Арыйаан Тютрин Олимпиадаҕа путевка ылла!

Азербайджан Баку куоратыгар түмүктэммит көҥүл тустууга олимпийскай лицензиялаах Европа сүүмэрдиир турнирыгар Белоруссияттан тустар Уус Алдан бөҕөһө Арыйаан Тютрин 57 кг Швейцарияттан Томас Эпы 10:0, Германияттан аан дойду боруонса призера Хорст Леры 10:6, Болгарияттан Европа үс төгүллээх призера Георгий Вангеловы 7:3 хотуталаата уонна бу сайын Парижка буолар Олимпийскай оонньууларга тустар путевканы ылла! Владимир Егоровка уонна Ньургун Скрябиҥҥа биирдии хардыы тиийбэтэ, онон тустуук ыччаттарбыт ыам ыйын 10-12 күннэригэр Турцияҕа буолар бүтэһик сүүмэрдиир турнирга кыттыахтара. Бу иннинэ Австралияттан тустар Амма ыччата Георгий Окороков Океания дойдуларыгар бастакы Олимпийскай путевканы ылары ситиспитэ.

Норуоттар икки ардыларынааҕы VIII-с “Азия оҕолорун” уотун эстафетата Анаабыр улууһун кыраныыссатыгар кэлиитин эбэҥкилии үгэһинэн, ыраастаныы сиэринэн-туомунан уонна алгыһынан көрсүбүттэрэ. Олохтоохтортон факелы тутан арыаллааччылар ортолоругар улуус баһылыгын солбуйааччы Василий Алексеев, Сааскылаах нэһилиэгин баһылыга Алексей Николаев, оҕо спортоскуолатын чэпчэки атлетика тренерэ, IV-с “Азия оҕолоро” Оонньуулар сүүрүүгэ күрэхтэһиилэрин кыттыылааҕа Любовь Спиридонова, III-с “Азия оҕолорун”  боксаҕа кыайыылааҕа Андрей Павлов, хотугу многоборьеҕа Саха сирин хас да төгүллээх чөмпүйүөнэ, Арассыыйа үрүҥ көмүс призера Валериан Спиридонов, боксаҕа өрөспүүбүлүкэ үтүөлээх тренерэ Сергей Протодьяконов, көҥүл тустууга Арассыыйа спордун маастара Тускул Атасыков, хотугу многоборье тренерэ Саскылана Кылтасова, тренер Афанасий Новиков бааллар. VIII-с “Азия оҕолоро” Оонньуулар уоттара муус устар 8 күнүгэр Өлөөн улууһугар тиийдэ.

Биллэрин курдук, уот кулун тутар 19 күнүгэр Өлүөнэ очуостарыттан ылыллыбыта, итиэннэ “Азия оҕолорун” уотун эстафетата кулун тутар 20 күнүгэр Хаҥалас оройуонун Покровскай куоратыттан ыраах айанын саҕалаабыта. Өлөөн улууһугар тиийиэр диэри Хаҥалас, Горнай, Бүлүү, Үөһээ Бүлүү, Ньурба, Сунтаар, Мииринэй, Ленскэй, Анаабыр оройуоннарынан сылдьыталаата.

Көҥүл тустууга ССРС бочуоттаах маастара, аатырбыт хапсаҕайдьыт Петр Еремеевич Алексеев кэриэһигэр хапсаҕайга биирдиилээн уонна хамаанданан бастыыр иһин өрөспүүбүлүкэ чемпионата Сунтаарга үрдүк тэрээһиннээхтик ыытыллан түмүктэннэ. Эр дьоҥҥо 57 кг Егор Находкин (Дьааҥы), 65 кг Кирилл Павлов (Сунтаар), 75 кг Тимур Николаев (Үөһээ Бүлүү), 85 кг Константин Власов (Мэҥэ Хаҥалас), 95 кг Николай Николаев (Бүлүү), 95 кг үөһэ Гаврил Михайлов (Сунтаар); бэтэрээннэргэ 60 кг Иван Друзьянов (Чурапчы), 70 кг Айаал Павлов (Чурапчы), 80 кг Иван Ким (Чурапчы), 90 кг Платон Саввинов (Үөһээ Бүлүү), 90 кг үөһэ Александр Румин (Нам) чөмпүйүөннээтилэр. Аан Дархан ааттарын 75 кг Хаҥаластан Очир Очиржапов уонна 75 кг үөһэ Сунтаартан Эдуард Максимов ыллылар.

Спорт сахалыы көрүҥнэрин аан дойду киэҥ эйгэтигэр таһаарбыт, педагогическай наука доктора, профессор, СӨ үтүөлээх үлэһитэ, тренерэ Валерий Пантелеймонович Кочнев кэриэһигэр атах оонньуутун турнира эксперимен быһыытынан, уратытык ыытылынна. Атах оонньуутугар күрэхтэһээччилэр ойоллоругар туостар икки ардыларын уларытан, ыраатыннаран иһэллэр.

Инньэ гынан, ыраах-ыраах тэлгэнэн ууруллубут туостары эккирэтэннэр, атах оонньооччулар көрдөрүүлэрэ да үрдүк буолла. Сэттэлии ойууларга Горнай аатыттан кыттар Чурапчы маастара Кай Адамов кылыыга 30 м 39 см, ыстаҥаҕа 30 м 04 см түһүтэлээн бастаталаата. Ити көрүҥнэргэ Мэҥэ Хаҥаластан Игорь Скрябин, Сергей Захаров кылыыга, Игорь Скрябин уонна Уус Алдантан Ньургун Сокольников иккис-үһүс буолуталаатылар. Тааттаттан куобах рекордсмена Андрей Васильев сөбүлүүр көрүҥэр бу да сырыыга бастаата – 26 м 79 см куобахтаан чөмпүйүөннээтэ. Куобахха иккис миэстэни Кэбээйи дэгиттэр маастара Яков Дмитриев, үһүс миэстэни Кай Адамов ылаттаатылар. Үс көрүҥ түмүгүнэн троеборьеҕа Кай Адамов 85 м 87 см көрдөрүүлээх абсолютнай чөмпүйүөн буолла. Мэҥэ Хаҥастан Сергей Захаров – иккис, Уус-Алдантан Ньургун Сокольников үһүс бастыҥ көрдөрүүлэннилэр.

Көҥүл тустууга сахалартан оҕолорго ССРС бастакы чөмпүйүөнэ,  дуобат тумара толоонугар олоҕун анаабыт, Дуобат-саахымат киинин дириэктэрэ Вячеслав Павлович Карпов кэриэһигэр “нуучча дуобатыгар” өрөспүүбүлүкэ иккис турнира үрдүк тэрээһиннээхтик ыытылынна. Дуобаты таптааччылары сэргэ Вячеслав Павлович Карпов чугас доҕотторо, үөлээннээхтэрэ, биир дойдулаахтара, дьиэ кэргэнэ үөрүүлээх түгэн таһымын үрдэттилэр. Турнир үс бөлөҕүнэн тэрилиннэ. Дуобатчыттар ортолоругар спорт маастардара, өрөспүүбүлүкэ чөмпүйүөннэрэ бааллар. Анал байыаннай дьайыыттан кэлбит байыастар эмиэ кытыннылар. Уһун сылларга нэмнэрин билсэр буоланнар, иэмэх талахтыы эристилэр. Бэтэрээн эр дьоҥҥо Иван Новгородов (Чурапчы) бастаата, Василий Куприянов (Мэҥэ Хаҥалас) – иккис, Иван Щукин (Таатта) үһүс буолуталаатылар. Бэтэрээн дьахталларга Анастасия Собакина (Чурапчы) бастаата, Мария Бырдыннырова (Дьокуускай) – иккис, Лариса Никифорова (Амма) үһүс бириистээх миэстэлэри ылаттаатылар.

Турнир үһүс бөлөҕөр дуобат уонна тустуу бэтэрээннэрэ түмсэн туспа оонньоотулар. Степан Контоев, Осип Михайлов, Роман Оконешников уо.д.а. курдук бэйэлэрин кэмнэрин күүстээх бөҕөстөрө бааллар. Утарсааччыларын хотуталааннар, Чурапчыттан көҥүл тустуу уонна хапсаҕай маастара Адам Таныков бастаата, РСФСР, итиэннэ ССРС “Спартагын” чөмпүйүөнэ Афанасий Захаров – иккис, Мэҥэ Хаҥаластан Николай Платонов бириистээх миэстэлэргэ тигистилэр.

Көҥүл тустууга уонна дуобакка аан дойду чөмпүйүөннэрэ уолаттардаах Степан Степанович Контоев анал бирииһинэн биһирэннэ.

Тустуу уонна кикбоксинг маастардарын икки ардыларыгар тэриллибит күрэхтэһии сэргэхситиини үөскэттэ. Түөрт дуоскаҕа утарыта олорон көрсүбүттэригэр, аан дойду чөмпүйүөнэ, тренер Герман Контоев хапытааннаах, Алексей Захаров, Константин Конощук, Игорь Тарасов, Ньургун Чоросов састааптаах тустуу маастардарын хамаандата 5:0 кыайыыны ситистэ.

Бөҕөс уонна дуобатчыт Вячеслав Карпов турнира сыллата ыытыллыаҕа.

СӨ физическэй култуураҕа уонна спорка үлэһиттэрин идэлээх сойууһун VII-с Спартакиадатын бырагырааматын чэрчитинэн быйылгы сыл устата барыта спорт 13 көрүҥэр күрэхтэһэ сылдьаллар. Бу иннинэ волейболга уонна буулдьанан ытыыга эр дьоҥҥо Нам спортоскуолата, “Триумф”, маассабай спорт Управлениета, дьахталларга Нам спортоскуолата, “Дохсун”, маассабай спорт Управлениета миэстэлэспиттэрэ.

Ааспыт өрөбүл күннэригэр араас тэрилтэр холбоһуктаах аҕыс сүүмэрдэммит хамаандаларын дуобаччыттара утарыта кииристилэр. Хамаандаларга гроссмейстердар, аан дойдутааҕы кылаастаах спорт маастардара үлэлиир тэрилтэлэрин чиэһин көмүскээтилэр. Хардарыта хотуһуулардаах, 10-нуу мүнүүтэлээх сытыы, эрийсиилээх оонньууларга түмүккэ аан дойдутааҕы кылаастаах спорт маастара Василий Прокопьев, Арассыыйа спордун маастара Вячеслав Варламов уонна чэпчэки атлетика бэтэрээнэ Клавдия Шелковникова дуобатчыттардаах Намнааҕы оҕо спорт оскуолатын “Түмэн” хамаандата 15 кыайыы очколаах бастаата. Физическэй култуура уонна маассабай спорт Управлениета коэффициенинэн – иккис, спорт министиэристибэтин хамаандата үһүс бириистээх миэстэлэргэ тигистилэр.

Остуол тенниһигэр “Эллэй Боотур” бастаата, “Триумф” – иккис, “Дохсун” үһүс буоллулар. Түөрт көрүҥ түмүгүнэн Нам (Сунтаар, Аллараа Бэстээх) – бастакы, “Триумф” (СӨ сүүмэрдэммит хамаандатын бэлэмниир киин, ОЭУ) – иккис, “Дохсун” (спорка солбугу бэлэмниир киин, бухгалтерия, Чурапчытааҕы спортивнай оскуола-интэринээт) профсойуустарын хамаандалара инники күөҥҥэ иһэллэр.

Чурапчы Кытаанаҕар сахаттан ыччаттарга бастакы ССРС чөмпүйүөнэ, норуоттар икки ардыларынааҕы кылаастаах спорт маастара Алексей Ермолаев кэриэһигэр биир дойдулаахтара, саҥардыыҥҥыта киллэриллибит толору хааччыллыылаах таас оскуола спортсаалатыгар (дир. В.М. Яковлев) оҕолорго улуус 2-ис аһаҕас турнирын тэрийэн ыыттылар. Уон нэһилиэктэн 140-ча уол туһунна.

Кытаанах сириттэн-уотуттан улуу тренер Д.П. Коркинтан саҕалаан, Афанасий Захаров, Сергей Скрябин, Егор Пономарев, Семен Окоемов, Николай Местников, Гаврил Захаров, Василий Гоголев, Вячеслав Карпов, Прокопий Шестаков курдук биллиилээх бөҕөстөр, хайыһар үтүөлээх тренерэ Иван Николаевич Попов  үөскээбиттэрэ. Өрөспүүбүлүкэҕэ тарбахха баттанар хайыһар манежтаахтар. Хайыһарга аан дойду бэтэрээннэрин чөмпүйүөнэ 83 саастаах Николай Захаров күн бүгүнүгэр диэри Арассыыйа хайыһарын суолларыттан мэтээллэри аҕалтыыр. Энтузиаст-тренер Николай Федорович Смирников эрчийэр оҕолоро буулдьанан ытыыга Арассыыйаҕа тиийэ бастыыллар.

Нэһилиэк баһылыга Егор Николаевич Потапов бөһүөлэк спортсаалатыгар сыһыары тустуу саалатын салҕааһынын туттаран эрэрин иһитиннэрэн олохтоохтору үөртэ.

Уһуйаан оҕолоругар Артур Демьянов, 28 кг саҕалаан, 16 ыйааһыннарга кыайыылаахтар уонна призердар Алексей Ермолаев мөссүөннээх өйдөбүнньүк мэтээллэргэ, бириистэргэ  тигистилэр, сүүйүүлээх лотерея оонньонон, оҕолор дьиэлэригэр үөрэ-көтө тарҕастылар.