15.06.2023 | 12:00

Бэс ыйын уларыйыылара

Бэс ыйын 1 күнүттэн кэккэ сокуоннар уонна атын нуорма-быраап аакталара олоххо киирдилэр. Сокуону билбэт буолуу эппиэтинэстэн куоттарбатын санатан туран, сүрүннэрин быһаарабыт.
Бэс ыйын уларыйыылара
Ааптар: Розалия Томская
Бөлөххө киир

Социальнай төлөбүрдэр саҥа быраабылаларынан

Бэс ыйын 1 күнүттэн социальнай төлөбүрдэри ылыы графига уларыйда. Ол курдук, оҕолорго ананар бары төлөбүрдэр биир кэмҥэ түһэр буоллулар:

— Ийэ хапытаалыттан түһэр босуобуйа – ый 5-с чыыһылатыгар;

— Биир кэлим босуобуйа – ый 3-с чыыһылатыгар;

— Балтараатыгар диэри саастаах оҕону көрөн олоруу босуобуйата – ый 8-с чыыһылатыгар.

 

Сорохторго биэнсийэ эбилиннэ

Арассыыйа нэһилиэнньэтин сорох араҥатыгар 2023 сыл бэс ыйын 1 күнүттэн, бу ыам ыйыгар 80 саастарын туолбут кырдьаҕастарга, биэнсийэ быһыллыбыт кээмэйэ икки бүк үрдэтилиннэ.

Маны тэҥэ, үлэлэрин ыстааһа тиийбэккэ саастарынан социальнай биэнсийэҕэ тахсыбыт дьон ыйдааҕы төлөбүрэ эбилиннэ.

Үлэлээн бүппүт биэнсийэлээхтэргэ бу бэс ыйыттан хаттаан ааҕыы (перерасчет) оҥоһуллар буолла. Маныаха Социальнай пуондаҕа докумуоннаргытын илдьэн туттарыахтааххыт.

 

Сталинград олохтоохторугар саҥа төлөбүр

Өстөөх төгүрүктээһинигэр түбэспит Сталинград олохтоохторугар, Аҕа дойду Улуу сэриитин бэтэрээннэрэ буоллахтарына, «Житель блокадного Ленинграда» уонна «Житель осажденного Севастополя» курдук чэпчэтиилэри уонна көмөнү анаатылар. Кинилэргэ ый аайы төлөнөр көмө харчы, уопсастыбаннай тырааныспарга уонна ОДьКХ өҥөлөрүгэр чэпчэтии көрүллэр.

 

Инбэлииккэ тахсыы судургутуйда

Бэс ыйыттан Медико-социальнай экспертиза (МСЭ) бюротугар тиийии ньымата судургутуйда.

Гражданнар бюроҕа олорор сирдэриттэн сайаапка түһэриэхтэрин сөп буолла, оччоҕо МСЭ дистанционнай экспертизаны аныахтаах. Ол аата МСЭ Бюрота баар сиригэр хайаан да тиийэр наадата суох буолла.

 

Биометрическай чахчыны тарҕатарга көҥүл ирдэммэт

Центробаан, ханнык баҕарар тэрилтэлэр, урбаанньыттар, нотариустар, муниципальнай уонна судаарыстыбаннай уорганнар дьон биометрическай дааннайдарын кинилэртэн сөбүлэҥэ суох Биир кэлим биометрическай систиэмэҕэ биэрэр буоллулар. Ол курдук, биометрия быһыытынан киһи сирэйин хаартыската уонна куолаһа бэриллиэн сөп.

Биометрическай чахчыны биэрбиттэрин кэннэ гражданнарга 30 күн иһигэр ол туһунан иһитиннэриэхтээхтэр. Дааннайдары тарҕатарга сөбүлэспэт буоллаххытына, МФЦ-га баран сайаапка суруйуохтааххыт.

Эһиги биометрическай дааннайгыт туттуллубутун туһунан информацияны Судаарыстыбаннай өҥөлөр порталларын нөҥүө билиэххитин сөп.

Биометрическай чахчыны тарҕатары бопсубут дьону кытта судаарыстыбаннай уонна муниципальнай өҥөнү оҥорооччулар син биир үлэлииллэр.

 

Массыыналарга саҥа ирдэбил уонна саҥа ыстарааптар

Бэс ыйын 1-гы күнүттэн массыыналарга, бэйэбит дойдубутугар оҥоһуллубут көлөлөргө уонна иномаркаларга, саҥа ирдэбиллэр олохтоннулар. Ол курдук, Арассыыйаҕа таҥыллар массыына Евро-2 экологическай стандарка эппиэттиир буолуохтаах.

Бу ыйтан саҕалаан ГИБДД инспектордара чэпчэки уйуктаах массыыналары суһал түгэҥҥэ туһааннаах сулууспалары ыҥырарга туттуллар “ЭРА-ГЛОНАСС” тэрил баарын-суоҕун бэрэбиэркэлиир бырааптаныахтара. Массыынаҕа маннык тэрил суох буоллаҕына, ыстараап 50 тыһ. солк. тиийиэн сөп.

Бэс ыйын 1-гы күнүттэн саҕалаан 2024 сыл олунньу 1 күнүгэр диэри доҕордуу судаарыстыбалартан, ол иһигэр ЕВРАЗЭС эмиэ, массыыналары судургу бэрээдэгинэн киллэрии бобулунна.

 

Самозанятайдар логотиптарын туһанар кыахтаннылар

Бэс ыйын 29 күнүттэн самозанятайдар – Арассыыйа уонна атын дойдулар гражданнара – бэйэлэрин табаардарын бэлиэтин уонна өҥө бэлиэтин туттар кыахтаныахтара. Бу иннинэ бэйэ логотибын юридическай сирэйдэр уонна бэйэ дьыалатын арыммыт урбаанньыттар эрэ туһанар кыахтаахтара.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Дьон | 20.12.2024 | 12:00
Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Олус ыарахан кэпсэтии буолла. Ааҕааччыга тиэрдэр гына суруйуохха наада. Дьоруойум сөбүлэҥин ылыахпын наада. Тоҕо диэтэххэ кини анал байыаннай дьайыыга сылдьыбыт кэрэ аҥаар,  ийэ, медик. Кэпсии олорон ытаатаҕына, сырҕан бааһын таарыйаммын диэн кэмсинэн ылабын, онтон эмиэ чочумча буолан баран салгыыбыт.   Кини позывнойун кистиир, ханна баарын, билигин ханна олорорун эмиэ эппэппит. Сөбүлэһэн...
Валентин Баһылайап: «Эмээхсин өтө көрбүт быһыылаах»
Дьон | 08.12.2024 | 14:00
Валентин Баһылайап: «Эмээхсин өтө көрбүт быһыылаах»
Биһиги ортобутугар араас дьылҕалаах, үлэлээх-хамнастаах, дьарыктаах дьон элбэх. Хас биирдии киһи син биир туох эрэ уратылаах, талааннаах, киһи кэрэхсиир кэпсээннээх. Биир оннук киһини кытта сэһэргэспиппин ааҕааччыларбар тиэрдиэхпин баҕарабын.   — Валентин Титович, кэпсэтиибитин билсиһииттэн саҕалыахха. — Бэйэм Сунтаартан төрүттээхпин, Хатырыкка олохсуйбутум 44 сыл буолла. Хадан нэһилиэгэр 1951 сыллаахха төрөөбүтүм. Бииргэ төрөөбүт...
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сонуннар | 14.12.2024 | 13:15
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сиэн көрө куоракка кыстыыбын. Күн аайы оптуобуһунан оҕобун оскуолаҕа илдьэбин-аҕалабын. Быйыл, дьэ, этэргэ дылы, үйэ тухары хамсаабатах маршруттарга уларыйыылар таҕыстылар. Бассаапка үөхсэн туох туһа кэлиэй, төттөрүтүн, дьону күөртээн эрэ биэрии курдук. Ол иһин бу турунан туран Дьокуускай куорат сахалыы тыллаах хаһыатыгар санаабын тиэрдэргэ соруннум.  Бииринэн, нэһилиэнньэбит ахсаана күн-түүн улаата турар....