10.11.2022 | 17:00

Абыраллаах балааккалар

Арассыыйаҕа мобилизация биллэриллиэҕиттэн бэйэбит оҥорон таһаарааччыларбыт олоҕу кытта тэҥҥэ хардыылыылларын бигэргэтэн, ким тугу сатыырынан, кыайарынан күүс-көмө буоларга дьулустулар. Биир оннук тэрилтэнэн «Хоту тент» хампаанньаны ааттыахха сөп.
Абыраллаах балааккалар
Ааптар: Айталина Софронова
Бөлөххө киир

Санатан эттэххэ, тэрилтэ «Якутия» технопаарка резиденэ буолар. Бу сыллар тухары итиини өр кэмҥэ тутар нанокомпозитнай матырыйаалтан массыынаны уонна анал тиэхиньикэни ичигэстик тутар гараастары тигэн кэллилэр, элбэх тимир көлөнү кыһыҥҥы тымныыттан хаххалаатылар. Ону таһынан тымныыны киллэрбэт, салгыны оонньоппот сылаас ис таҥаһы, утуйар мөһөөччүктэри оҥорон таһаараллар, 40 кыраадыс тымныыттан өрүһүйэр күн талбыт бородууксуйалардаахтар.

Мобилизация кэмигэр хампаанньа «Якутяночка» диэн балааккалары уонна бэйэтин технологиятынан таба туһанан, өр кэмҥэ сылааһы тутар утуйар мөһөөччүктэри оҥортоото.

Ол курдук, элбэх дьапталҕалаах матырыйаал орто температуратын тутан сылааһы таһаарбат. Саамай биһирээбитим диэн, аныгы балаакка тепловизордарга уонна түүҥҥү көрүү прибордарыгар көстүбэт. Онон, анал байыаннай эпэрээссийэҕэ бары өттүнэн табыгастаах.

— Биһиги бастакы баартыйабытын анал байыаннай эпэрээссийэҕэ кытта сылдьар саллааттарга ыыппыппыт. Тыһыынчаттан тахса утуйар мөһөөччүгү уонна алта улахан байыаннай балаакканы биэрдибит. Билигин тэрилтэ хас биирдии үлэһитэ буолбут быһыыга-майгыга бэйэтин сэмэй кылаатын киллэрэ сылдьара хайҕаллаах. Тэрилтэбит маастардарыгар устудьуоннар уонна волонтердар көмө-тирэх буолаллар. Бу күннэргэ Дьокуускайдааҕы технология уонна дизайн колледжын устудьуоннара практикаларын аастылар. Оҕолор биэс бөлөххө арахсан, мобилизацияламмыт дьоммутугар бастакы баартыйаны түргэнник бүтэрэргэ күүс-көмө буоллулар, – диэн кэпсиир тэрилтэ салайааччыта Афанасий Махатыров.

Санатан эттэххэ, быйыл күһүн «Армия 2022» диэн аан дойдутааҕы байыаннай-техническэй форум ыытыллыбыта. Манна Сахабыт сириттэн «Хоту тент» хампаанньа ситиһиилээхтик кыттан, дьон сэҥээриитин ылбыта. «Эра» байыаннай инновационнай технологиялар тэрилтэлэрин кытта бииргэ үлэлэһэр туһунан сөбүлэһии түһэрсибитэ.

«Эра» тэрилтэ нанокомпозитнай матырыйаал көмөтүнэн байыаннай тиэхиньикэлэргэ итиини тутар уонна бойобуой киирсиилэр толоонноругар түүннэри-күнүстэри тиэхиньикэлэри тепловизортан хаххалыыр кыаҕын ордук сэргээбит. Ол эбэтэр, судургутук быһаардахха, тепловизорга тиэхиньикэ ханна сылдьара, ханна саһан турара көстүбэт.

Манна даҕатан эттэххэ, өрөспүүбүлүкэ салалтата «Хоту тент» үлэтин-хамнаһын хайгыыр. Ил Дархан Айсен Николаев байыаннай малы-сабы, экипировканы тигии, оҥоруу туһунан:

«Биһиги өрөспүүбүлүкэбитигэр обороннай промышленнас хаһан да суоҕа. Ол эрээри олохтоох бэйэбит оҥорон таһаарааччыларбыт Арассыыйа Оборонатын интэриэһигэр чаҕылхай холобура элбэх. Онтон биирдэстэрэ – «Хоту тент» тэрилтэ. Бэрт соторутааҕыта фабрикаҕа сырыттым. Биһиги байыаннай сулууспалаахтарбытыгар анаан 1000 кэриҥэ утуйар мөһөөччүктэри үлэспиппит. Сакаас толорулунна, билигин саҥа сакааһы оҥоробут», – диэн кэпсээбитэ.

Биллэрин курдук, Уһук Илиҥҥэ, Арассыыйаҕа инновация уобалаһыгар Саха сирин оҥорон, айан-тутан  таһаарааччылара инники күөҥҥэ сылдьаллар. Этэргэ дылы, алмааһынан, көмүһүнэн биллэ сатаан бараммыт, сайдыы аартыгын арыйан, аныгы инновационнай олоҕу хамсатар регион быһыытынан сыаналанар буоллубут. Оттон анал байыаннай эпэрээссийэҕэ Саха сирин предпринимателлэрэ, айтишниктара булугас өйдөрүнэн, сатабылларынан бэйэлэрин кылааттарын киллэрэллэринэн биир дойдулаахтара киэн туттабыт.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Дьон | 20.12.2024 | 12:00
Медик: «Бааһырбыт байыаспын дөйүтэн баран соһорум»
Олус ыарахан кэпсэтии буолла. Ааҕааччыга тиэрдэр гына суруйуохха наада. Дьоруойум сөбүлэҥин ылыахпын наада. Тоҕо диэтэххэ кини анал байыаннай дьайыыга сылдьыбыт кэрэ аҥаар,  ийэ, медик. Кэпсии олорон ытаатаҕына, сырҕан бааһын таарыйаммын диэн кэмсинэн ылабын, онтон эмиэ чочумча буолан баран салгыыбыт.   Кини позывнойун кистиир, ханна баарын, билигин ханна олорорун эмиэ эппэппит. Сөбүлэһэн...
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сонуннар | 14.12.2024 | 13:15
Үчүгэйи көрөргө хаһан үөрэнэбит?
Сиэн көрө куоракка кыстыыбын. Күн аайы оптуобуһунан оҕобун оскуолаҕа илдьэбин-аҕалабын. Быйыл, дьэ, этэргэ дылы, үйэ тухары хамсаабатах маршруттарга уларыйыылар таҕыстылар. Бассаапка үөхсэн туох туһа кэлиэй, төттөрүтүн, дьону күөртээн эрэ биэрии курдук. Ол иһин бу турунан туран Дьокуускай куорат сахалыы тыллаах хаһыатыгар санаабын тиэрдэргэ соруннум.  Бииринэн, нэһилиэнньэбит ахсаана күн-түүн улаата турар....
Сатаан салайыы, тэрийии — эмиэ талаан
Дьон | 14.12.2024 | 18:00
Сатаан салайыы, тэрийии — эмиэ талаан
Харах ыларынан хаһан да бүппэттии көбүүс-көнөтүк тыргыллар бэс чагда устун айан суолунан сыыйылыннаран иһэн, «Дьиикимдэ» диэн суруктаах бэлиэҕэ биирдэ баар буола түстүбүт. Туох-хайдах дьарыктаах, тугунан тыынар нэһилиэккэ киирэн эрэрбитин аартыкка баар суруктаах бэлиэ кэпсииргэ дылы.  Бүгүн биһиги “Дьиикимдэ дьээбэлэрэ” көр-күлүү тыйаатырын артыыһа, режиссера, продюсера Артур Николаевич Егоровтыын нэһилиэк култуурунай олоҕун...