29.01.2020 | 13:27

СНЮС-тан оҕолоргутун харыстааҥ!

Ааптар: Киин Куорат
Бөлөххө киир

Европа үгүс дойдуларыгар снюс өссө 1992 сылтан бобуулаах. Арассыыйаҕа 2004 сылтан табаҕы солбуйар эттиктэр тарҕанан барбыттара биллэр. Снюс табах атыытын сокуонугар сатаан хабыллыбакка, 2015 сылга диэри кыайан бобуллубакка, аһара тарҕанан хаалла.  2016 сылтан снюс биир көрүҥэ – “ыстыыр табах” диэн аатынан Арассыыйаны биир гына ыһан кэбиспитэ. Дьокуускайы бу дьаллык эмиэ тумнубата...

Киин куораппытыгар снюс былырыыҥҥыттан ыла аһаҕастык тарҕанар, атыыланар буолбута. Онтон, Ил Дархан ыйааҕынан, снюс атыыта бобуллан, тустаах уорганнар рейдэлэринэн төһө эмэ хааччахтанна. Куорат атыы-эргиэн кииннэригэр ыстанар ыас курдук атыылана турар табаары элбэҕи туттулар.

Билигин интернетинэн, Ютуб роликтарыгар бу табахтары киэҥник рекламалыыр буоллулар. Күннээҕи олох саҥа сонун сүүрэнин курдук, муода курдук көрдөрөллөр. Блогердар хото рекламалыыллар. Обургу саастаах оҕолор үтүктүһэ-үтүктүһэ, блогердар челленджтэрин хатылыыллар – маассабай хамсааһыҥҥа кыттыһаллар, ол аата уопсастыба сорҕото буолалларын  дакаастыыллар.

Снюс – табах бииһин ууһа. Үөһээ уостарын кэннигэр уктан эмэллэр эбэтэр кэмпиэт курдук ыстыыллар. “Буруота суох табах” диэн ааттыыллар. Никотины кытта киһи организмҥыгар атын буортулаах эттиктэр түргэнник тарҕанар буоланнар, доруобуйаҕа буортута сөҕүмэр.

Снюс киһи организмыгар буортутун уонна төрөппүттэр оҕолоро бу эттиги туттарын хайдах билиэхтэрин сөбүн туһунан СӨ наркологическай диспансерыгар манныгы кэпсээтилэр:

Табах биир сототугар 1,5 мг никотин баар буоллаҕына, снюска никотин 40-60 мг баар. Маны таһынан, маннык “кэмпиэккэ” эбии 30-тан тахса атын химическэй эттиктэри булкуйаллар. Бу эттиктэр айах иһинээҕи тириини быһа сиэн, устунан бааһырдан бараллар. Баастаах айахха снюс угуннахтарына, эттиктэр түргэнник киһи хааныгар тарҕаналлар.

Сорох дьон снюс табаҕы быраҕарга көмөлөһөр дии саныыр эбит – ол сыыһа өйдөбүл. Табаҕы быраҕарга анал эмтэр туһалыахтарын сөп, холобур, “никоретте” таблеткалар. Ол эрэн ханнык да пластырь, эмп киһи эҕирийэн ылар туругун солбуйбат. Ол иһин табахсыттар дьаллыктарын уһун сыллар устата сатаан бырахпаттар. Табаҕы быраҕарга, ханнык да солбуйар эмп наадата суох, киһи бэйэтин баҕа санаата эрэ быһаарар.

Снюс буруолаах табахтааҕар буортута кыра дии саныыр эмиэ сыыһа. Бу ыстанар табахха, никотинын дозата олус элбэх буолан,  киһи түргэнник ылларар, тутулуктаах буолан хаалар.

Төрөпүттэр оҕо снюс ыстыырын хайдах сэрэйиэхтэрин сөбүй? Бу наркотикка өссө тэҥнэнэ да илик буоллар, син биир улахан куһаҕан дьайыылаах эттик ордук обургу оҕолорго тарҕанна. Снюс эмэр оҕолор айахтарыттан табах сыта кэлбэт, тиистэрэ саһарбат. Онон төрөппүттэр болҕомтолоох буолуохтарын наада. Оҕо тутта-хапта сылдьара уларыйыан сөп – кыраттан кыйаханар, түргэнник сылайар, үөрэҕин кыайбат буолан хаалар.

Билигин табахтаан бусхата сылдьар муода ааста, аныгы ыччат сигаретаны тардыбат буолан эрэр. Ол оннугар табах атын көрүҥнэрэ кэллилэр.

2019 сылга 11 төрөппүт “оҕобут снюс туттар быһыылаах” диэн Наркологияҕа кэлбиттэриттэн, 6 оҕону кэтээн көрүүгэ, эмкэ ыллыбыт.

Снюс кэмпиэт курдук чаҕылхай хахтаах эбэтэр кыракый бааҥкаларга угуллубут буолар, бэйэтэ пааста курдук ньалҕаархай.

СӨ Наркологическай диспансера обургу саастаах оҕолору кытта үлэлиир анал сулууспалаах:

Дьокуускай к., Автодорожнай уул., 38, манна быраастар уонна психологтар бааллар.

Роспотребнадзорга иһитиннэрбиттэринэн, Дьокуускайга уонна улуустарга рейдэлэр ыытылыннылар, сүүһүнэн атыы-эргиэн кииннэрэ, маҕаһыыннар бэрэбиэркэлэннилэр. 2000-тан тахса атыыга бэлэмнэнэн хахтаммыт снюс тутулунна.

Снюс атыыланарын биллэххитинэ, Роспотребнадзор быһа линиятыгар 8-800-550-21-24 эбэтэр  www.14.rospotrebnadzor.ru. сайтка биллэриҥ!

Сонуннар

Ордук ааҕаллар

Хатас нэһилиэгэ үбүлүөйдээх ыһыаҕын Ойуу Хатыҥ  сиригэр ыытта
Сонуннар | 22.06.2025 | 15:03
Хатас нэһилиэгэ үбүлүөйдээх ыһыаҕын Ойуу Хатыҥ сиригэр ыытта
Бу дьиктилээх кэмнэргэ, сардаҥалаах сайыҥҥы күннэргэ күөххэ үктэммит, санныттан хаары түһэрбит киһи эрэ барыта сүргэтэ көтөҕүллэр, сүрэҕэ сүр күүскэ битигириир, сылы быһа тикпит мааны таҥаһын таҥнар, хамсаатар эрэ үрүҥ көмүһүн  күҥҥэ күлүмүрдэтэр, алтан чуораанын чугдаардар, уохтаах кымыһынан утахтанар, үтэһэлээх этинэн күндүлэнэр туоната – ЫҺЫАХ! Дьэ, манна буоллаҕа ахтылҕаннаах алтыһыы, үөрүүлээх...
Тааттаҕа Кыайыы ыһыахтара хайдах тэриллибиттэрэй?
Сонуннар | 19.06.2025 | 10:00
Тааттаҕа Кыайыы ыһыахтара хайдах тэриллибиттэрэй?
Таатта улууһун муниципальнай архыыбыгар харалла сытар сэдэх докумуоннарга олоҕуран, 1944-1945 сс. Кыайыы ыһыахтара хайдах  тэриллибиттэрин билсиэҕиҥ. Бу сырыыга Улуу Кыайыы 80 сылынан, ааспыты эргитэ, Кыайыы ыһыахтарын сырдатарга сананныбыт.   Бастакы докумуону көрүөххэ (оччотооҕу кэм суруйуута уларытыллыбата, хайдах баарынан бэчээттэннэ): Протокол №28. Очередного заседания Исполкома  Таттинского РСДТ. От 20 мая 1944 г.”...
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Дьон | 12.06.2025 | 16:00
Саргылана Слепцова: «Хаһан эрэ утуйан хаалбыт иэйиибин уһугуннарда...»
Олорор эйгэбитин киэргэтэр дьон олохпутун сырдаталлар, кэҥэтэллэр. Кинилэр нарын куоластарынан, уус тылларынан, уран оҥоһуктарынан биһигини угуттууллар, үөрдэллэр. Бүгүҥҥү нүөмэрбитигэр биир оннук киһи – СӨ Куукула оҥорооччуларын сойууһун чилиэнэ, уус-уран оҥоһук маастара Саргылана Слепцова хараҕы сылаанньытар, дууһаны кынаттыыр дьарыгын туһунан кэпсэтиэхпит.  – Самаан сайын салаллан кэлбитинэн, Саргылана Живкустовна! Сэһэргэһиибитин саха дьонун...
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
Дьон | 11.06.2025 | 10:00
Сыдьаайа: «Хайдахтаах да уустук түгэҥҥэ сырдык туруккун ыһыктыма!»
«Талааннаах киһи барытыгар талааннаах» диэн мээнэҕэ эппэттэр. Бүгүҥҥү дьоруойбут, кырдьыга да, барытыгар дьоҕурдаах ийэ, эбэ, кэргэн, дьүөгэ. Баайар, иистэнэр, амтаннаах ас да астыыр. Уһанан да ылыан сөп, оннооҕор түннүк өстүөкүлэтин тарбаҕынан эрэ кээмэйдээн сөрү-сөп гына быһан олордоро. Эдэригэр тэлэбиисэри, магнитофоннары кытта өрөмүөннүүрэ үһү. Туруорар үҥкүүтүн муусукатын бэйэтэ сааһылаан, “нарылаан” быһан,...