29.01.2020 | 13:27

СНЮС-тан оҕолоргутун харыстааҥ!

Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Европа үгүс дойдуларыгар снюс өссө 1992 сылтан бобуулаах. Арассыыйаҕа 2004 сылтан табаҕы солбуйар эттиктэр тарҕанан барбыттара биллэр. Снюс табах атыытын сокуонугар сатаан хабыллыбакка, 2015 сылга диэри кыайан бобуллубакка, аһара тарҕанан хаалла.  2016 сылтан снюс биир көрүҥэ – “ыстыыр табах” диэн аатынан Арассыыйаны биир гына ыһан кэбиспитэ. Дьокуускайы бу дьаллык эмиэ тумнубата...

Киин куораппытыгар снюс былырыыҥҥыттан ыла аһаҕастык тарҕанар, атыыланар буолбута. Онтон, Ил Дархан ыйааҕынан, снюс атыыта бобуллан, тустаах уорганнар рейдэлэринэн төһө эмэ хааччахтанна. Куорат атыы-эргиэн кииннэригэр ыстанар ыас курдук атыылана турар табаары элбэҕи туттулар.

Билигин интернетинэн, Ютуб роликтарыгар бу табахтары киэҥник рекламалыыр буоллулар. Күннээҕи олох саҥа сонун сүүрэнин курдук, муода курдук көрдөрөллөр. Блогердар хото рекламалыыллар. Обургу саастаах оҕолор үтүктүһэ-үтүктүһэ, блогердар челленджтэрин хатылыыллар – маассабай хамсааһыҥҥа кыттыһаллар, ол аата уопсастыба сорҕото буолалларын  дакаастыыллар.

Снюс – табах бииһин ууһа. Үөһээ уостарын кэннигэр уктан эмэллэр эбэтэр кэмпиэт курдук ыстыыллар. “Буруота суох табах” диэн ааттыыллар. Никотины кытта киһи организмҥыгар атын буортулаах эттиктэр түргэнник тарҕанар буоланнар, доруобуйаҕа буортута сөҕүмэр.

Снюс киһи организмыгар буортутун уонна төрөппүттэр оҕолоро бу эттиги туттарын хайдах билиэхтэрин сөбүн туһунан СӨ наркологическай диспансерыгар манныгы кэпсээтилэр:

Табах биир сототугар 1,5 мг никотин баар буоллаҕына, снюска никотин 40-60 мг баар. Маны таһынан, маннык “кэмпиэккэ” эбии 30-тан тахса атын химическэй эттиктэри булкуйаллар. Бу эттиктэр айах иһинээҕи тириини быһа сиэн, устунан бааһырдан бараллар. Баастаах айахха снюс угуннахтарына, эттиктэр түргэнник киһи хааныгар тарҕаналлар.

Сорох дьон снюс табаҕы быраҕарга көмөлөһөр дии саныыр эбит – ол сыыһа өйдөбүл. Табаҕы быраҕарга анал эмтэр туһалыахтарын сөп, холобур, “никоретте” таблеткалар. Ол эрэн ханнык да пластырь, эмп киһи эҕирийэн ылар туругун солбуйбат. Ол иһин табахсыттар дьаллыктарын уһун сыллар устата сатаан бырахпаттар. Табаҕы быраҕарга, ханнык да солбуйар эмп наадата суох, киһи бэйэтин баҕа санаата эрэ быһаарар.

Снюс буруолаах табахтааҕар буортута кыра дии саныыр эмиэ сыыһа. Бу ыстанар табахха, никотинын дозата олус элбэх буолан,  киһи түргэнник ылларар, тутулуктаах буолан хаалар.

Төрөпүттэр оҕо снюс ыстыырын хайдах сэрэйиэхтэрин сөбүй? Бу наркотикка өссө тэҥнэнэ да илик буоллар, син биир улахан куһаҕан дьайыылаах эттик ордук обургу оҕолорго тарҕанна. Снюс эмэр оҕолор айахтарыттан табах сыта кэлбэт, тиистэрэ саһарбат. Онон төрөппүттэр болҕомтолоох буолуохтарын наада. Оҕо тутта-хапта сылдьара уларыйыан сөп – кыраттан кыйаханар, түргэнник сылайар, үөрэҕин кыайбат буолан хаалар.

Билигин табахтаан бусхата сылдьар муода ааста, аныгы ыччат сигаретаны тардыбат буолан эрэр. Ол оннугар табах атын көрүҥнэрэ кэллилэр.

2019 сылга 11 төрөппүт “оҕобут снюс туттар быһыылаах” диэн Наркологияҕа кэлбиттэриттэн, 6 оҕону кэтээн көрүүгэ, эмкэ ыллыбыт.

Снюс кэмпиэт курдук чаҕылхай хахтаах эбэтэр кыракый бааҥкаларга угуллубут буолар, бэйэтэ пааста курдук ньалҕаархай.

СӨ Наркологическай диспансера обургу саастаах оҕолору кытта үлэлиир анал сулууспалаах:

Дьокуускай к., Автодорожнай уул., 38, манна быраастар уонна психологтар бааллар.

Роспотребнадзорга иһитиннэрбиттэринэн, Дьокуускайга уонна улуустарга рейдэлэр ыытылыннылар, сүүһүнэн атыы-эргиэн кииннэрэ, маҕаһыыннар бэрэбиэркэлэннилэр. 2000-тан тахса атыыга бэлэмнэнэн хахтаммыт снюс тутулунна.

Снюс атыыланарын биллэххитинэ, Роспотребнадзор быһа линиятыгар 8-800-550-21-24 эбэтэр  www.14.rospotrebnadzor.ru. сайтка биллэриҥ!

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

«Уот Дьулустаан» салгыыта уһуллуо дуо?
Сонуннар | 08.03.2025 | 12:00
«Уот Дьулустаан» салгыыта уһуллуо дуо?
Үгүс көрөөччүлэр киэһэ аайы кэтэспит, ыйы быһа көрбүт сериаллара аһаҕас сөллүүлээх түмүктэммитин астымматылар. Таптал эмтиир күүһүгэр эрэммит дьон: “Ырыачай Уйбаанчыга кэлбэтэ”, – диэн хомолтолоох хааллылар. Сорохтор: “Салгыытын устар буоллахтара дуу?” – диэн мунаардылар. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр ити бүтэһик ыйытыыга хоруйу буллубут.     Ааспыт нэдиэлэҕэ СӨ Национальнай бибилэтиэкэтигэр “Уот Дьулустаан” сериал тула кэпсэтии...
Тапталы көрсөр хаһан да хойут буолбатах...
Тускар туһан | 06.03.2025 | 18:00
Тапталы көрсөр хаһан да хойут буолбатах...
Билигин биэс уонун ааспыт дьахтары киһи кырдьыбыт, буорайбыт диэн көрбөт. Сорохтор этэллэринэн, бу – көмүс саас, олоҕуҥ дьэ саҕаланар, бэйэҥ тускар олороруҥ кэлэр. Оннук эрэ буоллун! Бүгүн  ааҕааччыларбытыгар, кэрэ аҥаардарга уйулҕа үөрэхтээхтэрэ 50 саас кэннэ тапталы көрсүөххэ сөбүн, онуоха наадалаах сүбэлэрин бэчээттиибит.   Таптал киһини соһуччу ханна эрэ буолбакка, соһуччу кэмҥэ...
Кулун тутар 5 күнэ - Саха таҥаһын күнэ
Сонуннар | 06.03.2025 | 10:35
Кулун тутар 5 күнэ - Саха таҥаһын күнэ
Бу кyн быйыл эмиэ үгэс курдук араас улуустартан үгүс дьон түмүстэ. Иистэнньэҥнэр бары сатабылларынан тигиллибит, араас дьэрэкээн киэргэллээх, истээх кыһыҥҥы соннорун кэтэн, Орджоникидзе болуоссатыттан Ленин болуоссатыгар диэри сэлэлии хаамыыга көхтөөхтүк кытыннылар. Өрөспүүбүлүкэ араас муннуктарыттан биһиги "үрүҥ көмүс" волонтердарбыт эмиэ көхтөөх кыттыыны ылан, сүргэбит көтөҕүлүннэ. Бүгүҥҥү тэрээһин сүрдээх элбэх кэрэ түгэннэрдээх,...
Дойдубут туһугар
Дьон | 15.03.2025 | 12:00
Дойдубут туһугар
Ийэлэр оҕолорун, кэргэттэрин туһунан кэпсиэхтэрин, санааларын этэн чэпчиэхтэрин баҕаралларын биһиги хаһан баҕарар ылынан, истэн, ааҕааччыларга тиэрдэбит. Бүгүн кэпсэппит ийэм Елена Егоровна Бережнова – кэргэнин уонна уолун анал байыаннай дьайыыга атаарбыт, биэс оҕолоох бэйэтэ туһунан дьоруой.   – Елена Егоровна, үтүө күнүнэн! Байыас ийэтэ уонна кэргэнэ буолар хайдаҕый? – Биллэн турар, олус...