Хамсык кэмигэр бэйэ дьыалатын тэринии

Пандемия бизнескэ, дьэ, дьиҥнээх тургутуулары көрдөрдө. Ордук дьоҕус предпринимателлэргэ. Сорох тэрилтэлэр күчүмэҕэйдэри кыайан туораабатылар, атыттар балаһыанньаттан тахсар суолу-ииһи көрдүү сатыыллар. Ол эрээри, төһө да уустук кэм кэлбитин иһин, олохтоох бизнес оннугар турбат. Күн ахсын саҥа хампаанньалар, тэрилтэлэр арыллаллар.

Кофе бизнеһэ – билиҥҥи үйэ ирдэбилэ

Игорь Кривошапкин – үс оҕо аҕата, Намҥа олорор. Эдэр киһи хайыы-үйэ сыл аҥаарын устата сөбүлүүр дьыалатынан дьарыктанар. Кини кофейня арыммыт.

Эдэр бизнесмен быйыл ыам ыйын ортотуттан Нам сэлиэнньэтигэр баар атыы-эргиэн киинигэр кофе атыылыыр. Натуральнай кофены оҥорор буолан, дьон сөбүлээн сылдьар эбит. Эдэр киһи бизнеһин сыл устата толкуйдаан, ымпыгын-чымпыгын сиһилии үөрэтэн олоххо киллэрбит. Бастаан дьиэтигэр сакаас ылан саҕалаабыт. Ол саҕана сакаас кыра да буоллар, син киһи харах таһаарынар этэ диэн кэпсиир. Төһө даҕаны пандемия турдар, кофе иһээччилэр ахсааннара аҕыйаабат эбит. Игорь киһи күҥҥэ биир курууска кофены истэҕинэ, күн устата сэниэлээх сылдьар диир.

Маннык бизнеһи тэринэргэ судаарыстыбаттан көмө ылыахха сөп эбит. Игорь социальнай хантараак быһыытынан 250 тыһ. солк. ылбыт. Бу харчыга Москваттан уонна Дьокуускайтан тустаах оборудованиены атыыласпыт.

Эдэр урбаанньыт саҥа саҕалааччыларга үлэни уонна сөбүлүүр дьарыктарын өрө тутарга, сыаналыырга уонна чугас дьоҥҥут санааларын истиэххэ наада диэн сүбэлиир.

15 сааһыгар бэйэдьыалатын арыммыт кыыс

Горнай улууһун Бэрдьигэстээҕэр «MiniZoo» диэн ааттаах дьиэ кэргэнинэн сынньанар сир баар. Манна араас кыылы, көтөрү-сүүрэри көрдөрөр бизнеһи эдэр урбаанньыт Яна Данилова тэрийбит. Зоопаарка хаһаайына эдэркээн Яна — ЯПК устудьуона. Зоопаарка арыйан үлэлэтэр кини оҕо эрдэҕиттэн ыра санаата эбит.

Хамсык ыарыытыттан чаҕыйбат хорсун кыысчаан бизнеһин өссө кэҥэттэн, эһиил аттракционнары үлэлэтэр былааннааҕын биллэрдэ. Бэлиэтээн эттэххэ, бу зоопаарка сайыҥҥы эрэ кэмҥэ үлэлиир.

Яна төрөппүттэрэ 1998 сылтан бэйэлэрэ кэтэх хаһаайыстыба тэринэн, тыа ыалын сиэринэн сүөһү, ынах тутан олороллор. Хаһаайыстыбаларыгар коза, куурусса, хаас курдук кыыллары иитэллэр. Ону сэргэ кроликтар, муора сибиинньэлэрэ, хомяктар, ежиктар, араас боруода кууруссалар, индюктар бааллар.

Бизнес интэриэһи эрэйэр

Татьяна Бугаева экологическай хабааннаах «LIFE IS» диэн спортивнай уонна күннээҕи таҥас-сап брендин арыйбыт. Кини бизнеһинэн 2015 сылтан дьарыктанар. Маҥнай кэргэнин кытта «Сибэкки дьөрбөтө» диэн сибэкки атыылыыр салону үлэлэппиттэр. Онтон 2018 сылга кырыйыы уонна иистэнии куурустарыгар холонон көрбүт.

Пандемия усулуобуйатыгар бизнеһи тэринэр уустук. Предпринимателлэр иннилэригэр туруоруллар хааччахтары, быраабылалары уларытар эбэтэр онно сөптөөхтүк олорсор чэпчэкитэ суох. Ол гынан баран туох эрэ саҥаны тобулар, киллэрэр – хаһан баҕар  интэриэһинэй.

Мин бизнеһим матырыйаал сыанатыттан быһаччы тутулуктаах. Ол курдук, 2020 сылга хлопок матырыйаал сыаната 10 төгүл үрдээбитэ. Ол оннугар ити матырыйаалтан тигиллэр таҥас сыаната 7 сылы быһа хамсаабакка турбута. Аны 2021 сылга трикотаж матырыйаал сыаната 4 төгүл үрдээтэ. Инникитин даҕаны сыана тахса турар чинчилээх. Онон бириэмэни, күүһү-күдэҕи, үбү-харчыны угуоҥ иннинэ хаста даҕаны толкуйдуур ордук.

Таҥаһым брендэ бэйэтин тэтиминэн сайдар, онон атыылаһааччыларбар итэҕэлгит иһин махталбын тиэрдэбин. Билигин барыта онлайн нөҥүө атыыланарыгар саамай сүрүнэ – килийиэн итэҕэлэ.

Ол да буоллар бизнес бэйэтин дьыалатыгар уонна дьоҥҥо көмөлөһүөн баҕарар буоллаҕына, ханнык да харгыстан, пандемия, локдаун курдук мэһэйдэртэн толлубат быһыылаах.

Бенто-туортары астыыр эдэр ийэ

Instagram социальнай ситимигэр быйыл сайын араас дьэрэкээн, эриэккэс суруктаах туортар атыыга тахсан, дьон-сэргэ сэҥээриитин ылбыттара. Бу туортарбытын «бенто-тортар» диэн ааттыыллар. Минньигэс амтаннаах, туспа концепциялаах тортары Маргарита Алексеева астыыр. Кини бизнеһин “самозанятай” быһыытынан үлэлэтэр. Ол эбэтэр нолуогун систиэмэтэ судургутук оҥоһуллар.

Мин бизнеһим бэйэм дьиэм иһигэр үлэлиир. Ол эбэтэр туортарбын дьиэбэр олорон астыыбын. Кондитерскай оҥоһуктарбын бары ирдэниллэр миэрэни тутуһан оҥоробун, атыылыыбын. Биллэн турар, билигин дьон-сэргэ иннигэр эппиэтинэс бастакы миэстэҕэ турар.

Маргарита бэйэтэ лингвист үөрэхтээх. Оҕолонон, кырачаан киһини көрө олорор буолан, идэтинэн үлэлээбэтэх. Ол оннугар таптыыр дьарыгынан дьиэ кэргэн бүддьүөтүгэр эбии дохуот киллэрэр. Эдэр ийэ инникитин өссө сайдар былааннаах, ыра санаатын олоххо киллэрэн, кэҥэттэр, үүнэр-сайдар ыралаах.

Пандемия бэйэтин быраабылаларын киллэрэр, ону икки атахтаах хайдах даҕаны хонтуруоллуур, хааччахтыыр кыаҕа суох курдук. 
Мин бу матырыйаалы оҥоро олорон ыарыы да өрө турар кэмигэр бэйэ бизнеһин олоххо киллэрэр ыарахан буолбатах эбит диэн түмүккэ кэллим. Олох салҕанар, онон салгыы сайдарга мэһэйдиир биир да төрүөт суох.