сөтүө уутуттан гепатит А-ны, паразиттары кытта хабыахха сөп. 

Көҥүлэ суох сиргэ сөтүөлээһин иһин ким да ыстарааптыыр кыаҕа суох – барыта бэйэлэрин эппиэтинэстэригэр.

Маны сэргэ куорат дьоно оҕолорун фонтаннарга сөтүөлэтэллэрэ «үгэскэ» кубулуйда. Фонтан – куораты тупсарар култуурунай тутуу. Салгыны сиигирдэргэ, турар сирин көстүүтүн кэрэтитэргэ аналлаах. Фонтан – сөтүөлүүр сир буолбатах! Аны туран, фонтан уута элбэхтик саҥардыллыбат, ыраастаммат буолан, кирдээх. Онон киһи доруобуйатыгар муҥутуур кутталлаах! Тымныйыахха, ис сүһүрүүтүн, тыынар уорганнар ыарыыларын, конъюктивит, энтеровируснай, ротавируснай инфекция курдук ыарыылары, А гепатиты кытта хабыахха сөп. Маны таһынан фонтан киһи сөтүөлүүрүгэр анамматах тутуу буолан, түгэҕэ халтархай, онон охтон эчэйиини дэбигэстик ылыахха сөп. Фонтан үксэ электричествоҕа холбонор – ол эмиэ сэрэхтээх. 

Онон, фонтан куйаастан быыһанар сөтүөлүүр сир буолбатаҕын өйдүөххэ наада!

Ууга сэрэхтээх буолуҥ

Сайыҥҥы өҥүрүк куйаас күннэргэ сөтүөлүүртэн ордук туох кэлиэй?! Ол эрэн, этэргэ дылы, таҥара сэрэҕи таптыыр. 

Статистика көрдөрөрүнэн, дойду үрдүнэн сыл аайы 10 тыһыынчаттан тахса киһи ууга былдьанар. Сөтүөлүүр сатаан харбаабат дьоҥҥо эрэ сэрэхтээх буолбатах. Ханнык баҕарар киһи, ордук билбэт сиригэр, сэрэнэн сылдьыахтаах. 

Биллэн турар, олох үчүгэйдик харбыыр киһи бэйэтигэр эрэллээхтик сылдьар. Ыксал тирээтэҕинэ, тимирэн эрэр да киһини быыһыан сөп. 

Ууга былдьаныы сүрүн төрүөттэринэн манныктары ааттыыллар:

1. Сатаан харбаабат буолуу;

2. Итирдэр утахтары иһии;

3. Оҕолору көрүүтэ-истиитэ суох хаалларыы;

4. Ууга сэрэҕэ суох сылдьыы.

 

Статистика этэринэн, ууга үксүгэр 16 саастарын ситэ илик оҕолор былдьаналлар эбит. Онон сөтүөлүү бардахха оҕолору хонтуруоллуур, бэйэлэрин эрэ ыыппат ордук. Ууга мэниктээһин, сэрэҕэ суох үөскэ киирии хомолтолоох түбэлтэҕэ тиэрдиэн сөп.

 

*Сөтүөлүү сылдьан сэрэтэр бэлиэлэр анараа өттүлэригэр харбыыр көҥүллэммэт; 

*Катердар, гидроцикллар, мотуордаах тыылар диэки сөтүөлээмэҥ, эргийэ турар тэрилгэ (винталарга) киирэн биэриэххитин сөп.  

*Билбэт уугутугар үөһэттэн ыстанан кииримэҥ. 

*Ыраах харбаамаҥ, төннөргүтүгэр күүскүт тиийиэ суоҕун сөп. Сылайдаххытына, көхсүгүтүгэр сытан сынньана түһүҥ. 

*Уу эргииригэр түбэстэххитинэ, салгынна эҕирийэн баран, ууга киирэн ылаат, күүскэ туора харбыы сатааҥ.

*Сүүрүк илдьэ бардаҕына аа-дьуо биэрэк диэки устуҥ. 

*Үрүллүбүт матарааска устумаҥ, тыал эбэтэр сүүрүк ыраах илдьэн, матарааскыт тэстиэн сөп. 

*Элбэх оҕону илдьэ сылдьар буоллаххытына, бастаан ууга хайдах сылдьыллыахтааҕын өйдөтүҥ. Сатаан харбаабат оҕолору курданалларыгар эрэ диэри ууга киллэриҥ.

*Сөтүөлүүргэ саамай табыгастаах кэм – сарсыарда эбэтэр киэһэ. Уу сылааһа 17-19° кыраадыстан намыһах буолуо суохтаах. Эмискэ наһаа өр сөтүөлээбэккэ, кыра-кыралаан уһатан, 15-20 мүнүүтэҕэ тиэрдэр үчүгэй диэн сүбэлииллэр. 

*Арыгылаан баран сөтүөлээбэт буолуҥ! Испит киһи сэрэҕин сүтэрэр, хамсаныыта мөлтүүр, тулалыыр эйгэтигэр сатаан салайыммат. Куйаас салгын, «итийбит» эт-хаан уонна тымныы уу температуралара араастаһан, ууга киирэн баран иҥиир тардыан сөп.

* Уу көлөтүн сүүрдээччилэр, балыксыттар быыһыыр сэлиэччиктэри ыларгатын умнумаҥ! Оҥочоҕо баар хас биирдии киһиэхэ быыһыыр сэлиэччик тиксиэхтээх.

 

Суһал сулууспа биир кэлим нүөмэрэ:

112

Быыһыыр сулууспа дьуһуурунайа:  

(4112) 45-90-19

Сонуннар

25.07.2024 | 12:00
Сокуон-тойон

Ордук ааҕаллар

Мария Мигалкина:   «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Дьон | 19.07.2024 | 10:00
Мария Мигалкина: «Кэлии сиэмэлэринэн үлүһүйүмэҥ»
Мин бүгүн ааҕааччыларбар, ордук хаһаайкаларга, 35 сыл үлэлээбит уопуттаах агроном, билигин биэнсийэлээх, дойдутугар сайылыы сылдьар Мария Семеновна Мигалкинаны кытта тэлгэһэтигэр тиийэн, үүнээйитин, сибэккитин көрө-көрө, дуоһуйа, астына кэпсэттим.   Сибэккигэ уоҕурдууну хото туттабын Бастатан туран ааҕааччыларга циния диэн сибэкки туһунан кэпсиэҕим. Урут биһиги “Циния обыкновенная” диэни олордор этибит, билигин “Циния кустовая” диэн...
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Дьон | 19.07.2024 | 12:00
Изабелла Попова: Сүрэхпэр сөҥөрбүт дьүөгэлэрим
Арассыыйа үөрэҕириитин туйгуна, Саха сирин үөрэҕириитин бочуоттаах үлэһитэ, хас да кинигэ ааптара Изабелла Ильинична Попова бүгүн өрөгөйдөөх үбүлүөйүн көрсө өссө биир кинигэтин сүрэхтиир. Дьэ, кырдьык, сүрэхтиир... Сүрэҕин сылааһын иҥэрбит кинигэтин!   Ахтар-саныыр дьүөгэлэрим, Аламаҕай сэгэрдэрим, Саһарҕалаах сарсыардабын Сандаарытар куоларым!   Сүр... Сүрэх, сүрдээх, сүрэхтиир... Сахабыт тыла барахсан тугун бэрдэй! Биир тылтан силистэнэн-мутуктанан...
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Сонуннар | 22.07.2024 | 14:00
Баһаар буруйдааҕын тыллыаҥ — наҕараада ылыаҥ
Ойуур баһаара – дьоҥҥо, кыылларга, окко-маска, үүнээйигэ улахан охсууну оҥорор. Ойуур хаһаайыстыбатын сулууспатын биир кэлим төлөпүөнэ: 8-800-100-94-00 Саха Өрөспүүбүлүкэтин ойуур хаһаайыстыбатын регионнааҕы диспетчерскэй сулууспата: 8(4112)44-74-76, 8(4112) 44-77-76 Маны таһынан оройуоҥҥутугар ойуур хаһаайыстыбатыгар эбэтэр лесничествоҕа биллэриэххитин сөп.  Ойуур баһаарын таһаарыыга буруйдаах киһи туһунан кырдьыктаах иһитиннэриини биэрбит гражданиҥҥа 10 тыһыынчаттан 50 тыһыынчаҕа...
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Сонуннар | 15.07.2024 | 14:00
Саха сиригэр мелиорация үлэтэ саҕаламмыта 75 сылын туолла
Саха Өрөспүүбүлүкэтин Бырабыыталыстыбатын 2№-дээх дьиэтигэр Мелиорация уобалаһыгар уонна тыа хаһаайыстыбатын уунан хааччыйыыга судаарыстыбаннай управление тэриллибитэ 75 сылынан үөрүүлээх мунньах буолан ааста. «Саҥа тэриллэригэр баара суоҕа икки-үс испэлиистээх тэрилтэ 70-80 сылларга баараҕай мелиоративнай үлэлэри ыытар бөдөҥ салааҕа кубулуйбута. Мелиорацияҕа уонна уу хаһаайыстыбатыгар бүтүн министиэристибэ тэриллибитэ. Тыа хаһаайыстыбатын култуураларыттан өлгөм үүнүүнү ылары...