Дьокуускай куорат прокуратурата сэтинньи ый бастакы нэдиэлэтигэр ыыппыт үлэтиттэн

Оҕону эчэтиигэ буруйданна

Сэрэҕэ суох быһыыттан оҕо доруобуйатыгар ыарахан эчэйиини оҥоруу холуобунай дьыалатыгар бириигэбэр таҕыста.  Сууттанааччы 2023 с. от ыйын 7 күнүгэр Дьокуускай куорат Кыайыы болуоссатыгар бэлисипиэтинэн сэрэҕэ суох айаннаан иһэн, самокаттаах оҕоҕо кэтиллибит. Бу түмүгэр оҕо төбөтүгэр аһаҕас баастаах эчэйиини ылбыт. Бу дьыала РФ ХК 1 ч. 118-с (сэрэҕэ суох быһыыттан доруобуйаҕа ыарахан эчэйиини оҥоруу) ыстатыйатынан көрүлүннэ.

Буруйданааччы дьахтар буруйун толору билинэн, кэмсинэн, бириигэбэри сымнатар өрүттэр бааллара учуоттананнар, суут кинини 1 сыл алта ый болдьохтоох (хамнаһын 5 %-ын судаарыстыба суотугар тутан туран) көннөрөр үлэҕэ уураахтаата. Суут бириигэбэрэ билиҥҥитэ сокуоннай күүһүгэр киирэ илик.

Куорат прокуратурата олохтоохтору уопсастыбаннай сирдэргэ бэлисипиэт, самокат, электросамокат, гироскутер уонна да атын манна маарынныыр тырааныспар көрүҥнэринэн айанныырга куттала суох буолуу быраабылатын тутуһалларыгар, аттыларыгар баар дьоҥҥо, ордук оҕолорго болҕомтолоох буолалларыгар, айан тэтимин тутуһалларыгар ыҥырар. Кыра да сыыһа туттуу ыарахан, көннөрүллүбэт түмүккэ тириэрдиэн сөбүн санатар. 

Балаһааккаҕа тахсыбыт быһылааҥҥа миэрэ ылылынна

Дьокуускай куорат прокуратурата куорат 203-с түөлбэтигэр баар оҕо балаһааккатыгар 11 саастаах оҕо эчэйиини ылбыт дьыалатын көрдө.

Атырдьах ыйын 25 күнүгэр 2013 с.т. кыыс оҕо 203-с түөлбэ 7-с куорпуһугар баар оҕо балаһааккатын каруселыгар оонньуу сылдьан, эргийэр тимир турбаҕа илиитин ууран тарбаҕын кыбыппыта. Бу быһылаан түмүгэр оҕо хаҥас илиитин иккис тарбаҕа бастакы сүһүөҕүнэн быстыбыта. Ыытыллыбыт бэрэбиэркэ оҕо балаһааккатыгар туруоруллубут тимир тэрил куттал суох буолуутун ирдэбиллэригэр эппиэттээбэтин, маны тэҥэ бу балаһааккаҕа атын да кэһиилэр баалларын быһаарбыта.

Дьокуускай куорат прокуратурата тустаах салайар хампаанньа салайааччытыгар көрдөрүү суругу түһэрдэ, административнай быраабы кэһиигэ (тэхиньиичэскэй регламент ирдэбилин тутуспакка доруобуйаҕа эчэйиини оҥоруу) холуобунай дьыаланы көбүттэ. Маны таһынан эчэйиини ылбыт оҕо интэриэһин көмүскээн, 700 тыһ. солк. суумалаах моральнай хоромньуну толуйарга үҥсүү түһэрилиннэ.

Уһуйаан иитиллээччитэ көҥүл тахсан барбытыгар миэрэ ылылынна

Балаҕан ыйыгар Дьокуускай куорат 35 №-дээх “Северная сказка” оҕо саадын 5 саастаах иитиллээччитэ балаһааккаҕа оонньуу сылдьан уһуйаан территориятыттан көҥүл тахсан барбытын туһунан иһитиннэриини куорат прокуратурата бэрэбиэркэлээтэ.

Санатар буоллахха, бу күн көрдүүр үлэ ыытыллан, оҕону “Хозмаркет” атыы-эргиэн дьиэтин таһыттан булбуттара. Оҕо дьолугар, кини доруобуйатыгар да, олоҕор да суоһуур хоромньуну ылбатах.  Прокуратура ыыппыт бэрэбиэркэтин түмүгүнэн оҕо саадын иитээччитэ үлэтигэр ирдэнэр эппиэтинэһи сөптөөхтүк толорботоҕуттан оҕо территорияттан көҥүл тахсан барбыта быһаарылынна. Сэбиэдиссэйгэ  икки үлэһит дисциплинарнай эппиэтинэскэ тардыллалларын туһунан көрдөрүүнү туттардылар. Маны таһынан прокуратура бу оҕо тэрилтэтин сэбиэдиссэйин РФ КоАП 2 ч. 5.57 ыстатыйатынан административнай эппиэтинэскэ тардан, 10 тыһ. солк. ыстарааптыырга уураахтаата.

Киһи өлүүлээх суол саахалыгар буруйдааҕы сууттаатылар

Дьокуускай куорат прокуратурата 36 саастаах куорат олохтооҕун утары тэриллибит РФ ХК 4 ч. п.п. “а”, “в” 264 ыст. (бырааба суох итирик туруктаах тырааныспары ыыта сылдьан суол быраабылатын кэһииттэн киһи өлүүлээх саахалга тириэрдии) холуобунай буруйдааһыны өйөөтө.

Сууттанааччы 2023 с. сэтинньитигэр арыгы иһэн баран суоппар дастабырыанньата суох «Toyota Premio» массыынаҕа олорбут. Ахсымнык көтүтэн иһэн иннигэр баран иһэр «Toyota Ist» массыынаҕа кэтиллибит. Бу саахал түмүгэр «Toyota Ist» суоппара, төһө да куттал суох буолуутун курун иилиммитин иһин, төбөтүгэр уонна түөһүгэр ылбыт эчэйиилэриттэн тыына быстыбыт.

Суут буруйданааччыны 7 сыл көс-холуонньаҕа көҥүлүн быһарга уураахтаата. Билиҥҥитэ бириигэбэр сокуоннай күүһүгэр киирэ илик.

Эдэр ийэ быраабын көмүскүүр миэрэ ылылынна

Прокуратура эдэр ийэ СӨ “Үйэ оҕолоро” тус сыаллаах хапытаалтан биир кэмнээх харчынан төлөбүрү ылар быраабын көмүскүүргэ кэккэ миэрэлэри ылла. Ол курдук, куоракка олорор эдэр ийэ Дьокуускайдааҕы үлэ уонна социальнай көмүскэл управлениетыгар бу биирдэ бэриллэр төлөбүрү ыларга хаста даҕаны төхтүрүйэн көрдөһүү түһэрбитигэр, оҕолонор кэмигэр олорор сиригэр прописката суоҕунан сылтахтаан, сырыы аайы аккаастаан испиттэр. Бу кэмҥэ эдэр ийэ өрөспүүбүлүкэ территориятыгар олорбута учуоттамматах. Куорат прокуратурата суукка үҥсүү түһэрэн, ийэ оҕолонор кэмигэр Дьокуускай куорат уокуругун территориятыгар олорбута бигэргэннэ.

Бу бигэргэммит юридическай чахчыга олоҕуран эдэр ийэ күөмчүлэммит быраабын көмүскээн, биирдэ бэриллэр харчынан төлөбүрү ылар кыахтаныа.

Тулагыга буолбут суол саахалын бэрэбиэркэлииллэр

Дьокуускай куорат прокурора Виктор Умеренко Тулагыга суол саахала буолбут сиригэр тахса сырытта. Быһа холоон быһаарыынан, «Тойота Премио» суоппара утары балаһаҕа туораан оҕолору тиэйэн испит “ГАЗель” микроавтобуска кэтиллибит. Бэрэбиэркэлиир үлэ саахал тахсыбыт төрүөтүн, суол быраабылатын кэһии баарын-суоҕун быһаарыа, эмсэҕэлээччилэри чопчулуо.

Төрөппүт көрүүтэ суох хаалбыт кыыс быраабын көмүскээтилэр

Прокуратура оҕо сааһыгар төрөппүт көрүүтэ-истиитэ суох хаалбыт кыыс быраабын көмүскүүр миэрэлэри ылла.

2002 с.т. кыыс кыра сааһыгар төрөппүт көрүүтэ-истиитэ суох хаалбыта чопчуланна. 2018 с. эпиэкэ уонна бэпэчиитэлистибэ уоргана оҕону бэйэтин эпиэкэтигэр ыларыгар кини төрөппүттэрин төрөппүт быраабыттан быһарга эбэтэр бырааптарын хааччахтыырга миэрэ ылбатах. Инньэ гынан оҕо тулаайах статустамматах. Тулаайах, ийэ, аҕа көрүүтэ суох оҕолор олорор дьиэнэн хааччыллар испииһэктэригэр киллэриллибэтэх.

Прокуратура куорат уокуругун дьаһалтатын Эпиэкэҕэ уонна бэпэчиитэлистибэҕэ департаменыгар суукка үҥсүү түһэрдэ. Суут быһаарыытынан бу кыыс 18 сааһын туолуор диэри төрөппүт көрүүтэ-истиитэ суох хаалбыт оҕо буолара бигэргэннэ. Бу бигэргэммит юридическай чахчыга олоҕуран, күөмчүлэммит быраабын төннөрөр, социальнай чэпчэтиилэринэн туһанар, дьиэнэн хааччыллар тулаайах оҕолор испииһэктэригэр киллэриллэр кыахтанар.

Суут бу аактата сокуоннай күүһүгэр киирэ илик. 

Оҕону түҥнэри көтүүгэ холуобунай дьыала көбүтүлүннэ

Суол быһылаанын түмүгэр оҕо доруобуйатыгар ыарахан эчэйиини оҥорууга холуобунай дьыала тэриллэн, суут көрүүтүгэр утаарылынна.  Буруйданааччы тас дойду гражданина РФ ХК 1 ч. 264 ыст. (суол быраабылатын кэһии, сэрэҕэ суохтан киһи доруобуйатыгар ыарахан эмсэҕэлээһини оҥоруу) эппиэттиэ.

Силиэстийэ быһаарбытынан, бу дьыл от ыйын 10 күнүгэр буруйданааччы «Toyota Allion» массыынаны ыытан иһэн Дзержинскэй уулуссаҕа сатыы дьон туоруур сиригэр 10 саастаах самокаттаах оҕону түҥнэри көппүт. Бу быһылаан түмүгэр сокуоннай сааһын ситэ илик 2014 с.т. оҕо ыарахан эчэйиини ылбыт. Бу холуобунай дьыаланы суут көрүө.

Итирик туруктаах иккиһин уруулга олоруу иһин сууттанна

Дьокуускайга тырааныспары итирик туруктаах ыытыыга иккиһин тутуллубут 35 саастаах куорат олохтооҕор холуобунай дьыала тэрилиннэ. Буруйданааччы РФ ХК 1 ч. 264.1 ыст. (итирик туруктаах массыынаны иккистээн ыытыы) сууттанна.

Суут кэмигэр буруйданааччы бу иннинэ эмиэ итирик туруктаах массыынаны ыытан административнай эппиэтинэскэ тардылла сылдьыбыта, уруулга бу иккистээн итирик туруктаах олоруута буолара быһаарылынна.

Суут судаарыстыбаннай буруйдааччы санаатын учуоттаан, буруйданааччыны 160 чаас күһэлэҥ үлэҕэ уураахтаата. Ону тэҥэ икки сыл тырааныспарга сыһыаннаах үлэнэн дьарыктанар быраабын быста, «Тойота Премио» массыынатын конфискациялаата.

Бу бириигэбэр сокуоннай күүһүгэр киирэ илик.

Киһини өлөрөргө сорунууга буруйданыа

Дьокуускай куорат прокуратурата куорат олохтооҕо дьахтары РФ ХК 3 ч. 30-с ыст. 1 ч. 105-с ыст. (киһини өлөрөргө сорунууга) буруйдуур холуобунай дьыалатын бигэргэттэ.

Силиэстийэ быһаарбытынан, буруйданааччы бу дьыл от ыйын 17 күнүгэр билсэр дьонун хампаанньатыгар арыгы испит туруктаах сылдьан эмсэҕэлээччини кытта тыл тылга киирсибэккэ, дьыбааҥҥа иттэннэри сыттаҕына сүрэҕин туһаайыытынан быһаҕынан аспыт. Эмсэҕэлээччи ойон туран атын хоско куоппутугар кэнниттэн эккирэтэн тиийэн сыыһа-халты быһаҕынан өссө төгүл саба түспүт. Эмсэҕэлээччи эр киһи быһаҕы былдьаан ылан быыһаммыт. Медицинскэй көмө кэмигэр оҥоһуллан, тыыннаах хаалбыт.

Бу холуобунай дьыала суут көрүүтүгэр утаарылынна.

Хаартыскаҕа: yakutskcity.ru