02.05.2024 | 14:19

Халандаардар быыстапкаларын куоттарымаҥ

Ааптар: Баһылай ПОСЕЛЬСКАЙ
Бөлөххө киир

Киһи аймах историятын кытта тэҥҥэ биһиги күннээҕи олохпут үүнэ-сайда, хамсыы, уларыйа-тэлэрийэ турар. Ону хас эмэ сүүһүнэн сылларга тахсыталаабыт саһарбыт халандаардартан билиэххэ сөп.

Аныгы үйэ дьонун дьолбутугар, сорох халандаардар илиистэрэ быһыллыбакка, быраҕыллыбакка, хараллыбыттарын бу күннэргэ Дьокуускайга Гуманитарнай чинчийии институтугар үлэлиир Георгий Башарин аатынан Наука музейыгар Саха Өрөспүүбүлүкэтин күнүнэн арыллыбыт халандаар быыстапкатыгар көрүөххэ сөп.

Дойду бөдөҥ салайааччыларын, репрессия историятын үөрэтээччи, коллекционер, спорт музейын дириэктэрэ, Улуу Коркин иитиллээччитэ, ССРС спордун маастара Михаил Друзьянов халандаардары мунньуунан дьарыктаммыта сүүрбэччэ сыл буолла. Онон кэллиэксийэтигэр 1860 сыллаах, ыраахтааҕы кэмин саҕанааҕы халандаардар кытта бааллар. Өрөбөлүүссүйэ, бастакы Конституциялар, ССРС төрүттэниитин, сэрии кэминээҕи олоҕу-дьаһаҕы, үлэни-хамнаһы, култуура-спорт ситиһиилэрин, дойду биллиилээх дьонун биографияларын, оччотооҕу кэми хайдах баарынан, историяны кырдьыгынан “кэпсиир, көрдөрөр” историческай матырыйааллар учуонайдар улахан сэҥээриилэринэн туһаннылар. ССРС, Арассыыйа, Саха сирин историялара, буолуталаабыт хамсааһыннар ис-дьиҥнэрэ, токурутуллубакка, ырылыччы суруллан хаалбыттара кэрэхсэбиллээх.

Михаил Друзьянов историяны сэҥээрэр буолан, хас биирдии халандаарын, олор истэригэр кинигэлэрин эмиэ, сыаналарын кэрэйбэккэ ылаттаабыт, түбэстэҕинэ, билигин да атыылаһар эбит. Соҕуруу киин куораттартан командировкаттан эргиллэригэр хайаан да халандаар, кинигэ тутуурдаах буолар. Ленин, Сталин кинигэлэрэ бүтүннүү кэриэтэ хараллан сылдьаллар. Төһөнөн эргэрэллэр, бириэмэ баран, ыраатан иһэр даҕаны, сыаналара эмиэ ыараан иһэрэ чахчы. Холобура, 1958 с. халандаар сыаната 12 000 солкуобай. Итинник сыаналаммат халандаардар, кинигэлэр бааллар. «1938 с. халандаар сыанатын ким да бачча диэн быһар кыаҕа суох», —диэн этэр Михаил Егорович.

Бэлиэтээн эттэххэ, Арассыыйа үрдүнэн икки эрэ киһи халандаардары мунньар, онтон биирдэстэринэн М.Е. Друзьянов буолар.

Халандаардар быыстапкалара ыам ыйын ортотугар диэри турар.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Бобёр: «Үрдүк Айыылартан эрэ көрдөһөҕүн, ханнык да хамандыыр кэлэн быыһаабат»
Дьон | 09.05.2025 | 14:00
Бобёр: «Үрдүк Айыылартан эрэ көрдөһөҕүн, ханнык да хамандыыр кэлэн быыһаабат»
Анараа хас биир күн күндү: бүгүн бааргын — сарсын суоххун... Уолаттарбыт барахсаттар араас моһолтон, чуһуурар буулдьаттан, үөһээттэн көтөн кэлэр «дьэгэ-баабалартан» кыл түгэнэ, мүччү-хаччы түһэн төннөн кэллэхтэринэ, айыыларбытыгар эрэ махтанабыт буоллаҕа. «Бобёр» позывнойдах хорсун буойун иккистээн хантараак баттаан сэриилэһэ сылдьан бааһыран, билигин Москваҕа госпитальга  кэлэн эмтэнэ сытар.   Бобёр 2023 сыл саҥатыгар,...
Историяны сэгэттэххэ...
Сонуннар | 10.05.2025 | 12:06
Историяны сэгэттэххэ...
Улуу Кыайыы 80 сылын чэрчитинэн быйылгы сыл Арассыыйаҕа Аҕа дойдуну көмүскээччи, Саха сиригэр Ийэ дойдуну көмүскээччи сылларын биллэриллибитэ.  Оттон култуура  тэрилтэлэригэр быйыл – История өйдөбүнньүгүн сыла.   Дьокуускайга сахаттан бастакы Сэбиэскэй Сойуус Дьоруойа Федор Кузьмич Поповка аналлаах пааматынньык турда.  Дьоруой биир дойдулаахтара, Мэҥэ Хаҥалас улууһун Баатара нэһилиэгин бэрэстэбиитэллэрэ дьоруой аймахтара  Федор...
Улуу Кыайыы 80 сылыгар анаммыт тэрээһиннэр
Сонуннар | 06.05.2025 | 16:24
Улуу Кыайыы 80 сылыгар анаммыт тэрээһиннэр
Биһиги дойдубут Аҕа дойду сэриитигэр Улуу Кыайыыны ситиспитэ быйыл лоп курдук 80 сыла томтойо туолла. Бу күҥҥэ  өрөспүүбүлүкэбит киинигэр, Дьокуускайга, ыытыллар тэрээһиннэри таһаарабыт.   Эйэлээх олохпут туһугар тыыннарын да толук ууралларын кэрэйбэккэ, сэриигэ уонна тыылга хорсуннук турууласпыт, суорума суолламмыт аҕа көлүөнэ дьоммутун дириҥник ытыктаан, үтүө, махтал тыллары аныырбыт – тыыннаахтар ытык...
Эр киһи наада дуо?
Сынньалаңңа | 18.05.2025 | 21:35
Эр киһи наада дуо?
Бу киһи эмиэ мэлийдэ. Күүтэн-күүтэн көхсүм сылайда, кэтэһэн-кэтэһэн кэтэҕим элэйдэ. Баҕайы, эмиэ ханна эрэ халаара сылдьара буолуо, эбэтэр гаражка тиийэн хаартылыы олороро дуу? Уопсайынан, эр киһи туохха наадалааҕый? Күннээҕи олоххо дуу, түүҥҥү таҕылы ханнарыыга дуу? Саатар дьиэтигэр кэлэн дьыбааҥҥа тиэрэ түһэн тэлэбиисэр да көрөрө баҕалаах. Сорох дьахталлар эрбит суох буоллаҕына...