Госдума депутата Николай Валуев – Дьокуускайга

Атырдьах ыйын 30 күнүгэр Ил Дархан Айсен Николаев РФ Госдуматын депутата, экология уонна тулалыыр эйгэни харыстыыр  кэмитиэтин бэрэссэдээтэлин бастакы солбуйааччы Николай Валуевтыын көрүстэ. Ол туһунан Саха сирин баһылыгын уонна бырабыыталыстыбатын пресс-сулууспата иһитиннэрдэ. 
Айсен Николаев уонна Николай Валуев региоҥҥа баһаартан эмсэҕэлээбит ойууру, Бэс-Күөл сэлиэнньэтин чөлүгэр түһэрии, Саха сирин олохтоохторун  санаторнай-курортнай эмтээһин тула кэпсэттилэр.  
Көрсүһүүгэ өрөспүүбүлүкэ баһылыгын сүбэһитэ Георгий Балакшин, СӨ экологияҕа, айылҕа баайын туһаныыга уонна ойуур хаһаайыстыбатыгар миниистирэ Сахамин Афанасьев кыттыыны ыллылар. 
Айсен Николаев маннык уустук кэмҥэ волонтердар хамаандаларын кытта Саха сирин олохтоохторун өйүү кэлбитин иһин Николай Валуевка махталын биллэрдэ. 
РФ Госдуматын депутата атырдьах ыйын 29 күнүгэр Горнай улууһун Бэс-Күөл сэлиэнньэтигэр сылдьан олохтоохтору, Илиҥҥи байыаннай уокурук инженернэй этэрээтин байыастарын кытта көрсүбүтэ, сэлиэнньэни чөлүгэр түһэрэр үлэ хаамыытын кытта билсибитэ, «Сохраним лес» Бүтүн арассыыйатааҕы аахсыйаҕа кыттыбыта. Николай Валуевы кытта чөлүгэр түһэрэр үлэҕэ баҕа өттүнэн көмөлөһө Арассыыйа 16 субъектарыттан 75 киһи кэлбит. 
Николай Валуев өрөспүүбүлүкэ былааһа баһаартан эмсэҕэлээбит олохтоохторго бары ирдэнэр көмөнү кэмигэр толору оҥорбутун, дьон доруобуйатын чөлүгэр түһэрэ санаторнай-курортнай эмтэнээһиҥҥэ барарыгар үлэ ыытылларын бэлиэтээтэ. Айсен Николаев этиитин РФ Бэрэсидьиэнэ Владимир Путин өйөөн, РФ социальнай страховкалааһынын Пуондата кылгас болдьох иһигэр дьону Москва, Владимир, Тюмень уобаластарын улахан санаторийдарыгар барар путевкаларынан хааччыйбыта. 
Ол курдук, атырдьах ыйын 27 күнүгэр доруобуйаларын туругун тупсара Горнай, Бүлүү, Уус-Алдан, Чурапчы, Хаҥалас улуустарыттан уонна Дьокуускайтан 180 киһилээх бастакы бөлөх барбыта. 
Айсен Николаев уонна Николай Валуев көрсүһүүгэ ойуурдары чөлүгэр түһэрии бырайыагын дьүүллэстилэр. Өрөспүүбүлүкэҕэ Саха сирин киин уонна соҕурууҥу өттүгэр икки ойуур питомнигын арыйыы былааннанар. 
Николай Валуев өрөспүүбүлүкэтээҕи питомнигы тэрийии туһунан быһаарыныы саамай сөптөөҕүн бэлиэтээтэ.  Кини итинник питомниктары атын регионнарга эмиэ тэрийэр туһунан федеральнай таһымҥа туруорсарын эттэ. 
Көрсүһүүгэ баһаары умуруоруу саҥа систиэмэтин оҥорууну, ойууру чөлүгэр түһэриини, этиҥ түһэриттэн көмүскэниини, эһиилги баһаартан сэрэхтээх сезоҥҥа бэлэмнэниини дьүүллэстилэр.  
Итини сэргэ, Айсен Николаев уонна Николай Валуев ойуур хаһаайыстыбатын салаатын үбүлээһин, нэһилиэнньэлээх пууннары баһаартан харыстыыр курдук федеральнай сокуоҥҥа, чуолаан РФ Ойуурун Кодексатыгар уларытыылары киллэрии, ойууру харыстыыр региональнай күүстэри хаҥатыы туһунан кэпсэттилэр.