2020. Түмүктэр. Спорт эйгэтигэр

Киин куорат бастыҥнара

Дьокуускай салалтата куорат бастыҥ спортсменнарын аан бастакынан чиэстээбитэ. Манна  физкультураҕа уонна спорка управление салайааччыта Константин Бурцев элбэх үлэни сыл устата  ыытта.

Наҕараадалары туттарыыга уокуруктааҕы улахан саалаҕа мэр Сардаана Авксентьева бэйэтинэн кыттыбыта.

Киин куоракка “2020 сыл бастыҥ спортсмена” лауреаттарынан буоллулар:   

- Владислав Андреев  – көҥүл тустууга Франциятааҕы «Анри Деглан» аан дойдутааҕы түһүлгэ призера, Белоруссия Кубогын хаһаайына; 

- Максим Толмачев – көҥүл тустууга РФ эдэрдэргэ призера,  Д.Миндиашвили аатынан Академия Бүтүн Арассыыйатааҕы түһүлгэтин кыайыылааҕа;

- Николай Копырин – ыччаттарга полумарафоҥҥа Арассыыйа  кыайыылааҕа уонна Уһук Илин эдэрдэргэ сырсыытын призера;

- Айаал Макаров - компакт-спортиҥҥа Арассыыйа Кубогын хаһаайына;

- Аина Моисеева – дьахталларга дзюдоҕа Арассыыйатааҕы түһүлгэ кыайыылааҕа, эдэрдэргэ Европа чемпионатын кыттыылааҕа;

- Айаал Белолюбскай – көҥүл тустууга РФ эдэрдэргэ призера;

- Арина Рязанова – шорт-треккэ СӨ кыһыҥҥы Спартакиадатын икки төгүллээх чемпиона;

- Николай Стручков – нуучча дуобатыгар РФ чемпиона;

- Павел Черноградскай – мас-рестлиҥҥэ РФ чемпиона;

- Леонид Филиппов – “Дыгын оонньууларын” муҥур кыайыылааҕа.

2020 сыл доруобуйаларынан хааччахтаахтар спортарыгар куорат  бастыҥнарынан ааттаннылар:

- Владимир Балынец – пауэрлифтиҥҥэ аан дойду чемпиона; 

- Евдокия Каторгина – буулдьанан ытыыга дьүлэйдэргэ РФ чемпиона; 

- Валерий Чемпосов – дьүлэйдэргэ РФ үрүҥ көмүс призера.

Өрөспүүбүлүкэ чулуулара

Ааһан эрэр сылга өрөспүүбүлүкэҕэ спорт бастыҥнарын быһаарыы «Спорт Якутии» сайтыгар уон күн устата онлайн ыытылынна. Итиннэ номинацияларга холбоон 25 тыһыынча куолас киирбит. Ону “Гранфиналга” ааҕыы түмүгүнэн, наҕараадалары туттарыыны “Саха” НКИХ ханаалынан “өҥнөөх экраҥҥа” быһа биэриини   көрдүбүт.

“Спорт олимпийскай көрүҥнэригэр”, үгүстэр сэрэйбиттэрин курдук, тиһэх биэтэк түһүмэххэ боксер Василий Егоров, тустуук Айаал Лазарев, марафонец Сардаана Трофимова киирбиттэрэ (Үһүөннэрин оччо билиһиннэриитэ да суох ааҕааччылар туох ситиһиилээхтэрин бэркэ билэллэр). Онуоха итинник улахан ааттаахтартан ордук элбэх куолаһы ылан,  2020 сыл бастыҥ спортсменынан буолла:

- Сардаана Трофимова, спорт аан дойдутааҕы таһымнаах маастара, Арассыыйа чемпиона;

 “Олимпиадаҕа киллэриллибэтэх көрүҥнэргэ”  дуобатчыттар Андрей Федотов, Матрена Ноговицына, кикбоксер Вадим Колтовской куоластааһыны баһылаан испиттэригэр,чорбойдо:

- Матрена Ноговицына,  аан дойдутааҕы таһымнаах гроссмейстер;

“Спорт адаптивнай көрүҥнэригэр” охчут Степанида Артахинова, харбааччы Анастасия Диодорова, пауэрлифтер Владимир Балынец киирбиттэригэр  бастыҥынанааттанна:

- Анастасия Диодорова,  спорт үтүөлээх маастара;

“Спорт национальнай көрүҥнэригэр” мас-рестлер Екатерина Белолюбская, многоборец Леонид Филиппов, хотугу многоборец Алексей Созонов куоластааһыҥҥа күрэс былдьаһыыларыгар 45,78 % ылан,  инники таҕыста:

-Екатерина Белолюбская,  Арассыыйа  чемпиона.

Кистэлэҥ куоластааһыҥҥа кэрэ аҥаардарга манньыйыы улаханнык дьайар эбит. 

Номинацияларга лауреаттар

«Спорка сулууспалааһын иһин»

-Маргарита Куличкина, РФ  физическэй култуураҕа уонна спорка туйгуна, Саха АССР физическэй култуураҕа үтүөлээх үлэһитэ; 

“ГТО нуорматын туттарыыга бастыҥ тэрийээччи”

-Александр Черкашин, СӨ ыччат политикатыгар туйгуна, М.К. Аммосов аатынан Хотугулуу-Илиҥҥи федеральнай университет Бүтүн Арассыыйатааҕы ГТО-ҕа киинин салайааччыта; 

«Спорду бастыҥ уопсастыбаннай тэрийээччи»

-Дмитрий Горохов, СӨфизическэй култуураҕа уонна спорка үтүөлээх үлэһитэ, спорт бэтэрээнэ;

“Спорка бастыҥ федерация”

-СӨ дуобакка федерацията (Президент – Владимир Птицын);

“Спорду тэрийиигэ бастыҥ үлэлээх улуус”

-Ньурба улууһа  (баһылык Алексей Иннокентьев, физическэй култуураҕа уонна спорка управлениетын салайааччыта Роберт Алексеев  быһаарылынна);

“Бастыҥ судьуйа”

-Кыыдаана Николаева, СӨ үөрэхтээһиҥҥэ туйгуна, бастакы таһымнаах судьуйа, мас-рестлиҥҥэ спорт маастара;

“Спорду сырдатыыга бастыҥ суруналыыс”

-Дьулустаан Сергеев, “Сахамедиа” өрөспүүбүлүкэтээҕи тэрилтэ кэрэспэдьиэнэ;

Спорт бастыҥ мецената”

-Дмитрий Ушницкай,  СӨ тустууга федерациятын вице-президенэ, “Сидимост” тэрилтэ дириэктэрэ;

“Сахаада-спорт” төрүт спорт көрүҥнэргэ ассоциация бастыҥа

-Екатерина Белолюбская,  мас-рестлиҥҥэ РФ уонна СӨ спордун маастара уонна чемпиона; 

“Сыл бастыҥ тренерэ”

-Альберт Иванов, СӨ үөрэҕириитин туйгуна, өрөспүүбүлүкэ хотугу многоборьеҕа сүүмэрдэммит хамаандатын сүрүн тренерэ;

“Спорду бастыҥ тэрийээччи”

-Надежда Белолюбская, Арассыыйа үөрэхтээһиҥҥэ туйгуна, СӨ үтүөлээх учуутала.

Олимпийскай 2020 сылтан – олимпийскай 2021 сылга

Олимпийскай 2020  сыл дьаҥ турбутунан Олимпиадата, атын да улахан түһүлгэлэрэ суох ааһан эрэр.

Сахалартан марафоҥҥа Сардаана Трофимова, боксаҕа Василий Егоров инники сырыттылар. Оҕунан ытыыга Кристина Тимофеева атыттартан улаханнык хаалсыбат. Оттон саамай саха таптыыр көрүҥэр – көҥүл тустууга кэнники кэмҥэ арыый сэргэхситиини Айаал Лазарев эрэ оҥордо. Кини үс сыллааҕыта тобугун улаханнык  оһоллоон эпэрээссийэлэммитэ. Онтон ыла эрчиллиилэртэн тэйэргэ күһэллибитэ. Өссө итиччэ улахан кыанар боотур көннөрү да, сыыһа үктэннэ эрэ эчэйиитин бэргэтиэн сөбө. Эгэ, күүстээх, аарыма бухатыырдардыын хапсыһара ордук сэрэхтээх. Ону ол диэбэккэ, соторутааҕыта эрчиллиигэ эргиллибитэ. Тута Москва Кубогар, Белградка аан дойду чемпионатын оннугар ыытыллыбыт түһүлгэҕэ күүстээх бөҕөстөрү астыктык хото тутуталаабыта. Урукку Азияҕа чемпионнуур кэмин саҕанааҕы туругун санаппыта. Ордук Аан дойду кубогын боруонсатын былдьаһыыга бу ыйааһыҥҥа өр сыл үрдүк көрдөрүүлээх Европа сэттэ төгүллээх, аан дойду икки төгүллээх призера буолбут, мээнэ сыыһа туттубат  Джамаладдин Магомедовы аҕыйахта хаамтараат, оҕо курдук тутан, түү хааһахтыы уҥа-хаҥас эргитэлээн быһа ыраас кыайыыны ситиспитэ үөртэ.

Сербияҕа дьонун-сэргэтин ити үөрдүүтүн иһин, Ил Дархан Айсен Николаев өрөспүүбүлүкэтээҕи тустуу федерациятыттан  уонна спорт министиэристибэтиттэн холбоон,   900 тыһыынча солкуобай суумалаах сертификаттарынан  наҕараадалаата.

Ити уопсастыбаннай тэрилтэни Ил Дархан Айсен Николаев бэйэтинэн салайар. Норуот киниттэн ирдэбили уонна тосту уларыйыылаах дьаһалы эрэйэр.  Ил Дархан Айсен Николаев аҕыйах хонуктааҕыта отчуоттуур–быыыбардыыр онлайн конференция тэрийдэ. Федерацияҕа  бастакы вице-президенинэн, аан дойду икки төгүллээх чемпиона  Виктор Лебедев, толорооччу дириэктэринэн Увар Тимофеев талылыннылар. Итиннэ Осетия аатырбыт джигитэ, олимпийскай герой, аан дойду биэс төгүллээх чемпиона Хаджимурад Гацалов ыҥырыллан кытынна. Кини уонна бэйэбит олимпийскай призербут Александр Иванов консультант-тренердэринэн буоллулар. Сүрүн тренеринэн Александр Оконешников хаалла. Улахан түһүлгэлэргэ буспут-хаппыт бөҕөстөр эрчиллиигэ, күрэхтэһиилэргэ албаска, техникаҕа-тактикаҕа сүбэлиэхтэрэ-амалыахтара. Гацалов ыарахан аҥаардаахтарга сир үрдүгэр өр тэҥнээҕин булбатаҕа, оннооҕор  ыарахан ыйааһыҥҥа кытта аан дойдуга бастыы сылдьыбыта. Осетияҕа, ол тулатыгар Кавказка күүстээх тустууктар, ордук үөһэ ыйааһыннарга элбэхтэр. Онно, атын да киин базаларга тустууктарбыт Айаал Лазарев курдук хастыы эмэ ый онтон арахсыбакка күүстээхтэрдиин сыралаахтык эрчиллэллэригэр саҥа састаапка киирбиттэр уопуттара, ааттара-суоллара кытта  көмөлөстөр. Туох эмэ хамсааһыны таһаардар.  

Кэлэр сыл сүрүн күрэхтэһиитэ  “Токио-2020” аатынан ыытыллар XXXII-с олимпийскай оонньууларга сахалар кыттаайаллар, мэтээлгэ тигистэллэр, путевка ыллаллар диэн лицензиялары былдьаһыылардаах элбэх түһүлгэлэри долгуйа күүтэбит.