11.01.2024 | 09:00

2030 сылга диэри биһигини туох күүтэрий?

2030 сылга диэри биһигини туох күүтэрий?
Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Дойду баһылыга Владимир Путин Уһук Илин куораттарын сайыннарыы туһунан сорудаҕынан Арассыыйа Бырабыыталыстыбатын бэрэссэдээтэлэ Михаил Мишустин Арассыыйа 16 куоратын  социальнай-экономическай сайдыытын уһун болдьохтоох былаанын бигэргэттэ. 
Испииһэккэ Амур уонна Магадан уобаластарын, Приморскай, Хабаровскай уонна Забайкальскай кыраайдар, Чукотка уонна ЕАО куораттарын сэргэ Саха сириттэн Дьокуускай уонна Нерюнгри куораттар киирбиттэр. Комплекснай сайыннарыы былааннара олоххо киириитэ нэһилиэинньэ олоҕун уйгутун тупсарар, экономика саҥа кэскиллээх салааларын сайыннарар, саҥа үлэ миэстэлэрин таһаарар, регионнар айылҕаларын кыаҕын арыйар аналлаах.


Чуолаан Уһук Илиҥҥэ тупсарыллар куораттарынан Петропавловск-Камчатскай, Чита, Краснокаменскай, Улан-Удэ, Южно-Сахалинскай, Корсаков, Тында, Северобайкальскай, Магадан, Анадырь, Дьокуускай, Нерюнгри, Хабаровскай, Комсомольск–на–Амуре, Благовещенскай, Свободнай, Белогорскай, Владивосток, Артем, Большой Камень, Находка, Уссурийскай, Арсеньев, Биробиджан буолаллар. Ыытыллар тэрээһиннэргэ 4,4 трлн солкуобайтан тахса үп көрүллэр.
Чуолаан Дьокуускай куоракка 448,8 млрд солкуобай суумаҕа хомунаалынай, социальнай эйгэлэри тупсарыыга, тырааныспарга уонна промышленнаска сыһыаннаах 33 тэрээһин ыытыллара былааннанар: уонунан оскуола, о5о саадын, доруобуйа харыстабылын тэрилтэлэрин тутуу, Култуура уонна сынньала4 пааркатын саҥардан тутуу, уопсастыбаннай тырааныстапары уонна уулуссаны сырдатыыны модернизациялааһын, тиэргэннэр өрөмүөннэрэ уонна тупсарыы, экологическай хайысхалаах үлэлэр. 2028 сылга диэри Өлүөнэ өрүһү туоруур муостаны тутан куораты сылы эргиччи сырыылаах оҥорууну кытта нэһилиэнньэни хаарбах дьиэттэн көһөрүү түмүктэниэхтээх.
2024 сылга 350 миэстэлээх төгүрүк сыл үлэлиир «Полярная звезда» оҕо лааҕыра, Сайсары күөл кытылын уонна Ийэ скверин, Ленин болуоссатын уонна Роман Дмитриев аатынан кытылы тупсарыы оҥоһуллан бүтэр.
Комплексанай былаан олоххо киириитэ 2030 сылга нэһилиэнньэ ахсаанын 12% үрдэтиэхтээх, экономика салаатыгар дьарыктаах нэһилиэнньэ ахсаана 15% элбиэхтээх, хамнас орто кээмэйэ 12% улаатыахтаах.

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Ылланарга айыллыбыт олох
Дьон | 11.10.2024 | 12:00
Ылланарга айыллыбыт олох
Хаһааҥҥытааҕар даҕаны ардахтаах күһүн буолла. Уһун ардахтарга өйбөр куруутун “Тохтообокко ардах түһэр, Түннүкпэр таммаҕы ыһар...” ырыа тыллара ытыллар.   Биһиги көлүөнэ оҕолор үрдүкү кылаастартан саҕалаан “Ардахха санаа” ырыаны истэ улааппыппыт. Оччолорго, биллэн турар, ким тыла, ким матыыба буоларын улаханнык билэ да сатаабат этибит. Ырыа баар да баар. Киһи олоҕун кэрдиис кэмнэринэн...
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Дьон | 11.10.2024 | 10:00
Кинини саха быһаҕа быыһаабыта
Кинилэр – биһиги дьоруойдарбыт, кинилэр – өлөллөрүн кэрэйбэккэ эйэлээх олох туһугар охсуһаллар, бааһырбыт доҕотторун өстөөх уотун аннынан быыһыыллар, бука бары быраат, убай диэн ыҥырсаллар.   Бу анал байыаннай дьайыы бүттэҕинэ, элбэх кэпсэниэ, элбэх кистэлэҥ арыллыа, ким эрэ ол саҕана кимиэхэ да эппэтэх санаатын дьэ этиэ турдаҕа. Сорох ардыгар киһи дьиибэргиир, итэҕэйиэ...
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Тускар туһан | 17.10.2024 | 12:00
Биэнсийэ туһунан тугу билиэххэ?
Судаарыстыба социальнай өттүнэн көмүскэлэ суох нэһилиэнньэҕэ араас суол чэпчэтиилэри көрөр. Оттон ону бары билэбит, бырааппытын толору туһанабыт дуо?  Мантан аллара биэнсийэ уонна онно сыһыаннаах уларыйыылар, чэпчэтиилэр тустарынан санатыһан, быһаарсан ааһыаҕыҥ.   Үлэлиир уонна үлэлээбэт киһи биэнсийэтэ Биэнсийэ күннээҕи наадыйыыны толуйбатын быһыытынан, сынньалаҥҥа тахсан да баран салгыы үлэлии хаалааччы үгүс. Оччотугар кинилэр,...
Ферум хорсун сырыыларын кэнчээри ыччата умнуо суоҕа
Дьон | 24.10.2024 | 18:00
Ферум хорсун сырыыларын кэнчээри ыччата умнуо суоҕа
2022 сыл алтынньы 19 күнүгэр Ферум Аммосов анал байыаннай дьайыыга эн биһиги туспутугар, дойдутун туһугар сулууспалыы сылдьан олоҕун толук уурбута. Сырҕан бааһы таарыйан, бииргэ төрөөбүт балтын, ону тэҥэ бойобуой доҕорун ахтыыларын чугас дьонугар, ийэтигэр, аймахтарыгар таһаарабыт. Ол ыарахан кэмнэри санаппыппар, бука диэн, алы гыныҥ дуу...   – Саргылаана, бииргэ төрөөбүт хаһыа...