Арҕааҥҥы аарымаларга
Ипподромнарга, стадионнарга
- Ньургун Боотур удьуора Урал Баатыр атын аартыгынан сүүрдэн сураҕырда
- Лиханов – Америкаҕа ыҥырыыттан аккаастаннар даҕаны, Арассыыйаҕа аатырда. Аҕыйах ыйга хомуйбут наҕараадаларын суумата 2,5 мөлүйүөнтэн орто
- Тимофеев – Москваны аттарынан аймаата
- Нерюнгриттан төрүттээх, “Ганновер” футбольнай кулууп хапытаана Эдгар Приб Германия лигаларын оонньууларыгар гол киллэртиир.
Арассыыйа киин түһүлгэтигэр
Саха сиригэр спортивнай уораҕайдарга тэрээһиннэр, оннооҕор эрчиллиилэр бобулланнар муунтуйдубут. Фанаттар күрэхтэһиини көрбөккө, тыыммыт хаайтарар. Онуоха, хата, Москваттан, Уфаттан, Германияттан Саха сириттэн сылдьааччылар урут үктэммэтэх да улахан түһүлгэлэрбитигэр, холоммотох да таһымнарбытыгар кыайыыларын үөрэ иһиттибит. Германияҕа күрэхтэһиилэр 13 күнүттэн кимиэхэ баҕарар ааннарын аспыттарын ымсыыра сэргиибит. Сороҕун онлайн көрөн дуоһуйдубут. Ону санаатахпытына дьаҥ-дьай хараҕы хараҥардыыта сырдаан ылар. Тыыны кыаратыыта кэҥиир.
Бэс ыйын 7 күнүгэр, өрөбүлгэ, Москватааҕы Киин ипподромҥа ат сүүрдүүтэ ыытылынна.
Үс саастаах ыраас хааннаах сүүрүк атыырдар гандикапка 1800 миэтэрэҕэ кытыннылар. Оттон түөрт уонна онтон аҕа саастаах аттарынан 2000 миэтэрэлээх дистанцияҕа бириис былдьаһыы буолла. Хас биирдии сүүрдүү YouTube-ханаал «Московский ипподром» биэриигэ быһа эфиргэ көһүннэ. 1800 миэтэрэ уһуҥҥа бастакы сүүрдүүгэ барыта биэс сылгы кытынна. Итиннэ Ольга Павловна Полушкина тренотделениетыгар үлэлиир саха Спиридон Тимофеев Англияттан аҕалыллыбыт ыраас хааннаах сүүрүк боруода Темпл Варриор (хаһаайына М.И. Быков) атын сүүрдэр чиэскэ тигистэ. Бастаан тураҕас атыыр Темпл Варриоры ким да инникилиэ дии санаабатаҕа, ол гынан баран миинээччи Спиридон сатабылынан кыраһыабай кыайыыны ситистэ. Темпл Варриор сүүрдүү саҕаланыаҕыттан инники тахсыбыта эрээри, куоталаһыы ортотун диэки кинини Скай Барбаро ситэн ылбыта. Фаворит иннин биэрбэтэ буолуо дии санаабыттара, ол эрээри түмүктүүр эргииргэ Темпл Варриор сулбу ойон, икки ат устатынан инники тахсан, үчүгэй түмүгү көрдөрдө. Онон Спиридон Тимофеев уонна Темпл Варриор (1.54.7) бу сезоҥҥа бастакы кыайыыны ситистилэр. Итиннэ 70 000 солкуобайы сүүйдүлэр.
Спиридон Тимофеев бэҕэһээ Москваттан дойдутугар кэлэн унньуктаах коронавирустан бэрэбиэркэ бөҕөлөөх сындалҕаннаах айантан кэлэрин кытта ситэ сынньаппакка, скайпынан интервью ылыы буолла. Сэмэй уол килбигийэн оччо кэпсээбэтэ. Амма улууһун Абаҕа нэһилиэгин «Строд» ТХПК-гар ыраас хааннаах аттары сүүрдүүгэ холоммута алтыс сыла. Казаҥҥа ити идэтин сайыннарар туһуттан биир сыл устата сылдьыбыта. Онно кинини специалистар бэлиэтии көрөн, Москваҕа биллиилээх тренер Ольга Павловна Полушкина салайар хамаандатыгар ыҥырбыттара. Арассыыйа ипподромнарыгар (Казань, Москва) ити кинилэр онус үбүлүөйдээх сүүрдүүлэрэ, кэнники ыйга номнуо төрдүс кыттыылара. Бу иннинэ Тимофеев бириистээх миэстэлэри ылаттаабыта, ол эрээри кыайыылааҕынан аан бастакынан буолла.
Мэлдьи инники тахсар, кимиэхэ да кыаллыбат. Ол да буоллар, уол үксүгэр бастааччылар кэккэлэригэр сылдьан үөрдэ туруохтун!
Кынаттаах аты санатта
Башкортостаҥҥа мин элбэхтик сылдьабын. Онно олохтоох уруулуу түүрк омуктарбыт сылгыны Дьөһөгөй оҕотун курдук Таҥара оҥостоллор. Биһиэхэ кымыһы, сылгы этин дэлэтии оччо кыаллыбат. Убаһаны ситэ илигинэ идэһэ оҥостобут. Муударай Гууруй Турантаев, атыттар да убаһа этинээҕэр сылгы, байтаһын этэ быдан туһалаах, экономика да өттүнэн барыстаах дииллэрин дьолоҕойго түһэрээччи аҕыйах. Кымыһы, сылгы этин биһиги өбүгэлэрбит өбүгэлэрин үгэстэрин салҕаан, сайыннаран кыайа-хото астыыллар. Маҕаһыыннарын, аһатар сирдэрин аайы биһигиттэн таһыччы дэлэйдик атыылыыллар. Очоҕостон халбаһыларын мааны астарынан ааҕаллар.
Киин ипподромнара Т. Кусимов аатынан «Акбузат» Аан дойдутааҕы ат-спортивнай комплекска баар. Ити комплексы анаан баран көрбүтүм. Сүүрдэр суол ортотунааҕы, тулатынааҕы күөх хонууларга национальнай оһуордарынан, ойууларынан, мандардарынан киэргэтиллибит маҥан юрта бөҕө турар.
Ити Акбузат “Урал Баатар” эпостарын сүрүн бухатыырын аптаах кынаттаах маҥан атын аата. “Урал Баатыры” Александр Жирков салалтатынан тылбаастатан кинигэ тахсыбыта. Ону ааҕан баран Андрей Борисов Башкортостан 100 cылын бэлиэтиир үбүлүөйдэригэр академическай драмтеатрдарыгар испэктээкил туруоран “аншлаг” оҥорбута. Доҕотторбут билигин махталларын Ойуунускайбыт “Дьулуруйар Ньургун Боотур” олоҥхотун наукаларын академиятын сүрүннээһининэн башкирдыы тылбаастата сылдьаллар.
Уфаҕа Саха сирин биир уопуттаах ат миинээччитэ 2020 сылга түөрт сүүрдүүгэ кытынна! Ыам ыйын 23 күнүгэр Александр Лиханов Башкирия аатырбыт «Акбузат» ипподромугар Гест Ноубл атынан 2000 м уһуннаах дистанцияҕа сүрүн кыайыыны ситистэ. Бу күн 1800 м дистанцияҕа английскай ыраас хааннаах үстэригэр диэри саастаах аттарга Аркат диэн тураҕас атыырынан саха жокейа уон кыттааччыттан үһүс кэллэ.
Оттон ыам ыйын 30 күнүгэр Т.Т. Кусимов аатынан «Акбузат» Аан дойдутааҕы ат-спортивнай комплекска «Терра Башкирия» өрөспүүбүлүкэтээҕи турнир төрдүс кэрдииһигэр Белебеевскэй, Бураевскай, Бурзянскай, Стерлитамакскай оройуоннар аттара кыайыы иһин сүүрдүлэр.
Манна Александр Лиханов соругун чаҕылхайдык толордо. Кини биир турнирга икки сүүрдүүгэ бастаата. 1200 м уһуҥҥа иккилэригэр диэри саастаах аттарга Марс Варисович Насибуллин кэриэһигэр бириискэ Лиханов Том Форд ураанньыктаах хараҥа тураҕас атыырынан (1.16,1) бастыҥ көрдөрүүлэннэ.
Бу сүүрдүүнү онлайн көрөн долгуйдум аҕай. Уолбут ата стартан кэнники түстэ. Уонна биэтэк чугаһыар диэри сырсааччылартан хаалан истэ. Бүтэһиккэ аттары барыларын ситэн, кылбардык биэтэккэ инники чорбос гынна. Үөрдүм даҕаны!
Үстэригэр диэри саастаах аттарга саха ат миинээччитэ өссө «Струна бирииһин” сүүйдэ. Кини Омадеята 1400 м дистанцияҕа бастакынан кэллэ.
Ат сүүрдүүтүн таптааччылар сүрүн сайтара Hippodrom.ru дааннайынан Саха сирин ат миинээччитэ Александр Лиханов Казань, Москва, Уфа уонна Пятигорскай ипподромнарыгар 192-тэ кытынна, олортон 24-гэр кыайыылаах итиэннэ 120-тэн тахса бириистээх миэстэлээх диэн сурулунна. Барыта ат сүүрдүүтүгэр 2 512 031 солкуобайы ылла.
Александр Лиханов Хаҥалас улууһун Чапаево нэһилиэгиттэн төрүттээх. Кини удьуор ат баайааччы: аҕата Семен Лиханов – Саха сирин биллиилээх маастар-ат сүүрдээччитэ. Александр 2016 сыллаахха "Спорт Якутии" хаһыакка интервьютугар: «Миигин Майамига үлэҕэ ыҥырбыттара, ол эрээри дойдубар хаалан, ат сүүрдээччи буолабын диэн быһаарыммытым», – диэбитэ.
Германияҕа Футболга
Cаха сириттэн сылдьар Нерюнгриттан төрүттээх, 30 cаастаах Эдгар Приб «Ганновер» ФК (Футбол Кулуубугар) ыҥырыллан контракка киирбитэ. Өссө хапытаанынан талыллыбыта!
Ол эрээри үгүс оһоллонуу, эчэйии кэнниттэн уһуннук оонньообокко сылдьан баран, хамаандатын састаабыгар хаттаан киирдэ. Кини “Ганновера” ыам ыйын 27 күнүгэр «Карлсруэ» ФК-ун утары кииристэ.
Оонньуу 47-с мүнүүтэтигэр, уон биир миэтэрэлээх тэбии кэмигэр, футболиспыт көтөн иһэр мээчиги хаҥас муннук аанынан киллэрдэ. Бу кини билиҥҥи сезоҥҥа иккис гола буолла. Приб бу матчка 73 мүнүүтэ оонньообута.
Итинэн бэйэтин кулуубун кыайтарартан быыһаан, тэҥнэһии оҥорууга көмөлөстө.
70-с мүнүүтэҕэ утарсааччыта хардары гол киллэрбитэ, ити мээчигинэн Филипп Хофман утарбыта. Матч 1:1 ахсаанынан түмүктэммитэ.
Билиҥҥи кэмҥэ 27 матч кэнниттэн «Ганновер» Иккис Бундеслига турнирнай таблицатыгар тохсус миэстэҕэ сылдьар. Биир матч саппаастаах. Германияҕа футбол ыам ыйын 16 күнүгэр сөргүтүллүбүтэ. Оттон биһиэхэ култуурунай-спортивнай тэрээһиннэри хаһан көҥүллүүллэр?
Сонуннар
Ордук ааҕаллар
