10.11.2022 | 17:00

Абыраллаах балааккалар

Арассыыйаҕа мобилизация биллэриллиэҕиттэн бэйэбит оҥорон таһаарааччыларбыт олоҕу кытта тэҥҥэ хардыылыылларын бигэргэтэн, ким тугу сатыырынан, кыайарынан күүс-көмө буоларга дьулустулар. Биир оннук тэрилтэнэн «Хоту тент» хампаанньаны ааттыахха сөп.
Абыраллаах балааккалар
Ааптар: Айталина Софронова
Бөлөххө киир

Санатан эттэххэ, тэрилтэ «Якутия» технопаарка резиденэ буолар. Бу сыллар тухары итиини өр кэмҥэ тутар нанокомпозитнай матырыйаалтан массыынаны уонна анал тиэхиньикэни ичигэстик тутар гараастары тигэн кэллилэр, элбэх тимир көлөнү кыһыҥҥы тымныыттан хаххалаатылар. Ону таһынан тымныыны киллэрбэт, салгыны оонньоппот сылаас ис таҥаһы, утуйар мөһөөччүктэри оҥорон таһаараллар, 40 кыраадыс тымныыттан өрүһүйэр күн талбыт бородууксуйалардаахтар.

Мобилизация кэмигэр хампаанньа «Якутяночка» диэн балааккалары уонна бэйэтин технологиятынан таба туһанан, өр кэмҥэ сылааһы тутар утуйар мөһөөччүктэри оҥортоото.

Ол курдук, элбэх дьапталҕалаах матырыйаал орто температуратын тутан сылааһы таһаарбат. Саамай биһирээбитим диэн, аныгы балаакка тепловизордарга уонна түүҥҥү көрүү прибордарыгар көстүбэт. Онон, анал байыаннай эпэрээссийэҕэ бары өттүнэн табыгастаах.

— Биһиги бастакы баартыйабытын анал байыаннай эпэрээссийэҕэ кытта сылдьар саллааттарга ыыппыппыт. Тыһыынчаттан тахса утуйар мөһөөччүгү уонна алта улахан байыаннай балаакканы биэрдибит. Билигин тэрилтэ хас биирдии үлэһитэ буолбут быһыыга-майгыга бэйэтин сэмэй кылаатын киллэрэ сылдьара хайҕаллаах. Тэрилтэбит маастардарыгар устудьуоннар уонна волонтердар көмө-тирэх буолаллар. Бу күннэргэ Дьокуускайдааҕы технология уонна дизайн колледжын устудьуоннара практикаларын аастылар. Оҕолор биэс бөлөххө арахсан, мобилизацияламмыт дьоммутугар бастакы баартыйаны түргэнник бүтэрэргэ күүс-көмө буоллулар, – диэн кэпсиир тэрилтэ салайааччыта Афанасий Махатыров.

Санатан эттэххэ, быйыл күһүн «Армия 2022» диэн аан дойдутааҕы байыаннай-техническэй форум ыытыллыбыта. Манна Сахабыт сириттэн «Хоту тент» хампаанньа ситиһиилээхтик кыттан, дьон сэҥээриитин ылбыта. «Эра» байыаннай инновационнай технологиялар тэрилтэлэрин кытта бииргэ үлэлэһэр туһунан сөбүлэһии түһэрсибитэ.

«Эра» тэрилтэ нанокомпозитнай матырыйаал көмөтүнэн байыаннай тиэхиньикэлэргэ итиини тутар уонна бойобуой киирсиилэр толоонноругар түүннэри-күнүстэри тиэхиньикэлэри тепловизортан хаххалыыр кыаҕын ордук сэргээбит. Ол эбэтэр, судургутук быһаардахха, тепловизорга тиэхиньикэ ханна сылдьара, ханна саһан турара көстүбэт.

Манна даҕатан эттэххэ, өрөспүүбүлүкэ салалтата «Хоту тент» үлэтин-хамнаһын хайгыыр. Ил Дархан Айсен Николаев байыаннай малы-сабы, экипировканы тигии, оҥоруу туһунан:

«Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр обороннай промышленнас хаһан да суоҕа. Ол эрээри олохтоох бэйэбит оҥорон таһаарааччыларбыт Арассыыйа Оборонатын интэриэһигэр чаҕылхай холобура элбэх. Онтон биирдэстэрэ – «Хоту тент» тэрилтэ. Бэрт соторутааҕыта фабрикаҕа сырыттым. Биһиги байыаннай сулууспалаахтарбытыгар анаан 1000 кэриҥэ утуйар мөһөөччүктэри үлэспиппит. Сакаас толорулунна, билигин саҥа сакааһы оҥоробут», – диэн кэпсээбитэ.

Биллэрин курдук, Уһук Илиҥҥэ, Арассыыйаҕа инновация уобалаһыгар Саха сирин оҥорон, айан-тутан  таһаарааччылара инники күөҥҥэ сылдьаллар. Этэргэ дылы, алмааһынан, көмүһүнэн биллэ сатаан бараммыт, сайдыы аартыгын арыйан, аныгы инновационнай олоҕу хамсатар регион быһыытынан сыаналанар буоллубут. Оттон анал байыаннай эпэрээссийэҕэ Саха сирин предпринимателлэрэ, айтишниктара булугас өйдөрүнэн, сатабылларынан бэйэлэрин кылааттарын киллэрэллэринэн биир дойдулаахтара киэн туттабыт.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Екатерина Семенова: «Ылдьаананы аһынным ээ...»
Дьон | 08.02.2025 | 12:00
Екатерина Семенова: «Ылдьаананы аһынным ээ...»
Бу күннэргэ «Саха» НКИХ көрөөччүлэрэ «Уот Дьулустаан» диэн саҥа сериалынан олоробут диэтэххэ, омун буолбатах. Киэһэ аайы: «Киинэбит кэлэрэ чугаһаата», – диэн бассаап бөлөхтөр оргуйа түһэллэр. Саҥа сериалга киҥнээх, кырыктаах Ылдьаана хотун оруолун чаҕылхайдык толорбут Екатерина Семенова көрөөччү киэҥ биһирэбилин ылла.   Бүгүҥҥү сэргэх сэһэргэһээччибит –  СӨ Үүнэр көлүөнэтин тыйаатырын артыыһа, СӨ...
Саха түмэлигэр ураты быыстапка турда
Сонуннар | 07.02.2025 | 22:12
Саха түмэлигэр ураты быыстапка турда
Саха АССР оскуолаларын 1985 сыллааҕы выпускниктара быйыл оскуоланы бүтэрбиттэрэ 40 сылын туолар. Кыайыы 40 үбүлүөйдээх сылыгар Саха сирин оскуолаларын бүтэрбит  тыһыынчанан оҕо бүгүн бэйэлэрэ олохторун орто омурҕанын ааһан, үүнэр көлүөнэни, эдэр ыччаты дойдуга тулхадыйбат таптал, бэриниилээх буолуу тыыныгар үлэлэһэр ытыктанар дьон. Кинилэр бу үтүө дьулуурдара атыттарга холобур эрэ буолар аналлаах....
Анна Ефимова: «Мантан барар баһыылкалар  ханна да сүппэттэр»
Дьон | 07.02.2025 | 10:00
Анна Ефимова: «Мантан барар баһыылкалар ханна да сүппэттэр»
Куорат тыастаах-уустаах, дьалхааннааах олоҕуттан атын эйгэҕэ бара сырыттым. Онно үлэ күөстүү оргуйар, сарсыардаттан киэһээҥҥэ диэри иистэнэр массыына тыаһа, кыптыый  кылыр гынара, хаххаланар сиэккэ өрүүтэ о.д.а. күннэтэ оҥоһуллар. Мин баарбар “өйүүн көтөөрү сылдьабын” диэбит эдэркээн уол кэлэн таҥас кэтэн, мээрэйдэнэн барда, куорат хаһыаттарын аҕалан уурдулар. Манна ким да алҕас кэлбэт, ким...
Марат Залялов: «Саха сирин мүөтэ — дойдубут кыһыл көмүһэ»
Дьон | 06.02.2025 | 10:00
Марат Залялов: «Саха сирин мүөтэ — дойдубут кыһыл көмүһэ»
Тохсунньу ый бүтүүтэ Башкирия Уфа куоратыгар буолбут норуоттар икки ардыларынааҕы "ApiGlobal-2025" куонкурус "Полифлернай мүөт" категориятыгар Амма улууһун Мээндигитин ыҥырыа иитээччитэ Марат Залялов хомуйбут мүөтэ 2-с миэстэ буолан, Саха сирин ааттаппыта. «Киин куорат» бүгүҥҥү ыалдьыта – тыйыс айылҕалаах Сахабыт сиригэр мүөттээх ыҥырыаны иитиинэн хаһыс да сылын олохтоохтук дьарыктанар Марат Залялов.   –...