19.01.2023 | 15:00

Чурапчы института үөрэххэ ыҥырар

Чурапчы института үөрэххэ ыҥырар
Ааптар: Баһылай ПОСЕЛЬСКАЙ
Бөлөххө киир

Н.Н. Тарскай бирииһигэр көҥүл тустууга өрөспүүбүлүкэ бу аҕыйах хонуктааҕыта түмүктэммит чемпионатыгар Чурапчытааҕы физкультура уонна спорт институтуттан 22 бөҕөс кыттыбытыттан 10-на бастакы уонна үһүс миэстэни былдьаһар киирсиилэргэ  туһуннулар. Олор истэригэр атын улуустартан кэлэн институкка үөрэнэ сылдьар устудьуоннар бааллар. Тустууга эрэ буолбакка, физкультура уонна спорт атын көрүҥнэригэр көрдөрүүлэр эмиэ үчүгэйдэр. Арассыыйа уонна Саха Өрөспүүбүлүкэтин өйөбүллэринэн уонна көмөлөрүнэн институт үөрэтэр, олорор базата, материальнай, духуобунай кыаҕа сыллата тупсан, күүһүрэн иһэр. Таас тутуу элбэх. Устудьуоннар аныгылыы, толору хааччыллыылаах дьиэлэргэ үрдүттэн олороллор, үөрэнэллэр. Бу күннэргэ Чурапчытааҕы институкка үөрэххэ киирии докумуоннарын ылыы саҕаланна. Бу туһунан институт ректора Иннокентий Готовцевтыын Тарскай чемпионатыгар кыттыыны ыла кэлбит өрөспүүбүлүкэ сүүмэрдэммит хамаандатын бөҕөстөрө остолобуойга эбиэттии олордохторуна көрсөммүт кэпсэттибит:
– Чурапчы институтугар усулуобуйа барыта тэрилиннэ. Өрөспүүбүлүкэ спорка бэлэмнэнии киинин базатыгар спорт алта көрүҥэр уонна “Модун” спорт национальнай көрүҥнэргэ киинин хайысхаларынан анал тренердэр дьарыктыыллар. Үөрэххэ киирбит ыччаттар бэйэлэрэ сөбүлүүр көрүҥнэринэн дьарыктаныахтарын сөп. Толору хааччыллыылаах уопсай дьиэҕэ олороллор, сүүмэрдэммит хамаандаларга киирбиттэр босхо аһыыллар, кэккэлэһэ турар куорпуска үөрэнэллэр. Ону таһынан, көннөрү истипиэндьийэни сэргэ, үчүгэйдик үөрэнэр, уопсастыбаннай үлэҕэ көхтөөх, науканан дьарыктанар устудьуоннарга үрдэтиллибит истипиэндьийэ баар.


Билигин 374 устудьуон алта хайысханан иһиттэн уонна кэтэхтэн үөрэнэллэр. Олимпийскай эрэл училищетын филиалыгар орто анал үөрэххэ эмиэ үөрэнэллэр. Холобура, улахан спортсменнар БКЭ-ни кыайан туттарбатахтарына, бу училищеҕа киирэн үс сыл үөрэниэхтэрин сөп. Ол кэнниттэн институкка быһалыы 2-ис кууруска киирэр кыахтаахтар. Манна физкультура, ОБЖ учууталын, тренер-преподаватель, спортивнай психолог о.д.а. хайысхаларынан идэлэри баһылыахтарын сөп. 
Саҥа ылыллыбыт РФ үөрэҕин концепциятыгар олоҕуран, быйылгыттан уопсай үөрэхтээһин оскуолаларыгар спортивнай кулууптар аһыллан үлэлиэхтээхтэр, онно 1500 исписэлиис, преподавателлэр, тренердэр наадалар. Билигин институт үлэтэ онно каадыры бэлэмнээһиҥҥэ туһаайыллар. 
Институту бүтэрбиттэри кытта сибээс тутуһуллар. Идэни уларытар, таһымы үрдэтэр куурустар бааллар. “Спорт – норма жизни” судаарыстыбаннай бырагыраама көмүскэнэн, дойду 38 регионугар үөрэтии буолла. Мас тардыһыытыгар уонна спорт алта национальнай көрүҥэр идэни үрдэтии куурустарын аастылар. 


Атын регионнар Чурапчы институтун үлэтин үрдүктүк сыаналыыллар. Чурапчыга олорор-үлэлиир преподавателлэр эрэ буолбакка, М.К. Аммосов аатынан ХИФУ, киин үрдүк үөрэх кыһаларын исписэлиистэрэ, учуонайдара кэлэн лекциялары ааҕаллар. Үөрэтии отчуота үрдүк таһымҥа ааста. Кытайы, Монголияны, Тываны, Бурятияны кытта дуогабар түһэрсилиннэ. Чурапчы институтун выпускниктара бэйэлэрин дойдуларыгар спорду салайаллар, тренердииллэр. Тиийдэххэ, спортсменнарбытын үөрэ-көтө көрсөллөр, хардарыта көмөлөсүһүү быыстала суох оҥоһуллар. Ыччаттарын Чурапчы институтугар ыытарга бэлэмнэр, – диэн кэпсээтэ ректор Иннокентий Готовцев.
Арассыыйа тыатын сиригэр соҕотох үрдүк үөрэх кыһатыгар – Чурапчытааҕы судаарыстыбаннай физкультура уонна спорт федеральнай суолталаах институтугар кэлэн үөрэниҥ!

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Хабырылла Хаабыһап албаһа
Сынньалаңңа | 17.04.2025 | 10:00
Хабырылла Хаабыһап албаһа
Хабырылла Хаабыһап бу манна, айан суолун айаҕар, төрүт уус өбүгэлэрин сиригэр, Харыйа үрэҕин үрдүгэр олохсуйан олорор. Аҕата кини сүүрбэлээҕэр сэбиргэхтэтэн бу сиртэн барбыта, ийэтэ эмээхсин суох буолбута уонча сыл буолла. Бииргэ төрөөбүттэрэ бэһиэлэр, киниттэн ураты бары кыргыттар. Онон кинилэр кэргэн тахса-тахса эрдэрин дойдуларыгар баран, инньэ Сунтаарынан, Бүлүүчээнинэн, олохсуйбуттара. Бастаан утаа...
Оҕо уонна төрөппүт
Сонуннар | 19.04.2025 | 18:00
Оҕо уонна төрөппүт
Хас биирдии киһи төрөппүт иннигэр төлөммөт иэстээх. Ийэҥ, аҕаҥ кыаммат, ыалдьар кэмигэр күүс-көмө буолар, биллэн турар, – оҕото.  Билигин сорох оҕо төрөппүтүн кырдьаҕастар дьиэлэригэр хаалларар түгэнэ баар. Тоҕо маннык дьиэлэр элбииллэрий, судаарыстыбаннайы таһынан, чааһынайдар кытары? Манна эн ийэҕин, аҕаҕын чугас дьоннорун курдук кыһаллан көрөллөр дии саныыгын дуо? Оттон төрөппүт барахсан...
Бэһиэччик кыыһа Кучара Маайа
Сынньалаңңа | 19.04.2025 | 18:30
Бэһиэччик кыыһа Кучара Маайа
Ийэбинэн эбэм Мария Андреевна Атласова (Неустроева) - Бэһиэччик кыыһа Кучара Маайа, нуучча аҥаардааҕа билэн буоллаҕа: «Буҕараайса Маарыйаҕа чүмэчи уурар буолаарыҥ», – диэн этэн хаалларбыттааҕа. Ийэм эбэбит чочуобуна тутулларыгар көмөлөспүтэ эҥин диэн кэпсиирэ. Онон, бука, православнай итэҕэллээх, таҥараны улаханнык, ис сүрэҕиттэн итэҕэйэр киһи буолуохтаах. Ол иһин буолуо, мин эмиэ Богородицаҕа, дөрүн-дөрүн,...
Билсиҥ — Майыат Кыыдаан
Дьон | 20.04.2025 | 14:00
Билсиҥ — Майыат Кыыдаан
Өрөспүүбүлүкэтээҕи Булчут күнүгэр сыһыаран, АГАТУ спортивнай манеһыгар быыстапка-дьаарбаҥка буолан ааспыта. Онно сылдьан, бүгүн кэпсиир дьоруойбун көрсүбүтүм. Кини – Майыат Кыыдаан Маадьан Уола – үйэтин тухары сылгыһыттаабыт, тутууга да үлэлэһэн ылбыт, быыһыгар хара тыаны кэтэн, Баай Барыылаах Байанайтан кыра, улахан булду арааһыттан  өлүүлэппит,  бэйэтэ этэринэн, любитель-булчут. Лөкөйүгэр, тыатааҕытыгар тиийэ бултуйбут кэмнээҕэ....