30.11.2023 | 18:00

Аармыйаттан куотунуу иһин накаастабыл кытаатан турар

Алтынньы 1 күнүттэн аармыйа сулууспатыгар күһүҥҥү ыҥырыы саҕаламмыта. Хомуур ахсынньы 31 күнүгэр түмүктэниэхтээх. Быйылгы ыҥырыыга хас да саҥа сүүрээн киирбитэ. Ол курдук, байыаннай комиссариакка медицинскэй чинчийиигэ ыҥырыы тутан баран тиийбэтэх дьоҥҥо кэккэ хааччахтар көрүллэр буоллулар.
Аармыйаттан куотунуу иһин накаастабыл кытаатан турар
Ааптар: Розалия Томская
Бөлөххө киир

ИП арыныы, кирэдьиит ылыы, массыынаны ыытыы – барыта хааччахтанар

53-с нүөмэрдээх федеральнай сокуоҥҥа олоҕуран, бэбиэскэ туппут киһи (ол аата бэбиэскэтэ ыытыллыбыт ыҥырыылар реестрдэригэр киирээтин кытта) Арассыыйаттан атын сиргэ барар кыаҕа суох буолар. Кыраныыссаны туорааһыҥҥа хааччаҕы ууруу бэбиэскэ байыаннай учуот реестригэр киирээтин кытта оҥоһуллар уонна байыаннай комиссар электроннай илии баттааһынынан бигэргэтиллэр. Бу туһунан гражданнар судаарыстыбаннай өҥөлөр порталларыгар тус кабинеттарыгар ыытыллыбыт информацияны туталлар.

Кыраныыссаны туорааһыны бобуу гражданин военкомакка тиийиэҕэр диэри көтүрүллүбэт.

Ыҥырыллааччы бэбиэскэтин  туттаҕына, военкомакка кэлиэхтээх уонна медицинскэй чинчийиини ааһыахтаах. Быраастар кини сулууспалыыр кыахтааҕын эбэтэр  кыаҕа суоҕун – “А” чэгиэн категориялаах эбэтэр “Д” ыҥырылларга сөбө суох диэн быһаараллар. Ыҥырыллыбыт дьон 12 ый сулууспалыыллар.

 

Бэбиэскэ тутан баран 20 күн иһигэр, улахан суолталаах биричиинэтэ суох, военкомакка тиийбэтэххитинэ, маннык миэрэлэр ылыллыахтарын сөп:

- Бэйэ дьыалатын регистрациялыыр (ИП буолар) бобуллар;

- Суоппар бырааба быһыллар;

- Кирэдьиит эбэтэр займ ылар кыаххыт суох буолар;

- Хамсаабат баайы-дуолу, тырааныспары атыылыыр уонна атыылаһар хааччахтанар.

 

Маны таһынан, регион иһигэр туһунан эбии миэрэлэр ылыллыахтарын сөп. Холобур, ыйдааҕы төлөбүрдэри тохтотуохтарын, араас чэпчэтиилэри быһыахтарын сөп.

Аармыйаҕа ыҥырыллар эр киһи военкомакка тиийбэт төрүөтүнэн улаханнык ыалдьыы, чугас аймахтарын ыарахан туруктаах ыарыылара уонна киниттэн тутулуга суох кэккэ ыарахан түгэннэр эрэ буолаллар.

 

Бэбиэскэ реестрэ диэн тугуй?

Дойдубутугар бэбиэскэ реестрэ олохтонорун туһунан урут да суруйан турабыт. Бу биир кэлим реестр, байыаннай комиссариаттар дааннайдарын биир сиргэ түмүү. Байыаннай учуокка турар уонна бу учуокка туруохтаах гражданнар тустаах информацияны МФЦ офистарыгар эбэтэр судаарыстыбаннай өҥөлөр порталларыгар билиэхтэрин сөп.

Судургутук эттэххэ, реестргэ электроннай бэбиэскэлэр тиһиллэн иһэллэр. Ону тэҥэ суругунан кумааҕыга суруллубут бэбиэскэни эмиэ туттараллар – почтанан ыытыахтарын эбэтэр киһиэхэ бэйэтигэр аҕалан биэриэхтэрин сөп. 

 

Электроннай бэбиэскэ электроннай реестргэ киирдэ да сэттэ күнүнэн гражданиҥҥа туттарыллыбытынан ааҕыллар.

Ыстараап уонна холуобунай эппиэтинэс

Быйылгы ыҥырыы кэккэ уларыйыылара аармыйаттан куотунааччыларга туһаайылыннылар. Ол курдук, призывник ыйыллыбыт болдьоҕор  военкомакка тиийбэтэҕинэ, 10-30 тыһ. солк. ыстарааптанар.

Маны таһынан, бэйэ туһунан сибидиэнньэлэри – кэргэннээҕин суоҕун, үөрэҕин, үлэлиир сирин, атын сиргэ көспүтүн, Арассыыйа территориятыттан сыл аҥаарыттан ордук атын дойдуга олоро барарын туһунан кэмигэр иһитиннэрбэтэх буоллаҕына, бэбиэскэ тутан баран үс ый устата биллибэтэҕинэ эмиэ ыстараап ууруллар. Бу ыстарааптар суумалара 1000 солк. саҕалаан 20 тыһ. солк. тиийэллэр.

Медицинскэй чинчийиини ааһартан куотунар аармыйаҕа ыҥырыллааччыларга – 15-25 тыһ. солк. ыстараап.

Байыаннай учуот докумуонун буортулааччыларга – 3-5 тыһ. солк. ыстараап көрүллэр.

Дьокуускай куорат байыаннай комиссара Евгений Крупенков, аармыйаҕа сулууспалыыртан куотунааччыларга накаастабыл төһө эмэ кытааппытын санатан туран, холуобунай эппиэтинэскэ кытта тардыллыахха сөбүн чорботон бэлиэтиир.

 

Аармыйаҕа сулууспалыыртан туох да биричиинэтэ суох куотунар эр дьоҥҥо холуобунай эппиэтинэс кытта көрүллэр – элбэх суумалаах ыстараап, күһэлэҥ үлэ эбэтэр 2 сылга диэри хаайыы буолуон сөп.

 

Быйылгы ыҥырыы Дьокуускайга, буоларын курдук, холкутук бара турар. Бэбиэскэлэри үгэс буолбут кумааҕы көрүҥүнэн тарҕата сылдьаллар.

Арассыыйа гражданствотын ылан саҥа пааспар оҥотторбут эдэр эр дьоҥҥо эмиэ бэбиэскэ туттарыллар.

Военкомакка эппиттэринэн, Дьокуускайтан аармыйаҕа ыҥырыллар уолаттар үксүн Уһук Илин уокуругар баар байыаннай чаастарга сулууспалыыллар.

 

Быйыл 18 саастарыттан саҕалаан 27 саастарыгар диэри эр дьону аармыйаҕа ыҥыраллар. Оттон эһиилгиттэн, 2024 сыл тохсунньу 1 күнүттэн, саҥа сокуон олоххо киирэр – аармыйаҕа ыҥырыллыы сааһа 30 сааска диэри үрдэтиллэр.

 

Аармыйаҕа ылыллыбаттар:

— ИДьМ, ФСБ, ЫБММ үлэһиттэрэ;

— буруйдарын боруостуу илик эбэтэр силиэстийэҕэ сылдьар дьон;

— үрдүк үөрэх кыһатын күнүскү үөрэҕин устудьуоннара уонна аспираннар;

— оҕолорун соҕотох иитэр аҥаардас аҕалар, кырдьаҕас төрөппүттэрин көрөр-истэр эпиэкэлиир дьон;

— саахсалананан ыал буолан олорор уонна иккиттэн ордук оҕолоох аҕалар.

 

Ыҥырыллар болдьохторо уһатыллар (отсрочка):

— ыарыһах төрөппүттэрин көрөр-истэр эр дьоҥҥо;

— үһүгэр диэри саастаах инбэлиит оҕолоох аҕалар;

— кэргэнэ оҕо күүтэр (26 нэдиэлэттэн ордук болдьохтоох) буоллаҕына.

Бу дьон военкомакка ыҥырыллар болдьохторо уһуур бырааптаахтарын туоһулуур докумуоннарын хайаан да аҕалыахтаахтар.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Ылланарга айыллыбыт олох
Дьон | 11.10.2024 | 12:00
Ылланарга айыллыбыт олох
Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар.   Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...
Киин куоракка саҥа сквер тутуллуон сөп
Дьон | 05.10.2024 | 14:00
Киин куоракка саҥа сквер тутуллуон сөп
2022 сыл кулун тутар 8 күнэ биһиэхэ ыар сүтүк күнэ этэ, ыраас халлааҥҥа этиҥ эппитинии аймаабыта: ыарахан ыарыы дьүөгэбит Ирина Елизарова сырдык тыынын ылан барбыта.   Чугас киhиҥ, дьүөгэҥ, доҕоруҥ суох буоллаҕына, биллэн турар, бастакынан үйэтитии туhунан санаалар киирэллэр эбит. Кини биллэр, бэйэтэ ааттаах-суоллаах, историялаах, сүгүрүйээччилэрдээх, истээччилэрдээх буоллаҕына, атыннык толкуйдуу да...
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины”  нойосуус билиим»
Дьон | 10.10.2024 | 10:00
Борис Борисов: «Пушкиҥҥа сүгүрүйүүм — “Евгений Онегины” нойосуус билиим»
Саха киһитэ тыйаатыры, артыыстары олус ытыгылаан  ылынар ураты көрөөччү. Ол оруоллары ураннык толорор артыыстартан сүдү тутулуктааҕын саарбахтаабаппын. Оннук биир үтүө киһи, Саха Өрөспүүбүлүкэтин норуодунай артыыһа, Щепкин аатынан Үрдүкү театральнай училище “көмүс выпускнига” Борис Иванович Борисовы кытта өрөгөйдөөх 75 сааһынан сэһэргэстибит.   – Артыыс буолар баҕа санаа оҕо эрдэххиттэн баара дуу? –...
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Дьон | 11.10.2024 | 10:00
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Кинилэр – биһиги дьоруойдарбыт, кинилэр – өлөллөрүн кэрэйбэккэ эйэлээх олох туһугар охсуһаллар, бааһырбыт доҕотторун өстөөх уотун аннынан быыһыыллар, бука бары быраат, убай диэн ыҥырсаллар.   Бу анал байыаннай дьайыы бүттэҕинэ, элбэх кэпсэниэ, элбэх кистэлэҥ арыллыа, ким эрэ ол саҕана кимиэхэ да эппэтэх санаатын дьэ этиэ турдаҕа. Сорох ардыгар киһи дьиибэргиир, итэҕэйиэ...