14.09.2023 | 14:00

Биир күн Кырдьаҕас куоракка

Ааспыт нэдиэлэҕэ киин куораппыт төрүттэммитэ 391 сылыгар аналлаах үгүс тэрээһин буолан ааста. Ол курдук Дьокуускай куорат олохтоохторо уонна ыалдьыттара Кырдьаҕас куорат устун астына дьаарбайан, элбэҕи билэн-көрөн, бырааһынньыгы бэркэ бэлиэтээтилэр.
Биир күн Кырдьаҕас куоракка
Ааптар: Уйгулаана БОЧОНИНА
Бөлөххө киир

Төһө да былыттаах, тымныы күн буоллар, куораппыт историческай түөлбэтигэр элбэх киһи тоҕуоруста. Быстах самыыр түһэн ааспыта, эмиэ да күммүт тахсан, күлүмнээн ылла.

Бырааһынньыгы самодеятельнай кэлэктииптэр кэнсиэрдэрэ ордук киэргэттэ. Дьон-сэргэ тэҥҥэ үҥкүүлээтэ, ыллаата-туойда. Көрөөччүлэр ытыстарын харыстаабакка таһыналлар.

Бырааһынньыкка доҕоттор, аймахтар, бииргэ үөрэнэр оҕолор көрсөн, үөрэллэр-көтөллөр, Кырдьаҕас куорат фонугар бэйэ-бэйэлэрин көрсө, хаартыскаҕа түһэллэр.

Дьаарбаҥкаҕа коллекционердар, антикварщиктар, худуоһунньуктар уонна иистэнньэҥнэр кытыннылар. Бачча элбэх малтан харах манньыйар, сөҕөр-махтайар. Урукку, сэбиэскэй значоктар тэлгэнэ сыталларын көрөн: «Коллекцияҕытын харыһыйбаккыт дуо?» – диэн ыйытабын. Онуоха: «Атын дьоҥҥо коллекцияларын саҕалыырга, былыргыны санатарга көмөлөһөбүт»,— диэн холкутук хоруйдууллар атыыһыттар.

Дьон ордук сэбиэскэй ойуулуктар дьоруойдардаах значоктары уонна былыргы мэтээллэри интэриэһиргииллэр.

Атыыга араас антикварнай мал-сал арааһа элбэх: бэспиэһинньиктэр, табах күллүүр иһиттэр, фарфор фигуркалар, вазалар, Ленин бюстара уо.д.а. Атыыласпат да буоллаххына мээнэ көрөн эмиэ дуоһуйаҕын. Дьон субу-субу: «Биһиэхэ оҕо эрдэхпитинэ маннык эмиэ баар этэ!»,— диэн саҥа аллайалларын хаста да истибитим.

Эдэр ыччат былыргы маллары эмиэ сэргии көрөр, ордук винтажнай киэргэллэри кичэйэн одуулуур.

Остуолларга саҥа оҥоһуктар эмиэ бааллар: туой иһит-хомуос, оонньуурдар, киэргэллэр, мас оҥоһуктар. Төлөпүөнү уурар тирээбиллэртэн саҕалаан, балыгы кыһар маска диэри.

Кыра, көрдөөх аттракцион ордук киэҥ сэҥээриини  ылла. Онно мас балыктары, кутуйахтары уонна ынахтары күөгүнэн тутуохха наада. Оҕолор кыһанан-мүһэнэн харамайдары “хаба” сатыыллар, оттон төрөппүттэр тулуурдаахтык хайдах сөпкө “бултуурга” үөрэтэллэр.

Эмиэ бу күн Дьокуускай куорат историятын түмэлигэр Василий Камшилин “Сюжеты повседневности” диэн быыстапката аһылынна. Худуоһунньук айылҕа кэрэтин, куорат көстүүлэрин хоһуйар. Кини хартыыналарыгар куорат олохтоохторо бэркэ билэр сирдэрин булуохтарын сөп: «Прометей» түөлбэ ыллыыр фонтана, Нуучча тыйаатыра, «Үс чооску» дьиэ, Кырдьаҕас куорат, эргэ мас дьиэлэр. Үрүҥ-хара кыраасканан уруһуйдаммыттарын да иһин буолуо, Камшилин үлэлэрэ чахчы хаартыска курдук көстөллөр.  «Чир» хартыына дьон-сэргэ болҕомтотун тардар. Худуоһунньук ким эрэ бу бүлүүдэни хаһыат үрдүгэр саҥа астаан эрэрин курдук, тоҥ балыгы уонна кыһыллыбыт тоҥ балыгы уруһуйдаабыт. Бу хартыынаны одуулуу туран, ааспыт сылларга тахсыбыт хаһыат сонуннарын ааҕан көрүөххэ сөп.

Оҕолорго түмэл үлэһиттэрэ экскурсиялары ыыттылар. Кырачаан куорат олохтоохторо сэргээн иһиттилэр уонна ыйытыыларга көхтөөхтүк хоруйдаатылар. Бырааһынньык буолан, оҕолор санаалара көтөҕүллэн экспонаттары, витриналары тутан-хабан эрдэхтэринэ, волонтердар тохтотор саҥалара кэмиттэн кэмигэр иһиллэр.
Киэһэлик, күн-дьыл туруга мөлтөөн, тымныйан, дьаарбаҥка атыыһыттара тиэтэллээхтик хомунан бардылар. Ол да буоллар, артыыстар кэнсиэрдэрин тохтоппотулар, бырааһынньыктааҕы бырагыраама толору ыытылынна.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Ылланарга айыллыбыт олох
Дьон | 11.10.2024 | 12:00
Ылланарга айыллыбыт олох
Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар.   Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...
Тапталга уйдаран
Спорт | 03.10.2024 | 16:00
Тапталга уйдаран
Көҥүл тустууга Герман, Александр, дуобакка Станислав Контоевтар курдук үс аан дойду чөмпүйүөнэ оҕолордоох Степан, Варвара Контоевтар олохторо мүччүргэннээх, көрүдьүөс түгэннэринэн толору. Аҕалара, эһэлэрэ Степан Степанович Горнай улууһун Маҕараһын оскуолатыгар күнүһүн физруктуурун быыһыгар, киэһэ өттүгэр оҕолору тустуунан уонна дуобатынан дьарыктаан, спорка уһуйан, аан дойду алта чөмпүйүөнүн таһаартаабыта улахан ситиһиинэн буолар. Ийэлэрэ,...
Киин куоракка саҥа сквер тутуллуон сөп
Дьон | 05.10.2024 | 14:00
Киин куоракка саҥа сквер тутуллуон сөп
2022 сыл кулун тутар 8 күнэ биһиэхэ ыар сүтүк күнэ этэ, ыраас халлааҥҥа этиҥ эппитинии аймаабыта: ыарахан ыарыы дьүөгэбит Ирина Елизарова сырдык тыынын ылан барбыта.   Чугас киhиҥ, дьүөгэҥ, доҕоруҥ суох буоллаҕына, биллэн турар, бастакынан үйэтитии туhунан санаалар киирэллэр эбит. Кини биллэр, бэйэтэ ааттаах-суоллаах, историялаах, сүгүрүйээччилэрдээх, истээччилэрдээх буоллаҕына, атыннык толкуйдуу да...
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины”  нойосуус билиим»
Дьон | 10.10.2024 | 10:00
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины” нойосуус билиим»
Саха киһитэ тыйаатыры, артыыстары олус ытыгылаан  ылынар ураты көрөөччү. Ол оруоллары ураннык толорор артыыстартан сүдү тутулуктааҕын саарбахтаабаппын. Оннук биир үтүө киһи, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа, Щепкин аатынан Үрдүкү театральнай училище “көмүс выпускнига” Борис Иванович Борисовы кытта өрөгөйдөөх 75 сааһынан сэһэргэстибит.   – Артыыс буолар баҕа санаа оҕо эрдэххиттэн баара дуу? –...